Hoàn thiện khung pháp lý cho chiến lược tăng trưởng xanh

Theo Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải, tuy là hướng đi mới, còn nhiều thách thức về thể chế, nguồn lực, nhưng tăng trưởng xanh, bền vững sẽ là con đường phát triển tất yếu của nền kinh tế. Để thực hiện thành công Chiến lược đòi hỏi cần có nhiều chính sách, hành động cụ thể để đạt được mục tiêu đề ra.

Việt Nam là một trong số ít các nước sẽ phải chịu ảnh hưởng nghiêm trọng từ biến đổi khí hậu, kèm theo các hiện tượng khắc nghiệt của khí hậu như bão lớn, nắng nóng dữ dội, lũ lụt, hạn hán và khí hậu khắc nghiệt. Đặc biệt, trong đó đồng bằng sông Cửu Long là một trong ba đồng bằng dễ bị tổn thương nhất do nước biển dâng. Nhận thức rõ tác động của biến đổi khí hậu, Chính phủ đã xây dựng và triển khai thực hiên Chương trình mục tiêu quốc gia ứng phó với biến đổi khí hậu với sự chung tay của các Bộ, ngành địa phương để đề ra những hành động hiệu quả, rõ rệt.

Tại Hội thảo kết thúc Dự án Hỗ trợ thực hiện Chiến lược quốc gia về Tăng trưởng xanh do Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Cơ quan Hợp tác quốc tế Hàn Quốc (KOICA) tổ chức mới đây, ông Taeho Ro, đại diện Phòng Đánh giá Tài nguyên và Năng lượng, Viện Môi trường Hàn Quốc (KEI) cho biết: Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh của Việt Nam (VGGS) và Kế hoạch hành động tăng trưởng xanh (GGAP) được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt trong năm 2012 và 2014 là một trong những khung pháp lý quan trọng, cần thiết để hợp tác và cân bằng nhằm thúc đẩy tăng trưởng xanh một cách hiệu quả. Sau khi phân tích về các văn bản pháp lý theo ngành của Việt Nam do nhóm nghiên cứu KEI thực hiện, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã đồng ý thu hẹp các ngành cần được phân tích chi tiết. Theo đó, bốn ngành trọng tâm được các chuyên gia dày công nghiên cứu áp dụng sẽ gồm: Công nghiệp, Năng lượng, Kế hoạch và Đầu tư, Môi trường.

Cụ thể, về khung pháp lý thực hiện theo Chiến lược tăng trưởng xanh trong ngành công nghiệp, từ Quyết định 403/QĐ-TTg 20/3/2014 về phê duyệt Kế hoạch quốc gia về tăng trưởng xanh ở Việt Nam trong giai đoạn 2014-2020 được phân loại thành 4 nhóm: Công nghiệp môi trường; Sản xuất sạch hơn; Quản lý chất thải; Sản xuất xanh và công nghiệp địa phương. Trong lĩnh vực này, Nhóm nghiên cứu đã đưa ra khuyến nghị xây dựng nghị định mới về phát triển công nghiệp môi trường ngắn hạn để dễ dàng thực hiện trong một khoảng thời gian 2015-2016. Về trung và dài hạn, xây dựng các luật mới về phát triển công nghiệp môi trường là cần thiết để hỗ trợ bao gồm trợ cấp cho Quỹ Thiết bị, hỗ trợ cho các dự án phát triển công nghiệp và xúc tiến hợp tác quốc tế. Xây dựng thông tư và nghị định trên cơ sở Luật số 55/2014/QH13 về bảo vệ môi trường. Trong quản lý chất thải, khuyến nghị xây dựng luật mới để thúc đẩy kinh tế tuần hoàn để tăng cường đối phó với chất thải tái chế và tái sử dụng các hệ thống bao gồm cả tài nguyên kinh tế cơ chế công nghiệp, tổng hợp quản lý lưu thông chất thải và hệ thống quản lý tái chế dễ tăng cường lưu thông tài nguyên.

Về khung pháp lý thực hiện VGGS trong năng lượng gồm: sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, trợ cấp và biểu giá năng lượng tái tạo, dán nhãn xanh, lưới điện thông minh.

Nhiệm vụ của khung pháp lý cho việc thực hiện VGGS trong lĩnh vực Kế hoạch và Đầu tư là đóng góp ngân sách nhà nước cho tăng trưởng xanh của nền kinh tế quốc gia bằng việc tiết kiệm, tiết kiệm tài nguyên, giải quyết hiệu quả tài chính và xúc tiến đầu tư với các nội dung chính như thông tư mới bao gồm các tiêu chí, tiêu chuẩn để thúc đẩy Nghị định số 63/2014/NĐ-CP ngày 26/6/2014 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật đấu thầu về lựa chọn nhà thầu và Luật đấu thầu số 43/2013/QH13; Hỗ trợ cho việc thực thi ngân sách quốc gia cho tăng trưởng xanh trong vấn đề đầu tư.

Cũng nằm trong chủ đề xây dựng kế hoạch hành động cho chiến lược tăng trưởng xanh nhưng dành cho các địa phương có mức độ “ô nhiễm môi trường” bị thâm thủng do quá trình đô thị hóa quá nhanh, do phát triển kinh tế - đầu tư chưa theo quy hoạch. Ông Hoi Seong Jeong, Chủ tịch Viện Môi trường và Văn minh Hàn Quốc (E&C) đã đưa ra gợi ý tầm nhìn, chiến lược các chương trình dự án thực hiện tại 3 tỉnh Bắc Ninh, Quảng Nam và Bến Tre. Theo đó, mục tiêu xây dựng: “Bắc Ninh phát triển bền vững không ô nhiễm: Sự hòa hợp của nền kinh tế xanh và tài nguyên văn hóa”; “Quảng Nam là trung tâm du lịch sinh thái và tăng trưởng toàn diện: Bồi dưỡng công nghiệp giá trị gia tăng cao và nhân lực xanh sử dụng lợi thế của thiên nhiên”; “Bến Tre: Thủ đô xanh với sự thông minh đối với biến đổi khí hậu”.

Anh Phương