Công ty Cổ phần DAP – Vinachem: Đảm bảo môi trường phát triển bền vững

Sau thời gian nghiên cứu, ứng dụng, giờ đây chất thải gypsum của nhà máy DAP – Vinachem Đình Vũ không còn là nỗi lo gây ô nhiễm môi trường cho Hải Phòng vì gypsum đã mang lại nguồn thu kinh tế không nhỏ cho doanh nghiệp khi chế biến thành thạch cao. Phóng viên Tạp chí Vietnam Business Forum đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Văn Sinh – Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần DAP – Vinachem xung quanh vấn đề trên. Trần Trang thực hiện.

Với đặc thù là ngành công nghiệp sản xuất phân bón và hóa chất, DAP luôn xác định bảo vệ môi trường là nhiệm vụ sống còn của doanh nghiệp. Xin ông chia sẻ cụ thể về vấn đề này, trong những năm qua, DAP đã triển khai kế hoạch cụ thể nào nhằm xử lý bã thải thạch cao (gypsum) để đảm bảo môi trường bền vững?

Theo quy trình sản xuất phân bón phức hợp DAP có phát sinh bã thải thạch cao (công thức hóa học là CaSO4.2H2O), là chất thải rắn sinh ra sau khi chiết xuất dinh dưỡng (lân) có trong quặng Apatit. Đây là chất thải rắn thông thường, không phải chất thải nguy hại. Đối với vấn đề quản lý môi trường bã thải thạch cao, Công ty DAP-Vinachem đã và đang thực hiện những biện pháp như sau:

Một là: Thiết kế, thi công bãi chứa bã thạch cao được áp dụng biện pháp chống thấm tiên tiến, đảm bảo chống thấm hiệu quả (rải màng chống thấm HDPE). Có biện pháp thu gom, bơm toàn bộ nước róc từ bãi chứa đưa về nhà máy để sử dụng, nhằm tận thu lượng dư lượng dinh dưỡng P2O5 và tiết kiệm chi phí mua nước thô.

Hai là:  Để ngăn chặn nguy cơ sự cố khi có mưa bão, triều cường, nước biển dâng, DAP đầu tư 3,1 tỷ đồng để gia cố, duy tu thường xuyên tuyến đê bao và các hồ điều hòa. Năm 2014, Công ty đã đầu tư 9,33 tỷ đồng để thi công công trình đắp tuyến đê bao hồ nước sạch giáp biển và trồng cây xanh xung quanh bãi chứa thạch cao. Tuyến đê bao này có chiều cao thân đê là 6m, chiều rộng mặt đê là 16,0 m, phía ngoài thân đê được phủ lớp màng HDPE, chân đê được kè đá hộc, đảm bảo chắc chắn, an toàn.

Hơn nữa, hiện nay Dự án tuyến đường ôtô Tân Vũ - Lạch Huyện đi sát vào đê kè bãi rác của Thành phố và bao chắn toàn bộ khu vực đê bao các hồ điều hòa của DAP. Thực tế tại hiện trường đê bao chắn cát thi công đường ô tô đã được hợp long. Như vậy, toàn bộ tuyến đê bao hồ điều hòa và bãi chứa thạch cao của DAP không chịu tác động trực tiếp của sóng biển, theo đó gần như không còn nguy cơ tràn, vỡ đê bao khi có mưa bão, triều cường, mực nước biển dâng cao.

Bà là: Triển khai các phương án chế biến, tái chế bã thạch cao thành thạch cao nhân tạo làm phụ gia cho xi măng và vật liệu xây dựng. Đã góp vốn thành lập Công ty Cổ phần Thạch cao Đình Vũ, để xây dựng nhà máy chế biến bã thạch cao thành thạch cao nhân tạo làm phụ gia cho xi măng. Hiện nay dây chuyền số 1 của nhà máy chế biến thạch cao đã đi vào hoạt động (việc chạy thử đã được Thứ trưởng Bộ xây dựng - Nguyễn Trần Nam và đoàn công tác của Bộ XD kiểm tra). Chúng tôi hy vọng rằng, với sự hỗ trợ tích cực của các Bộ (Xây dựng, Công thương, Khoa học & Công nghệ) và UBND thành phố Hải Phòng, Dự án chế biến thạch cao nhân tạo từ bã thạch cao của Công ty Cổ phần Thạch cao Đình Vũ thành công, chúng ta sẽ có nguồn nguyên liệu mới cho ngành sản xuất xi măng trong nước, hạn chế nhập khẩu thạch cao từ nước ngoài.

