Năm 2015: Thị trường bất động sản sẽ phát triển mạnh

Sự phục hồi mạnh mẽ của thị trường bất động sản (BĐS) nửa cuối năm 2014 đang tạo đà hưng phấn nhất định cho những nhà đầu tư và chủ đầu tư. Bước sang năm 2015, nhiều chuyên gia BĐS cũng nhận định rằng, thị trường BĐS sẽ tiếp tục đà hồi phục. Tạp chí Vietnam Business Forum  đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Trần Nam, Thứ trưởng Bộ Xây dựng về diễn biến của thị trường BĐS trong năm 2015 và những năm tới. Đình Thanh thực hiện.

Trong 20 năm phát triển của thị trường BĐS, một điều dễ nhận thấy là sự phát triển của thị trường chủ yếu mang tính tự phát, điều này khiến cho tình trạng bế tắc, dư thừa nguồn cung vẫn thường xuyên diễn ra. Cách khắc phục sẽ như thế nào, thưa ông?

Trải qua một thời gian dài, có những thời điểm thị trường rơi vào tình trạng bế tắc do thiếu sự quy hoạch và quản lý sát sao, nhưng đến nay thị trường BĐS đã được định hình và phát triển theo đúng cơ chế thị trường, tình trạng bao cấp đã không còn nữa. Hiện kinh doanh BĐS đang chiếm khoảng 5,3% GDP và mức dư nợ cho vay BĐS tính đến cuối 2014 đã đạt con số 265 nghìn tỷ đồng (chiếm 8% tổng dư nợ). Sự phát triển nhanh, mạnh của thị trường BĐS đã góp phần giải quyết phần nào nhu cầu nhà ở cho người dân, đặc biệt là ở những đô thị lớn.

Những tồn tại của thị trường BĐS không thể một sớm một chiều có thể giải quyết một cách triệt để, đặc biệt là vấn đề quy hoạch. Trong 20 năm qua, thị trường phát triển một cách tự phát, manh mún, thiếu quy hoạch đã khiến cho nhiều thời điểm thị trường rơi vào tình trạng dư thừa nguồn cung.

Đến nay, những điểm nghẽn của thị trường BĐS cũng dần dần được khắc phục, trong thời gian qua, Bộ Xây dựng đã tham mưu giúp Chính phủ ban hành một loạt giải pháp để khắc phục nhược điểm và tạo sự cân bằng cho thị trường. Có chính sách tác động tức thời đối với thị trường, nhưng cũng có chính sách tôi cho rằng cần phải có thời gian. Bộ Xây dựng cũng mới trình Thủ tướng Chính phủ Đề án Phát triển thị trường BĐS đến năm 2020 với 9 nội dung trọng tâm, hy vọng trong thời gian tới, thị trường sẽ phát triển ổn định và bền vững hơn.

Cùng với đà hồi phục của nền kinh tế, thị trường BĐS trong năm 2015 sẽ khởi sắc và tăng trưởng trở lại. Việc Quốc hội thông qua và ban hành Luật Nhà ở và Luật kinh doanh BĐS (sửa đổi) sẽ là cú hích mạnh đối với thị trường BĐS trong thời gian tới.

Xin ông nói cụ thể hơn về những giải pháp này?

Thời điểm đầu năm 2013, Bộ Xây dựng đã trình Chính phủ ban hành một Nghị quyết về thị trường BĐS, đến thời điểm này đang mang lại những kết quả hết sức tích cực. Lãi suất ngân hàng đã giảm mạnh, việc xử lý nợ xấu trở nên dễ dàng hơn, người mua nhà được tiếp cận với nhiều gói tín dụng hơn, nhà đầu tư nước ngoài khi đầu tư vào thị trường BĐS trong nước cũng thuận lợi hơn…Hàng loạt các dự án bị đình trệ đã thi công trở lại, sự thông thoáng của thị trường cũng được thể hiện khi số lượng người nước ngoài mua dự án và nhà ở tại Việt Nam ngày một đông hơn.

