Thị trường thép bắt đầu tăng trưởng

Bước vào những tháng cuối năm, khi các công trình xây dựng đều được các chủ đầu tư đẩy nhanh tiến độ thì thị trường vật liệu xây dựng, đặc biệt là ngành thép xây dựng của các doanh nghiệp cũng đã có những bước tăng trưởng nhảy vọt.

Le lói hy vọng cho doanh nghiệp ngành thép

Theo con số thống kê của Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) thì chỉ trong tháng 10/2014 tổng sản lượng thép xây dựng đã bán của các doanh nghiệp là thành viên của VSA đạt 497.890 tấn, tăng 12,33% so với tháng trước đấy và tăng 23,72% so với cùng kỳ năm 2013. Trong đó, khu vực miền Trung và xuất khẩu có tỷ lệ tăng trưởng cao nhất với mức tăng lần lượt là 41,54% và 37,96%.

Như vậy, sau một thời gian dài liên tục đi xuống và đẩy các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thép đứng trước bờ vực phải đóng cửa thì bước sang tháng 10 sức tiêu thụ thép tăng mạnh đã dần lấy lại được lòng tin của các doanh nghiệp. Điều này được thể hiện qua sản lượng thép mà các doanh nghiệp sản xuất trong tháng 10 chỉ ở mức 475,607 tấn. Tuy nhiên con số này cũng đã cao hơn 10,11% so với lượng thép sản xuất trong tháng 9 và so với cùng kỳ năm 2013 cũng đã tăng tới 27,13%. Tính chung trong 10 tháng đầu năm 2014, tổng lượng thép xây dựng mà các doanh nghiệp sản xuất đạt 112,31% trong đó sản lượng tiêu thụ đạt 113,03%.

So với mặt hàng thép xây dựng thì sản phẩm tôn và ống thép vẫn dẫn đầu về sản lượng tiêu thụ. Đây là hai mặt hàng có sức cạnh tranh ít hơn so với mặt hàng thép xây dựng và tỷ lệ xuất khẩu chiếm tới trên 30%. Trong khi đó, mặt hàng thép xây dựng đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các sản phẩm cùng loại đến từ các nước trong khu vực, trong khi đó tỷ trọng xuất khẩu lại chiếm tỷ lệ thấp.

Theo đó, sản lượng thép ống bán ra của các doanh nghiệp trong tháng 10 đạt 116,656 tấn, tăng 1,2% so với tháng 9 và tăng 84% so với năm 2013. Tuy nhiên, đến thời điểm này , nguồn cung về ống thép hàn cũng đã tăng lên gần gấp 2 lần so với nhu cầu thị trường. Như vậy, cũng giống như sản phẩm thép xây dựng, thị trường ống thép cũng bắt đầu đối mặt với sự cạnh tranh từ các sản phẩm nước ngoài.

Trong tháng 10/2014, mặt hàng tôn mạ kim loại và sơn phủ màu cũng đạt mức tiêu thụ 160.942 tấn, tăng 3,5% so với tháng 9 và tăng 32,34% so với cùng kỳ năm 2013, trong đó lượng tôn xuất khẩu đã chiếm tới 75.523 tấn, tăng 10,36% so với tháng 9 và tăng 44,3% so với cùng kỳ năm 2013. Hiện nay, mặt hàng tôn sản xuất trong nước dành cho xuất khẩu vẫn tăng trưởng mạnh. Nhưng hiện tại, giá tôn mạ trên thế giới đang giảm giá mạnh do ảnh hưởng trực tiếp từ nguồn nguyên liệu đầu vào giảm. Trong khi, giá bán tôn của các DN sản xuất trong nước lại có độ trễ. Giá nhập khẩu tôn đã thể hiện rẻ hơn tương đối so với giá thành tôn sản xuất trong nước. Điều này thể hiện thị trường tôn trong nước cũng đang gặp phải những khó khăn nhất định.

Cán cân xuất nhập khẩu vẫn quá chênh lệch

Bên cạnh sự tăng trưởng của thị trường sản xuất thép trong nước thì các sản phẩm thép nhập khẩu cũng có sự tăng trưởng khá cao. Chỉ tính riêng tháng 9/2014, lượng thép nhập khẩu trong nước đã đạt mốc 1.406.039 tấn tương đương với 866 triệu USD, đây là một con số không hề nhỏ trong bối cảnh thị trường thép trong nước mới bước đầu khởi sắc sau một thời gian dài gặp khó và lượng tồn kho thép trong nước vẫn còn rất nhiều.

Như vậy, trong 9 tháng đầu năm 2014, lượng thép nhập khẩu thành phẩm và bán thành phẩm đã đạt tới 10.829.000 tấn, với kim ngạch nhập khẩu đạt 6,641 tỷ USD. So với cùng kỳ năm 2013 thì lượng thép bán thành phẩm và thành phẩm nhập khẩu về Việt Nam đã tăng tới 5,1%, nhưng kim ngạch nhập khẩu giảm là 2,3%.

Theo thống kê của VSA, lượng thép hợp kim nhập khẩu tăng trên 1,4 triệu tấn, tương ứng trên 82,3%. Trong đó, những mặt hàng có lượng nhập khẩu cao nhất vẫn là: thép hình trên 79,9%; thép mạ màu tăng 64,3% và ống thép hàn tăng 18,8%.

Số lượng thép nhập khẩu không ngừng tăng lên trong khi lượng thép xuất khẩu vẫn còn rất hạn chế và không có nhiều sự cải thiện. Trong tháng 9/2014, lượng thép xuất khẩu của các doanh nghiệp chỉ đạt 282,574 triệu tấn, với tổng kim ngạch xuất khẩu đạt trên 227 triệu USD. Và, nếu tính trong 9 tháng đầu năm 2014 thì tổng lượng thép Việt Nam xuất khẩu đạt 2.755.000 tấn, kim ngạch xuất khẩu đạt trên 2,1 tỷ USD.

Những con số xuất khẩu và nhập khẩu trên thể hiện sự mất cân bằng rất lớn, cho thấy Việt Nam xuất khẩu được “một” thì lại nhập khẩu tới “năm”. Chính điều này đã là “rào cản” gây quá áp lực cho ngành công nghiệp thép trong nước. Do đó, vệc kiểm tra, kiểm soát chất lượng thép cũng như việc đưa ra các hàng rào kỹ thuật chặt chẽ hơn là điều rất cần thiết, nhằm bảo vệ thị trường trong nước. Bởi, nếu chỉ khi doanh nghiệp trong nước ổn định, hàng hóa sản xuất ra lưu thông thì mới giúp nền kinh tế trong nước phát triển ổn định và đóng góp vào ngân sách nhà nước, tạo việc làm cho người lao động.

Lương Tuấn