Ngành Công thương Lào Cai: Đưa công nghiệp trở thành khâu “đột phá” trong phát triển kinh tế - xã hội

­­­Thời gian qua, công nghiệp Lào Cai có sự phát triển mạnh mẽ. Dự kiến đến hết năm 2015, giá trị sản xuất công nghiệp (giá cố định 1994) đạt 5.960 tỷ đồng, gấp 2,7 lần năm 2010 (2.169 tỷ đồng). Để tìm hiểu thêm về những nỗ lực đưa công nghiệp Lào Cai phát triển, phóng viên Vietnam Business Forum đã có buổi phỏng vấn ông Đỗ Trường Giang – giám đốc sở công thương Lào Cai. Ngô San thực hiện.

Năm 2015 là năm cuối thực hiện Kế hoạch 5 năm 2010-2015, Ông đánh giá thế nào về sự phát triển của công nghiệp Lào Cai trong những năm qua, mặt được và hạn chế nổi bật ?

Mặc dù Lào Cai còn hạn chế về hạ tầng, xa các trung tâm kinh tế, các sản phẩm công nghiệp chưa phong phú. Nhưng Công nghiệp của tỉnh vẫ đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Đặc biêt giai đoạn 2010-2015 công nghiệp Lào Cai đã trở thành khâu “đột phá” trong phát triển kinh tế xã hội của tỉnh, đưa Lào Cai trở thành trung tâm công nghiệp luyện kim, hóa chất của vùng và cả nước; đã thực hiện chế biến sâu các loại khoáng sản khai thác trên địa bàn tỉnh (Đồng, Gang, Phôi thép, phân bón...). Nhiều dự án đi vào hoạt động mang lại hiệu quả, hàng năm đóng góp phần lớn vào giá trị sản xuất công nghiệp trên địa bàn, làm tăng thu ngân sách địa phương; tạo việc làm, thu nhập ổn định cho người lao động (Nhà máy tuyển quặng Apatit Nhạc Sơn công suất 350.000 tấn/năm; Nhà máy Gang thép Lào Cai hoàn thành giai đoạn 1 công suất 500 nghìn tấn/năm; Nhà máy DAP số 2, công suất 330.000 tấn/năm; 18 dự án thủy điện với tổng công suất 456,6MW; Đầu tư mới và nâng công suất các nhà máy phốt pho vàng đạt 63.000 tấn/năm…). Hệ thống điện đã được đầu tư tại các thôn, bản vùng sâu, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, có điều kiện kinh tế đặc biệt khó khăn, địa hình hiểm trở, phức tạp về an ninh, chính trị.

Dự kiến đến hết năm 2015, giá trị sản xuất công nghiệp (giá cố định 1994) đạt 5.960 tỷ đồng, gấp 2,7 lần năm 2010 (2.169 tỷ đồng), tăng 14,6% so với mục tiêu Đề án Phát triển công nghiệp và các khu, cụm công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp giai đoạn 2011 - 2015 đến năm 2015 (5.200 tỷ đồng); tăng 16,9% so với mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIV (5.100 tỷ đồng); tốc độ tăng trưởng bình quân giai đoạn 2011-2015 đạt 22,6%/năm. Cơ cấu ngành công nghiệp - xây dựng chiếm 39,5% trong GDP của tỉnh, tăng 4% so với năm 2010. Tỷ lệ số hộ được sử dụng điện lưới quốc gia đạt 93% và tỷ lệ số thôn bản có lưới điện quốc gia đạt 92%.

Năm 2014, tuyến cao tốc Hà Nội - Lào Cai được thông tuyến, mở cửa cho kinh tế nói chung và các hoạt động thương mại nói riêng, tỉnh Lào Cai đã và đang có những định hướng, giải pháp nào nhằm nắm bắt cơ hội này ?

Để nắm bắt cơ hội nêu trên, Ngành Công Thương đã và đang tập trung tham mưu với UBND tỉnh định hướng phát triển thương mại trên địa bàn tỉnh phù hợp với quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và định hướng phát triển chung của cả nước; đảm bảo thực hiện các cam kết Hội nhập kinh tế Khu vực và Quốc tế. Phấn đấu đưa Lào Cai trở thành Trung tâm trung chuyển hàng hóa lớn của Khu vực ASEAN - Trung Quốc qua cửa khẩu Quốc tế Lào Cai. Một số mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp thực hiện cụ thể đặt ra trong giai đoạn 2016-2020 là:

- Tốc độ tăng trưởng bình quân: Tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ xã hội đạt 14,5%/năm (Năm 2020 đạt 28.500 tỷ đồng); Kim ngạch XNK qua các cửa khẩu của tỉnh đạt 16,3%/năm (Năm 2020 đạt 4.600 triệu USD).

- Phát triển thị trường trong tỉnh bền vững, củng cố và phát triển thương mại nội địa, thúc đẩy phát triển nhanh vững chắc XNK, tăng cường hoạt động xúc tiến thương mại và kiểm tra kiểm soát thị trường.

