Ngành Công Thương Bắc Ninh: Hỗ trợ tích cực hoạt động sản xuất kinh doanh

Bên cạnh những nỗ lực trong công tác xúc tiến đầu tư, tỉnh Bắc Ninh đã triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp (DN), nhà đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh. Phóng viên Tạp chí Vietnam Business Forum đã có buổi trao đổi với ông Vũ Đức Quyết - Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Bắc Ninh xung quanh vấn đề này. Ngô Khuyến thực hiện.

Giá trị sản xuất (GTSX) công nghiệp tỉnh Bắc Ninh năm 2014 là 575.754 tỷ đồng, giảm 4,9% so năm 2013 và đạt 77,6% kế hoạch. Năm 2015, Bắc Ninh đề ra mục tiêu: GTSX công nghiệp đạt 623,2 ngàn tỷ đồng, tăng 8,1% so năm 2014 song trong 7 tháng đầu năm mới đạt 333 ngàn tỷ đồng và tăng 5,7% so cùng kỳ. Ông đánh giá thế nào về những con số này và trong 5 tháng cuối năm, Bắc Ninh đang triển khai giải pháp nào để thực hiện thành công mục tiêu đặt ra?

Năm 2014 là năm có nhiều khó khăn thách thức, tổng GTSX công nghiệp trên địa bàn (giá so sánh 2010) đạt 575.754 tỷ đồng, giảm 4,9% so năm trước. Trong đó: khu vực DN ngoài nhà nước tăng từ 1,8 -16,1%; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài chiếm tới 91,2% tổng giá trị sản xuất toàn ngành công nghiệp đã sụt giảm 5,5% so năm trước và đạt 77,6% KH; đồng thời xuất khẩu của khu vực vốn đầu tư nước ngoài cũng sụt giảm tới 11,8%; đặc biệt đối với mặt hàng điện tử chiếm tỉ trọng 93,2% tổng giá trị kim ngạch xuất khẩu đã sụt giảm 11,5%. Bước sang năm 2015, tình hình sản xuất công nghiệp chưa có sự tăng trưởng trở lại: Trong 7 tháng đầu năm 2015, GTSX công nghiệp đạt 333 ngàn tỷ đồng.

Như vậy, bức tranh toàn cảnh công nghiệp năm 2014 và những tháng đầu năm 2015, có một số điểm đáng chú ý:

Thứ nhất, khu vực DN vốn đầu tư nước ngoài chiếm tỉ trọng lớn nhất về sản xuất công nghiệp Bắc Ninh. Trong những năm qua, khu vực này có tốc độ tăng trưởng liên tục và rất cao, trong đó có nhóm sản xuất các mặt hàng điện tử đạt tốc độ tăng trưởng đột biến. Bước sang năm 2014 và đầu năm 2015, khu vực này đối mặt với những khó khăn mới, đặc biệt tập đoàn điện tử SamsungElectronics là DN chiếm tỉ trọng lớn nhất có tính chi phối công nghiệp toàn tỉnh, bị sụt giảm khá mạnh về sản xuất và kim ngạch xuất khẩu.

Thứ hai, đối với khu vực công nghiệp quốc doanh và ngoài quốc doanh địa phương, năm 2014 có dấu hiệu phục hồi trở lại sau thời gian sụt giảm liên tục, đạt tăng trưởng 16%. Một số ngành hàng tăng khá sản lượng, hàng hóa tiêu thụ tốt hơn như bia, quần may sẵn, giấy các loại, sắt thép, gạch xây dựng, thức ăn gia súc, kính xây dựng, nước sạch... Trong những tháng đầu năm 2015, biểu đồ sản xuất của khu vực DN công nghiệp địa phương có dạng "đi ngang", nói cách khác là sản xuất có tính ổn định ở mức tương đương cùng kỳ năm trước.

Trước thực trạng trên, tỉnh Bắc Ninh đang tập trung thực hiện những giải pháp sau:

- Tăng cường sự phối hợp giữa các Sở ban ngành, chính quyền địa phương, phát hiện xử lý kịp thời những khó khăn vướng mắc của cơ sở sản xuất - kinh doanh; thực hiện tốt cơ chế đối thoại trực tuyến giữa cơ quan quản lý nhà nước với DN để giải đáp các kiến nghị, đồng hành cùng DN.

