Cần tầm nhìn dài hạn cho tương lai Việt Nam

Nhằm chia sẻ những kinh nghiệm trong phát triển kinh tế, quản lý xã hội, mới đây Viện Chiến lược phát triển, Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Viện Phát triển Hàn Quốc (KDI) đã tổ chức Hội thảo công bố báo cáo cuối cùng Chương trình Chia sẻ tri thức của Hàn Quốc với Việt Nam năm 2014 (KSP 2014).

Hội thảo là dịp để các chuyên gia Hàn Quốc chia sẻ những kinh nghiệm quản lý trong các lĩnh vực như: chính sách phát triển vùng, phát triển hạ tầng công nghệ thông tin, đăng ký công dân quốc gia cho các nhà hoạch định chính sách Việt Nam.

Kinh nghiệm Hàn Quốc

Theo Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thế Phương, Chương trình chia sẻ tri thức (KSP) là sáng kiến của Hàn Quốc nhằm hỗ trợ cho phát triển của các nước đối tác thông qua việc chia sẻ kinh nghiệm phát triển của Hàn Quốc. KSP bao gồm nghiên cứu chính sách, tham vấn phát triển và tăng cường năng lực nhằm phục vụ mục tiêu hỗ trợ các quốc gia đối tác phát triển thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội thông qua kinh nghiệm của Hàn Quốc. Mục tiêu bao trùm của Chương trình là hỗ trợ tăng cường năng lực cạnh tranh quốc gia và các nỗ lực tái cơ cấu thể chế của các quốc gia đối tác phát triển thông qua chia sẻ kinh nghiệm phát triển của Hàn Quốc. Chương trình KSP không có ý định đưa ra bất kỳ một giải pháp cuối cùng hoặc cách thức rõ ràng nào để phát triển kinh tế một cách cụ thể mà phân tích các vấn đề kinh tế của một quốc gia từ phía cầu và đưa ra các phương án chính sách mang tính thực tế và hữu ích cũng như tham khảo dựa trên cơ sở những trường hợp và kinh nghiệm tương tự của Hàn Quốc.

Theo đánh giá của các nhà khoa học trong Chương trình với hơn 40 nghiên cứu về các lĩnh vực kinh tế - xã hội mà Việt Nam còn nhiều vướng mắc và mong muốn học hỏi kinh nghiệm của Hàn Quốc, KSP đã hoàn thành với những khuyến nghị có giá trị, là những định hướng quan trọng để các các nhà quản lý Việt Nam đề ra những chiến lược phát triển trong chính sách phát triển kinh tế - xã hội trung và dài hạn của Việt Nam, đặc biệt là cho xây dựng Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội thời kỳ 2011-2020 và Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2011-2015.

Cũng theo đánh giá của Thứ trưởng Nguyễn Thế Phương, hiện khu vực châu Á - Thái Bình Dương đang được coi là khu vực kinh tế phát triển năng động nơi tập trung ba nền kinh tế lớn nhất thế giới và nhiều nền kinh tế mới nổi. Sau hơn 5 năm nâng cấp quan hệ hai nước lên thành “Đối tác Hợp tác Chiến lược”, trong năm 2014, quan hệ Việt Nam - Hàn Quốc tiếp tục được mở rộng và đi vào chiều sâu, hai nước ngày càng trở thành những đối tác quan trọng của nhau trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt là về hợp tác kinh tế song phương. Riêng Chương trình KSP của Hàn Quốc, do Bộ Chiến lược và Tài chính Hàn Quốc (MOSF) khởi xướng và bắt đầu được thực hiện từ năm 2004, là một trong những khung khổ hợp tác song phương thực tiễn và hữu ích giữa hai nước. Cũng trong khuôn khổ hợp tác KSP, Hàn Quốc cũng là quốc gia được cộng đồng quốc tế đánh giá cao và thành công lớn từ vị trí ở một nước tiếp nhận viện trợ sang nước cung cấp viện trợ với quy mô ngày càng tăng cho quốc gia đang phát triển. Do đó, Việt Nam sẽ học hỏi được rất nhiều kinh nghiệm quý báu của bạn trong quá trình xây dựng và phát triển kinh tế của mình do hai quốc gia có nhiều điểm tương đồng giống nhau trong phát triển.