- Tập trung phát triển, mở rộng Khu kinh tế cửa khẩu; tích cực đầu tư, khai thác Khu Thương mại công nghiệp Kim Thành với vai trò là hạt nhân của Khu hợp tác kinh tế qua biên giới và phát huy tối đa lợi thế vị trí “cầu nối” của Lào Cai trên tuyến Hành lang kinh tế Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh; Tăng nhanh tỷ trọng doanh thu hoạt động dịch vụ XNK (tạm nhập tái xuất, giám định hàng hóa, tín dụng XNK, logistics…).

- Tăng cường hội nhập kinh tế quốc tế, duy trì và đẩy mạnh giao lưu hợp tác liên kết về kinh tế - thương mại với các địa phương trong và ngoài nước để từng bước tạo ra sự văn minh, hiện đại trong hoạt động thương mại và dịch vụ, đồng thời thu hút nguồn lực đầu tư, phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là với tỉnh Vân Nam - Trung Quốc.

Hiện Sở Công Thương đang tham mưu và thực hiện giải pháp gì nhằm duy trì thứ hạng PCI trong năm 2015 và các năm tiếp theo một cách bền vững?

Năm 2013, PCI tỉnh Lào Cai đạt 59,43 điểm, xếp thứ 17/63 tỉnh, thành trong nước. Đây là có thể nói là bước "xảy chân" sau 8 năm liên tiếp đứng trong Top 10 của cả nước. Tuy nhiên, năm 2014, mặc dù còn nhiều khó khăn do ảnh hưởng chung của suy thoái kinh tế, thiên tai lũ lụt cùng với những khó khăn nội tại của một tỉnh miền núi, biên giới nhưng với sự ủng hộ, giúp đỡ của Trung ương cùng với sự nỗ lực, phấn đấu, đoàn kết; sự quyết tâm cao của các cấp, các ngành trong việc cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh…nên đã đưa PCI tỉnh Lào Cai vươn lên đạt 64,67 điểm, trở lại Top 10, xếp thứ 3/63 tỉnh, thành và thuộc nhóm xếp hạng rất tốt; khẳng định Lào Cai là điểm đến đầu tư hấp dẫn của các nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Nhằm góp phần duy trì và cải thiện chỉ số PCI trong năm 2015 và các năm tiếp theo một cách bền vững; Ngành Công Thương Lào Cai sẽ chủ động và tích cực phối hợp với các ngành chức năng, đơn vị liên quan tham mưu với UBND:

1. Triển khai thực hiện có hiệu quả các giải pháp về tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, hỗ trợ thị trường...của Chính phủ, Bộ Công Thương và của tỉnh cho doanh nghiệp. Đồng thời, đề ra nhiều giải pháp đồng bộ, phù hợp với điều kiện của địa phương với tinh thần hỗ trợ, giúp đỡ tận nơi, tận việc, đơn giản hóa thủ tục hành chính cho các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực Ngành quản lý.

2. Ban hành cơ chế, ưu đãi trong lĩnh vực đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng kỹ thuật các cụm công nghiệp; hạ tầng thương mại (Chợ, Trung tâm thương mại, Siêu thị) trên địa bàn tỉnh.

3. Đẩy mạnh cải cách hành chính theo hướng đơn giản hóa và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp; Tích cực nâng cao hiệu quả hoạt động của Bộ phận “một cửa” tại các cơ quan, đơn vị. Tạo điều kiện thuận lợi, tổ chức cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) cho hàng hóa xuất khẩu ngay tại cửa khẩu, đảm bảo nhanh chóng, thuận tiện, chính xác và tiết kiệm thời gian cho thương nhân tham gia hoạt động XNK.

4. Hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển các loại hình dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp như: Xúc tiến thương mại, XNK, Giám định hàng hóa; Tạm nhập tái xuất; Ủy thác XNK; Gia công, bao gói hàng hóa XNK; Logistics; Đại lý khai báo hải quan; Vận tải; Ngân hàng; Bưu chính viễn thông...

5. Chỉ đạo có hiệu quả công tác xúc tiến thương mại để thúc đẩy hoạt động xuất khẩu những mặt hàng có lợi thế của tỉnh, tiêu thụ hàng hóa cho nông dân. Hỗ trợ các doanh nghiệp tham gia và khai thác tối đa các lợi ích thu được từ các hoạt động xúc tiến thương mại trong và ngoài nước (Hội chợ triển lãm; "Cuộc vận động người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam"; Các phên chợ bán lẻ hàng Việt ở khu vực nông thôn, các khu công nghiệp...).

6. Chỉ đạo lực lượng QLTT chủ động và phối hợp tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường nhằm phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm, chống buôn lậu, gian lận thương mại, cạnh tranh không lành mạnh đi đôi với việc tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân trong sản xuất kinh doanh.