Việc giảm thiểu nguồn phát thải từ mỗi doanh nghiệp góp phần rất lớn trong việc đảm bảo ô nhiễm môi trường. Vậy Công ty DAP có cam kết ra sao về việc sản xuất xanh, bền vững?

Nhận thức trách nhiệm, vai trò quan trọng của doanh nghiệp đối với công tác bảo vệ môi trường, Công ty DAP - VINACHEM đã được đầu tư mua dây chuyền sản xuất tiên tiến, hiện đại, trình độ tự động hóa cao của Mỹ và Châu Âu, có hệ số phát thải thấp. Qua các kết quả quan trắc thường xuyên, cũng như định kỳ thì các thông số môi trường thấp hơn rất nhiều ngưỡng cho phép theo quy định của các Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về Môi trường (QCVN). Ví dụ như thông số khí thải SO2 tại nhà máy axit Sunfuric đã được kiểm soát tự động, kết quả quan trắc chỉ từ 85 - 257 mg/Nm3 (Quy chuẩn cho phép là 500 mg/Nm3).  

Công ty DAP – Vinachem cam kết tiếp tục không ngừng đầu tư cả về nhân lực và vật lực cho công tác bảo vệ môi trường. Tích cực nghiên cứu, áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật để tận thu, tái chế, tái sử dụng chất thải để giảm lượng phát thải. Cùng với việc kiểm soát tốt các thông số môi trường, tiếp tục trồng bổ sung cây xanh nhằm tăng không gian xanh cho khu vực trong và ngoài nhà máy. Đồng thời, tiếp tục nuôi chim và nuôi cá trong khuôn viên của Công ty, coi đó như là đồng hồ sinh học để đánh giá mức độ thân thiện môi trường trong hoạt động sản xuất của nhà máy.

Đối với mỗi doanh nghiệp, vai trò của đội ngũ nhân lực có vị trí rất lớn. Vậy thời gian qua Công ty DAP - Vinachem đã có những đầu tư như thế nào cho đội ngũ nhân lực vừa hồng, vừa chuyên?

Ngay từ đầu khi mới đi vào hoạt động, Công ty đặc biệt chú trọng công tác tuyển dụng, đào tạo nhân lực, đặc biệt là lực lượng kỹ sư và công nhân kỹ thuật đáp ứng yêu cầu về trình độ, để vận hành, làm chủ dây chuyền công nghệ có trình độ tự động hóa tiên tiến, hiện đại như dây chuyền sản xuất phân bón phức hợp DAP; Trong quá trình xây dựng và vận hành, Công ty đã cử nhiều đoàn cán bộ kỹ thuật đi đào tạo hoặc đi tham quan, học tập kinh nghiệm ở nước ngoài. Trong thời gian qua, Công ty đã hình thành được đội ngũ nhân lực có cơ cấu ngành nghề, trình độ và độ tuổi hợp lý, đảm bảo tính kế thừa giữa đội ngũ cán bộ nhiều kinh nghiệm đã từng làm việc tại các nhà máy phân bón, hóa chất lớn của Miền Bắc. Hàng năm, Công ty lập và triển khai kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng năng lực về chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ quản lý, đều đặn tổ chức các khóa đào tạo nâng cao tay nghề cho lực lượng công nhân kỹ thuật. Đến nay, đội ngũ lãnh đạo của Công ty có chuyên môn cao, nhiều kinh nghiệm và năng lực quản lý, điều hành, đã gắn bó, đoàn kết giúp Công ty đảm bảo sự nhất quán trong điều hành chiến lược, cũng như tính định hướng trong hoạt động sản xuất kinh doanh.