Trong khuôn khổ hội thảo, ông Jun Dea Joo, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Hàn Quốc tại Việt Nam cho rằng, báo cáo cuối cùng của KSP 2014 đã tái khẳng định nỗ lực rất lớn của các chuyên gia, các nhà nghiên cứu Hàn Quốc dành cho Việt Nam. Đại sứ Jun Dea Joo cũng vui mừng nhận thấy, mặc dù trong bối cảnh nền kinh tế thế giới có nhiều biến động nhưng Việt Nam vẫn đạt được những kết quả to lớn trong quá trình thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội. Và với vai trò là một trong những đối tác hợp tác toàn diện Hàn Quốc khẳng định sẽ tiếp tục đồng hành cùng Việt Nam để tìm ra những phương thức tăng trưởng kinh tế hiệu quả nhất tạo điều kiện tối đa cho sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam. Cũng trong khuôn khổ KSP 2014 tập trung vào 4 chủ đề nghiên cứu gồm: Chính sách phát triển kinh tế vùng bền vững: kinh nghiệm của Hàn Quốc và bài học cho Việt Nam; Chính sách cung cấp kết cấu hạ tầng công nghệ thông tin nhằm thúc đẩy sử dụng giao dịch trực tuyến ở Việt Nam: Tập trung vào hệ thống đăng ký công dân quốc gia; Hệ thống thẩm định công nghệ như một phương pháp cấp vốn cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ mang tính đổi mới sáng tạo: chỉ dẫn cho xây dựng mô hình của Việt Nam và chuyên đề bán nhà theo hình thức góp vốn xây dựng và các cơ chế bảo lãnh nhà ở đối với Việt Nam: bài học từ kinh nghiệm của Hàn Quốc, ông Jun Dea Joo cho biết.

Cần tầm nhìn dài hạn

Bàn về vấn đề quy hoạch vùng theo gợi ý chính sách của phía bạn, theo GS. Nguyễn Quang Thái Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam phân tích, ở Việt Nam hiện các quy hoạch các vùng được lập ra, nhưng ít ý nghĩa chỉ đạo cụ thể, hoặc coi như “cộng dồn” các tỉnh trong vùng. Chính sách và quy hoạch vùng lại được lập tách biệt về thời gian nên không đồng nhất, tính hiệu quả kém. Còn ở Hàn Quốc có quy hoạch phát triển lãnh thổ quốc gia toàn diện (CNTP), đây được coi là văn bản chính sách ở cấp cao nhất, mô tả các chính sách về không gian, kinh tế - xã hội, kết cấu hạ tầng, quản lý nguồn lực, môi trường và thậm chí cả chính sách thống nhất. CNTP đóng vai trò như một phương tiện để thông báo cho mọi người những gì đã hay sẽ diễn ra trong lãnh thổ Hàn Quốc, đồng thời, đưa ra một tập hợp

Các nguyên tắc hướng dẫn để chuẩn bị một cách có chiến lược và hệ thống cho các tiến trình tương lai của hành động nhằm phát triển lãnh thổ quốc gia và giữ gìn môi trường sống tự nhiên. Ngoài ra, CNTP còn quy định những ưu đãi về tài chính và các ưu đãi khác đối với các vùng nhằm đạt được mục tiêu quốc gia, như: khu công nghiệp, đặc khu kinh tế, khu vảo vệ tài nguyên nước, di sản văn hóa…Vì vậy, nhìn vào hướng đi và cách làm của phía bạn GS Thái cho rằng, Việt Nam nên thay đổi cách quản lý quy hoạch vùng theo hướng cần xây dựng các kế hoạch vùng theo cách linh hoạt đưa vào các chủ đề đang thay đổi của các chính sách quốc gia. Kế hoạch vùng như là một kế hoạch mang tính chiến lược, theo định hướng hành động và có thể thực hiện chứ không chỉ đơn thuần là tầm nhìn dài hạn.

Về vấn đề xây dựng cơ chế bảo lãnh nhà ở theo kinh nghiệm của Hàn Quốc, ông Lê Cao Tuấn, Phó Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và thị trường bất động sản cho rằng đề xuất từ phía Hàn Quốc là hết sức cần thiết với thị trường bất động sản Việt Nam. Đặc biệt trong giai đoạn, các Bộ, ngành đang khẩn trương ghiên cứu xây dựng nghị định hướng dẫn thi hành Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản vừa được thông qua. Qua đó, ông Tuấn cũng đề nghị phía Hàn Quốc tiếp tục hỗ trợ việc xây dựng mô hình thí điểm bảo lãnh nhà ở và hỗ trợ kỹ thuật cần thiết cho Việt Nam trong thời gian tới

Về trình độ Chính phủ điện tử, các chuyên gia Hàn Quốc đánh giá, trình độ Chính phủ điện tử của Việt Nam chưa cao. Do đó các chuyên gia Hàn Quốc tư vấn cho Việt Nam cần thiết kế một hệ thống đăng ký dân sự điện tử tích hợp, thiết lập một khuôn khổ chia sẻ thông tin Chính phủ minh bạch và hiệu quả; Xây dựng sự đồng thuận về việc áp dụng thẻ căn cước điện tử. Đồng thời, có kế hoạch bảo vệ thông tin cá nhân, làm giảm sự lo ngại của người dân về khả năng rò rỉ thông tin để tránh tối đa các rắc rối phát sinh./.

Anh Phương