Hỗ trợ doanh nghiệp nông thủy sản thâm nhập thị trường Phần Lan và Bắc Âu

Nhằm đưa ra những dự báo về tác động của Hiệp định Thương mại tự do (FTA) Việt Nam – EU tới nền kinh tế Việt Nam, đặc biệt là các mặt hàng nông thủy sản; đồng thời cung cấp các thông tin cơ bản về thị trường và hướng dẫn thực hành trong hoạt động xuất khẩu nông thủy sản sang thị trường Phần Lan và EU, VCCI-HCM đã phối hợp với Đại sứ quán Phần Lan và Chương trình Finnpartnership của Bộ Ngoại giao Phần Lan tổ chức Hội thảo "Kinh doanh với thị trường Phần Lan và EU". Hội thảo nằm trong khuôn khổ Dự án FLC14-04 - Chương trình hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam tăng cường xuất khẩu nông thủy sản sang khu vực thị trường Phần Lan và Bắc Âu do Chính phủ Phần Lan hỗ trợ.

Ông Nguyễn Tuấn Hải - Phó Trưởng Ban Quan hệ Quốc tế - VCCI, Giám đốc dự án FLC14-04 cho biết thị trường Bắc Âu tuy nhỏ nhưng tiềm năng phát triển rất lớn. Tuy nhiên xét quan hệ hợp tác thương mại của Việt Nam với các quốc gia khu vực Bắc Âu, hiện tại vẫn chưa có quốc gia nào trong khu vực này có kim ngạch thương mại song phương với Việt Nam đạt hơn 1 tỷ USD. Điều này cho thấy quan hệ hợp tác thương mại giữa hai bên vẫn còn nhiều bất cập, nguyên nhân là do doanh nghiệp Việt Nam thiếu thông tin về thị trường Bắc Âu hoặc có nắm thông tin nhưng chưa nhiều và chưa chuẩn xác. Hơn nữa hàng Việt Nam chưa chú trọng nhiều về mặt chất lượng, kiểu dáng thiết kế nên chưa đạt yêu cầu của những thị trường vốn nổi tiếng khắt khe và cầu toàn như Bắc Âu.

Đồng quan điểm với ông Nguyễn Tuấn Hải, ông Lê Kỳ Anh - Chuyên gia Kinh tế và Thương mại Phái đoàn EU tại Việt Nam cho biết thị trường Bắc Âu nói riêng, EU nói chung mặc dù rất khó tính nhưng cũng đồng thời là thị trường khá hào phóng khi dành cho hàng hóa Việt Nam mức ưu đãi thuế quan phổ cập GSP khá cao. Vấn đề là hiện Việt Nam vẫn chưa tận dụng hết những ưu đãi này, thể hiện qua tỷ lệ sử dụng GSP mà EU dành cho Việt Nam mới chỉ đạt 40% (trong khi đó tỷ lệ này của Thái Lan lên đến 68%).

Lợi thế lớn hiện nay là cơ cấu hàng xuất nhập khẩu của Việt Nam và các nước Bắc Âu có tính bổ sung cho nhau. Cụ thể Việt Nam có thế mạnh sản xuất, chế biến những mặt hàng nông thủy sản; ngược lại các nước Bắc Âu có thế mạnh về sản xuất máy móc, thiết bị công nghệ. Dựa trên cơ cấu hàng hóa mang tính bổ sung này, hai bên có thể đẩy mạnh hoạt động xuất nhập khẩu, gia tăng kim ngạch thương mại song phương để cùng phát triển. Ngoài ra FTA Việt Nam -EU dự kiến được kí kết vào cuối năm nay cũng sẽ  đem lại nhiều cơ hội mở rộng thị phần hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam tại thị trường Bắc Âu nói riêng, EU nói chung, đặc biệt đối với các mặt hàng nông thủy sản vốn là thế mạnh của ta. Tuy nhiên theo chia sẻ của ông Lê Kỳ Anh: "Tận dụng hiệu quả cơ hội này hay không còn phụ thuộc rất nhiều vào năng lực của doanh nghiệp Việt. Nếu các sản phẩm nông thủy sản của Việt Nam thâm nhập thành công thị trường Phần Lan, sau đó tiến sâu vào thị trường Bắc Âu và EU thì giá trị xuất khẩu mang lại sẽ rất cao bởi khu vực này đều là những thị trường có sức tiêu dùng lớn, giá cả không thành vấn đề mà chỉ yêu cầu phải đảm bảo về chất lượng, ATVSTP cũng như tính thân thiện với môi trường"

Ông Nguyễn Văn Giáp - Giám đốc Trung tâm Chính sách & Chiến lược Nông nghiệp Nông thôn miền Nam (trực thuộc Viện Chính sách & Chiến lược Phát triển Nông nghiệp Nông thôn) thẳng thắn nhịn nhận một thực tế là hiện nay hầu hết các mặt hàng hàng nông thủy sản Việt Nam xuất sang Phần Lan/ Bắc Âu nói riêng và thị trường EU nói chung đều chưa có thương hiệu và buộc phải xuất khẩu thông qua hệ thống trung gian, chính vì vậy phần lợi nhuận thu về bị giảm đáng kể. Thực tế này đặt ra yêu cầu cấp thiết đòi hỏi Việt Nam phải bén nhạy, linh hoạt trong việc tìm ra hướng xuất khẩu mới hiệu quả hơn. Về phần mình, ông Giáp khuyến nghị: “Phần Lan/ Bắc Âu nói riêng và EU nói chung là thị trường lớn nhưng lại rất khắt khe về việc truy xuất nguồn gốc hàng hóa, độ an toàn vệ sinh thực phẩm. Chính vì vậy để thâm nhập thành công thị trường tiềm năng này, các doanh nghiệp Việt cần tuân thủ các yêu cầu về dán nhãn, chất lượng hàng hóa; có đầy đủ giấy phép nhập khẩu, giấy thông quan hàng hóa, giấy đăng ký kinh doanh… Ngoài ra để bù đắp sự thiếu hụt thông tin về thị trường, đảm bảo sản phẩm của mình phù hợp với quy định chung của thị trường Phần  Lan/ Bắc Âu nói riêng và EU nói chung, các doanh nghiệp Việt cần chủ động yêu cầu các nhà phân phối hỗ trợ về mặt kỹ thuật, thông tin tiêu chuẩn, thông tin thị trường, thị hiếu khách hàng …”.

Mỹ Châu