- Ngành Công Thương tăng cường triển khai các nhiệm vụ, chương trình, đề án cải thiện mở rộng thị trường, phát triển thương mại, bao gồm: Chương trình vệ sinh an toàn thực phẩm; chương trình khuyến công; xúc tiến thương mại, hội chợ thương mại triển lãm; chương trình ứng dụng thương mại điện tử... Thực hiện tốt nhiệm vụ công tác quản lý của ngành trong các lĩnh vực: Điện, quản lý thị trường, vệ sinh an toàn thực phẩm, quản lý chợ, quản lý quy hoạch công thương; tổ chức các kỳ Hội chợ thương mại - triển lãm…

- Tỉnh tạo mọi điều kiện theo cam kết để triển khai nhanh một số dự án trọng điểm trên địa bàn, đặc biệt là dự án sản xuất màn hình điện tử SamsungDisplay, là dự án lớn đã hoàn thành đầu tư giai đoạn I, đã có sản phẩm từ tháng 6/2015 và mới đây quyết định tăng vốn đầu tư thêm 3 tỷ USD.

Ngày 30/6/2015, UBND tỉnh Bắc Ninh đã phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ tỉnh Bắc Ninh đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030. Là cơ quan tham mưu chính giúp UBND tỉnh Bắc Ninh xây dựng và ban hành bản quy hoạch này, ông đánh giá thế nào về ý nghĩa, tầm quan trọng của việc phát triển công nghiệp hỗ trợ trong giai đoạn hiện nay. Để triển khai Quy hoạch trong thời gian tới, Sở Công Thương đang và sẽ tham mưu, thực hiện những hướng đi và giải pháp nào?

Phần lớn các DN vệ tinh thuộc chuỗi cung ứng sản phẩm hỗ trợ cho DN FDI đều có xuất xứ nước ngoài. Câu hỏi đặt ra: Làm thế nào để các DN FDI chấp nhận sự tham gia của các DN Việt Nam vào chuỗi giá trị sản xuất của họ? Theo chúng tôi, do điểm xuất phát của các DN trong nước thấp, vì vậy cần tiến hành lộ trình từng bước phù hợp, hãy bắt đầu từ nhà cung cấp cấp thấp (cấp 3- Vendor 3), lựa chọn từng phân khúc phù hợp nhất và thậm chí bắt đầu là nhà cung cấp cho DN vệ tinh, tức là thứ cấp của DN FDI, bằng kinh nghiệm và nguồn lực sẽ nâng dần từng cấp bậc lên cấp 2, cấp 1.

Để tạo cơ hội cho các DN trong nước "chen chân" vào chuỗi cung cấp sản phẩm hỗ trợ cho DN FDI, trước mắt cần đảm bảo đồng bộ một số yêu cầu. Trước hết, Chính phủ cần ban hành bổ sung cơ chế chính sách để khuyến khích và tạo động lực cho ngành công nghiệp hỗ trợ có môi trường phát triển thuận lợi. Bên cạnh đó, bản thân DN phải nỗ lực, năng động, đề ra và quyết tâm thực hiện chiến lược tiếp cận, phát huy hiệu quả lợi thế so sánh nhằm tận dụng cơ hội có thể trở thành nhà cung cấp - Vendor trong chuỗi cung cấp cho DN FDI. Ngoài ra, cần tăng cường tiếp xúc đối thoại giữa cộng đồng DN trong nước và DN FDI, để các DN hiểu đầy đủ về nhu cầu và năng lực của nhau, tạo ra nhiều cơ hội trở thành bạn hàng gắn bó, từ đó đem lại lợi ích hài hòa đồng hành phát triển.

Ngày 30/6/2015, UBND tỉnh Bắc Ninh đã ban hành Quyết định phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ tỉnh Bắc Ninh đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030; theo đó, UBND tỉnh đang tập trung chỉ đạo các cấp, các ngành, các địa phương rà soát, điều chỉnh quy hoạch để thành lập một số cụm công nghiệp hỗ trợ, từng bước xâm nhập vào chuỗi công nghiệp hỗ trợ trong tỉnh và khu vực. Ngành Công Thương đã tham mưu với tỉnh cần thiết thành lập Ban chỉ đạo cấp tỉnh về phát triển công nghiệp hỗ trợ do đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh làm trưởng ban; nghiên cứu để thành lập Trung tâm nghiên cứu chuyển giao công nghệ và đào tạo nhân lực trên địa bàn tỉnh để làm đầu mối gắn kết nghiên cứu - ứng dụng - đào tạo nhân lực về công nghiệp hỗ trợ cho các DN công nghiệp hỗ trợ, trước mắt chọn 2 ngành điện tử- tin học và cơ khí chế tạo.