Trong thời điểm thị trường BĐS còn khởi sắc, các doanh nghiệp kinh doanh BĐS chủ yếu tập trung phát triển phân khúc BĐS cao cấp bởi đây là phân khúc có tỷ lệ lợi nhuận cao khiến cho hàng loạt các khu chung cư cao cấp, biệt thự nhà vườn có giá trên 2 tỷ đồng ra đời trong khi phân khúc nhà ở có mức giá dưới 1 tỷ đồng lại rất hạn chế.

Khi thị trường rơi vào tình trạng cung vượt quá cầu, “đóng băng”, các doanh nghiệp đã phải điều chỉnh lại quy hoạch, đầu tư vào phân khúc nhà ở bình dân có giá dưới 1 tỷ đồng. Điều này khiến cho tính thanh khoản của thị trường được cải thiện. Hiện Bộ Xây dựng đang tiến hành rà soát lại các dự án, với những dự án tốt sẽ tiến hành “bơm tiền” cho chủ đầu tư vay để hoàn thiện nhằm tăng lượng hàng hóa bán ra, nâng cao hơn nữa tính thanh khoản cho thị trường.

Trong thời gian vừa qua, Bộ Xây dựng đã tham mưu cho Chính phủ trình Quốc hội dự án Luật Kinh doanh BĐS và Luật Nhà ở với nhiều nội dung mới nhằm tạo sự thông thoáng cho thị trường, trong đó điểm nổi bật là tạo điều kiện cho doanh nghiệp nước ngoài và người nước ngoài được tham gia đầu tư kinh doanh BĐS cũng như thuê nhà, thuê đất.

Trên thực tế, các nhà đầu tư nước ngoài vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc hoàn thiện thủ tục, quy định sử dụng đất tại Việt Nam. Vậy theo ông, đâu là nguyên nhân của vấn đề này?

Mặc dù trong thời gian vừa qua, khung pháp lý của thị trường BĐS đã được sửa đổi, bổ sung nhằm hoàn thiện và đáp ứng nhu cầu thực tế nhưng vẫn còn nhiều điểm bất cập cần phải sửa đổi, bổ sung tiếp. Trong đó những vấn đề liên quan đến cơ chế, chính sách quan trọng như chính sách về huy động nguồn tài chính cho thị trường BĐS, chính sách thuế giao dịch, thuế tài sản… cũng cần sớm nghiên cứu, ban hành nhằm đáp ứng nhu cầu của thị trường. Bên cạnh đấy là tích cực giám sát nhằm khắc phục tình trạng nhiêu khê trong việc giải quyết các thủ tục hành chính liên quan đến đất đai, đến việc thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài…

Đây là những vấn đề then chốt nên không thể ngày một ngày hai có thể giải quyết được. Trong lĩnh vực BĐS, cũng có nhiều quy định không còn hợp lý khiến nhiều doanh nghiệp mất đi cơ hội kinh doanh đồng thời làm tăng chi phí kinh doanh, nản lòng các nhà đầu tư.

Với tiêu chí sẽ điều chỉnh cơ chế, chính sách theo hướng gọn hơn, cởi mở hơn, tuy nhiên việc thực thi nó như thế nào cũng là một vấn đề quan trọng. Chủ trương của Chính phủ là cải cách hành chính thông thoáng nhưng về tới địa phương thì lại có những quy định nằm ngoài những quy định chung ấy. Đây là những tồn tại cần phải sớm khắc phục và tháo gỡ.

Bộ Xây dựng sẽ tăng cường công tác kiểm tra, giám sát trước đầu tư, trong đó có 2 lĩnh vực cần phải được thực hiện đó là sẽ có quy định gọi là kiểm tra qua tiết kiệm trong đầu tư các loại hình dự án và siết chặt hơn nữa việc cấp phép xây dựng.