Việt Nam đạt và vượt các mục tiêu MDG 2015

Mới đây, tại Hà Nội, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã phối hợp với Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc tại Việt Nam (UNDP) tổ chức Hội thảo tham vấn dự thảo Báo cáo Quốc gia thực hiện các Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ (MDG) 2015. Mục đích của hội thảo nhằm định hướng và xây dựng mục tiêu phát triển kinh tế trong giai đoạn mới của Việt Nam.

Thành quả của 15 năm

Theo đánh giá của Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thế Phương, từ năm 2001 đến năm 2015, Việt Nam đã thực hiện thành công Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm (2001-2010) và 3 Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm. Việt Nam đã trải qua những dấu mốc quan trọng cũng như vượt qua không ít khó khăn trong phát triển kinh tế - xã hội để khẳng định quyết tâm thực hiện thành công các Mục tiêu MDG. Hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, điển hình là gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) năm 2007 cùng với việc mở rộng các quan hệ thương mại, đầu tư cho phát triển sản xuất trong nước và hoạt động xuất nhập khẩu tạo động lực để xóa đói giảm nghèo và phát triển xã hội.

Việt Nam cũng đã gặt hái được nhiều thành quả kinh tế - xã hội trong việc duy trì, thúc đẩy và thực hiện các Mục tiêu phát triển thiên nhiên kỷ (MDG). Cụ thể, Việt Nam đã hoàn thành nhiều mục tiêu phát triển thiên niên kỷ như xóa nghèo đói cùng cực, đạt phổ cập giáo dục tiểu học, thúc đẩy bình đẳng giới và đạt nhiều tiến bộ trong các chỉ tiêu về y tế như giảm tỷ lệ chết mẹ và tử vong ở trẻ em. Việt Nam cũng đạt mục tiêu về kiểm soát sốt rét và bệnh lao cũng như đẩy lùi tỷ lệ lây lan HIV/AIDS. Việt Nam cũng đang tiến tới đạt các mục tiêu về phổ cập tiếp cận các dịch vụ y tế và đang nỗ lực hoàn thành các chỉ tiêu đảm bảo bền vững môi trường nhằm thiết lập mối quan hệ toàn cầu vì phát triển đến cuối năm 2015.

Đặc biệt trong lĩnh vực giảm nghèo, Việt Nam đã làm rất tốt và được cộng đồng quốc tế ghi nhận. Tỷ lệ nghèo đã giảm mạnh, từ 58,1% năm 1993 xuống 8,4% theo chuẩn quốc gia. Thành công trong giảm nghèo ở Việt Nam là kết quả của tăng trưởng kinh tế nhanh cùng với nỗ lực của toàn hệ thống chính trị trong việc luôn đặt giảm nghèo là một mục tiêu hàng đầu của quốc gia.

Về tiêu chí giáo dục phổ cập, Việt Nam cũng đã rất nỗ lực nhằm hoàn thành sớm chương trình giáo dục phổ cập theo chuẩn quốc gia. Việt Nam cũng đang cố gắng hướng tới việc phổ cập giáo dục tiểu học và trung học cơ sở đúng độ tuổi. Về tăng cường bình đẳng giới và nâng cao vị thế cho phụ nữ, Việt Nam tiếp tục củng cố những thành tựu đã đạt được, đặc biệt là trong lĩnh vực giáo dục, việc làm và các hoạt động chính trị. Bất bình đẳng về giới trong tiếp cận giáo dục tiểu học đã được xóa bỏ; bình đẳng giới về việc làm đã đạt được bước tiến rõ rệt. Việt Nam hiện là một trong 5 nước đang phát triển có tỷ lệ nữ giới trong Quốc hội cao nhất châu Á.

Với nhận thức muốn phát triển kinh tế phải chú trọng quan tâm đến các vấn đề phát triển bền vững của môi trường, Việt Nam đã tăng cường lồng ghép các nguyên tắc bền vững vào các chính sách và chương trình quốc gia, cũng như thể hiện vai trò tích cực đối với các nỗ lực của cộng đồng quốc tế. Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng kể như cải thiện tiếp cận với nước sạch đáp ứng nhu cầu của phần đông dân số và các nhóm yếu thế.

Trong lĩnh vực hợp tác quốc tế, đối tác toàn cầu, Việt Nam cũng đã đạt được những thành tựu đáng ghi nhận. Theo đó, mức độ tự hóa thương mại và hội nhập của nền kinh tế Việt Nam với khu vực và trên thế giới ngày càng đi vào chiều sâu và thực chất hơn. Nhờ có tự do thương mại, hoạt động xuất, nhập khẩu của Việt Nam tăng nhanh chóng, mặc dù vẫn còn tồn tại như tăng thâm hụt thương mại, các hàng rào phi thuế quan tạo ra bởi thị trường quốc tế.

 Những thách thức

Tuy đã đạt được nhiều thành tựu kinh tế khi thực hiện các mục tiêu MDG trong suốt 15 năm qua, nhưng theo bà Pratibha Mehta, Điều phối viên Liên Hợp quốc tại Việt Nam, nền kinh tế Việt Nam sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức trong giai đoạn tiếp theo. Đó là tình trạng suy giảm kinh tế, nợ xấu từ các ngân hàng thương mại và hoạt động thiếu hiệu quả của các doanh nghiệp nhà nước. Vấn đề tăng trưởng chậm, nợ xấu tồn tại, nợ công tăng nhanh, tỷ lệ giảm nghèo chậm lại, tác động của biến đổi khí hậu đang ảnh hưởng nhiều tới sinh kế người nghèo đang là những vấn đề Việt Nam tiếp tục phải giải quyết.

Ở tầm vĩ mô, thời điểm sau năm 2015, tổng thể nền kinh tế Việt Nam còn phải đối mặt với những thách thức không nhỏ từ việc hình thành cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC) buộc Việt Nam phải quyết liệt hơn nữa trong cải cách kinh tế, xây dựng cơ sở hạ tầng để duy trì tăng trưởng, tăng cường vốn con người và nâng cao năng suất lao động qua giáo dục và đào tạo. Ngoài ra, các chuyên gia UNDP cũng dự báo rằng, một làn sóng đô thị hóa thời gian tới sẽ làm phức tạp thêm tình trạng nghèo thành thị, sự bất bình đẳng và khoảng cách giàu nghèo giữa khu vực thành thị và nông thôn, người nghèo dễ bị tổn thương đặc biệt ở những khu vực khó khăn. Một khó khăn lớn khác là việc dòng vốn đầu tư ODA cũng được dự báo sẽ giảm mạnh thời gian tới và vấn đề biến đổi khí hậu cũng tạo nên sức ép lớn cho nền kinh tế.

Bà Pratibha Mehta thông tin thêm, Báo cáo MDG 2015 ra đời tại thời điểm quan trọng và được kỳ vọng sẽ cung cấp thông tin giúp xác định những ưu tiên phát triển cũng như giải pháp giúp hoàn thành chương trình MDG còn dở dang, đồng thời giúp thực hiện các mục tiêu SDGs. Và đây sẽ là tài liệu quan trọng phục vụ tại phiên họp Đại hội đồng Liên hợp quốc sẽ được tổ chức vào tháng 9/2015, thể hiện thành quả của quốc gia trong việc thực hiện các cam kết của Việt Nam với LHQ./.

Anh Phương