Một số chỉ tiêu kế hoạch sản xuất - kinh doanh nổi bật của Công ty trong năm 2015?

Từ ngày 01/01/2015 Luật số 71/2014/QH13 có hiện lực thi hành. Theo đó mặt hàng phân bón được chuyển từ danh mục chủng loại hàng chịu thuế VAT 5% sang danh mục hàng không chịu thuế GTGT. Như vậy, Công ty DAP sẽ không được hoàn thuế GTGT khi mua nguyên, nhiên vật liệu đầu vào, đồng nghĩa với chi phí sản xuất sẽ bị tăng lên, theo tính toán năm 2015 chi phí sản xuất sẽ bị tăng thêm 228 tỷ đồng, giá thành DAP theo kế hoạch 2015 do Tập đoàn HCVN giao tăng 7,8%. Trong khi đó tình hình thị trường phân bón chưa phục hồi, do giá nông sản rớt giá nghiêm trọng, sức mua của người tiêu dùng giảm sút, sức ép của hàng tồn kho phân bón nhiều.  Để đảm bảo sản xuất kinh doanh có hiệu quả, duy trì việc làm và thu nhập ổn định cho 720 lao động, là một nhiệm vụ hết sức khó khăn. Kế hoạch năm 2015, mục tiêu sản lượng phân bón DAP sản xuất là 311.000 tấn, doanh thu khoảng gần 3.000 tỷ đồng, thu nhập bình quân của người lao động khoảng 7,5 - 7,8 triệu đồng/người/tháng.

Nhân sự kiện Hội nghị môi trường toàn quốc lần thứ IV diễn ra vào cuối tháng 9, ông có chia sẻ hoặc đóng góp gì, thưa ông?

Trong lĩnh vực quản lý chất thải, phế thải các quy định của pháp luật hiện nay mới chỉ tập trung chủ yếu vào việc cụ thể hóa những hành vi bị "cấm", mà chưa có cơ chế, chính sách rõ ràng để khuyến khích, ủng hộ đầu ra cho việc tái chế, chế biến từ chất thải, phế thải. Ở Việt Nam hiện nay các ngành nhiệt điện, phân bón và hóa chất phải sử dụng hàng chục triệu tấn than mỗi năm, theo đó sẽ có hàng chục triệu tấn tro, xỉ, thạch cao ra môi trường. Cùng với đó là sức ép to lớn về về nhu cầu diện tích đất bãi chứa chất thải. Trong khi đó, các nhà máy sản xuất xi măng, sản xuất vật liệu xây dựng, các công trình xây dựng đường giao thông, thủy lợi lại đang có nhu cầu rất lớn về sử dụng thạch cao, tro, xỉ.  Nhưng hiện nay, mỗi năm nước ta vẫn phải bỏ ra một khoản ngoại tệ rất lớn, để nhập khẩu hàng triệu tấn thạch cao từ nước ngoài (Thái Lan, Trung Quốc, Lào, Oman…) nhằm phục vụ cho ngành sản xuất xi măng và vật liệu xây dựng trong nước.

Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định 1696/QĐ-TTg ngày 23/9/2014 về một số giải pháp xử lý tro, xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện, nhà máy phân bón hóa chất để sản xuất VLXD. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để triển khai các giải pháp, phương án xử lý và sử dụng tro xỉ, thạch cao làm vật liệu xây dựng, tạo điều kiện để các ngành sản xuất điện, hóa chất và phân bón phát triển bền vững, thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, để hiện thực hóa được chủ trương trên của Chính phủ, thì các quan cơ quản lý Nhà nước cần tiếp tục nghiên cứu, tạo cơ chế chính sách đặc thù, thông thoáng hơn, thuận tiện hơn. Cần giảm bớt quy định, thủ tục rườm rà cho doanh nghiệp tham gia vận chuyển, tiếp nhận, chế biến và sử dụng tro xỉ, thạch cao để các thành phần xã hội bớt ngại tham gia lĩnh vực này.