Từ chính sách ưu đãi và cơ chế đặc thù của địa phương cho phát triển công nghiệp hỗ trợ, chúng tôi tin tưởng rằng với một tỉnh có nhiều làng nghề truyền thống, lao động chuyên cần khéo léo, giàu kinh nghiệm trong kinh doanh như Bắc Ninh, cùng với sự năng động, sáng tạo, quyết tâm cao của cộng đồng DN, chúng ta sẽ phát huy hiệu quả tiềm năng và lợi thế so sánh, nhiều DN của địa phương sớm trở thành đối tác tin cậy của các DN có vốn đầu tư nước ngoài.

Năm 2014, chỉ số PCI của Bắc Ninh tăng 2 bậc và trở lại Top 10 với 6 chỉ số thành phần tăng điểm. Để tiếp tục cải thiện chỉ số PCI một cách bền vững, đồng thời để triển khai Nghị quyết 19/NQ-CP ngày 12/3/2015 của Chính phủ, ngành Công Thương Bắc Ninh đã tham mưu và thực hiện những biện pháp, hoạt động cụ thể nào?

Mục tiêu của tỉnh Bắc Ninh là tăng cường các giải pháp nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, các hoạt động dịch vụ công nhằm cải thiện các chỉ tiêu cơ sở để thúc đẩy nâng cao, phấn đấu để tỉnh Bắc Ninh nằm trong nhóm các tỉnh có chỉ số PCI tốt nhất. Năm 2015 ngành Công Thương tập trung triển khai 3 nhóm nội dung chính là: (1) Hỗ trợ DN trong việc cung cấp thông tin tư vấn pháp luật, hỗ trợ tìm kiếm đối tác kinh doanh, tiếp cận với các dịch vụ khoa học, kỹ thuật; (2) Triển khai các chương trình xúc tiến thương mại, phát triển thị trường, tạo điều kiện cho các DN cơ hội quảng bá, giao thương sản phẩm tại các hội chợ trong tỉnh, ngoài tỉnh và khu vực; đăng ký thương hiệu để tạo nên những sản phẩm có sức cạnh tranh cao. Tổ chức hội nghị, hội thảo góp phần tăng cường kết nối cộng đồng các DN, các hội, hiệp hội, DN nước ngoài; (3) Củng cố các trung tâm có chức năng dịch vụ hỗ trợ DN.

Một số hoạt động cụ thể như sau:

Tổ chức hội chợ thương mại, triển lãm thành tựu kinh tế - xã hội: tổ chức 2 kỳ hội chợ là Hội chợ thương mại Xuân Quý Mùi, Hội chợ công nghệ thông tin và điện tử Bắc Ninh lần 4...

Tăng cường triển khai chương trình thương mại điện tử: Xây dựng 5 chuyên mục tuyên truyền ứng dụng thương mại điện tử phát sóng trên Đài PTTH tỉnh, báo địa phương và các trang thông tin điện tử Trung ương. Tổ chức 2 cuộc tập huấn phổ biến kiến thức về thương mại điện tử cho cán bộ quản lý nhà nước và tổ chức, DN trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh.

Hỗ trợ xây dựng thương hiệu: tổ chức 2 lớp tuyên truyền, đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về xây dựng và phát triển thương hiệu; hội thảo về xây dựng và phát triển thương hiệu; xây dựng và phát hành ấn phẩm về xây dựng, phát triển thương hiệu.

Duy trì, nâng cao hiệu quả sử dụng 4 website do ngành đang vận hành: Eccbacninh.gov.vn; bacninhtrade.com.vn; congthuongbacninh.gov.vn; qlttbacninh.gov.vn.

Tháng 3/2015, tỉnh Bắc Ninh đã thành lập Hội bảo vệ người tiêu dùng tỉnh Bắc Ninh, là cơ sở thực hiện tốt các mối quan hệ trong sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng theo đúng quy định của pháp luật, là chỗ dựa cho cả người tiêu dùng và nhà sản xuất.