Cần cải thiện hơn nữa chính sách thị thực

Trong bối gia nhập TPP mà chính sách thị thực đối với công dân nước ngoài vẫn còn khá chặt chẽ như hiện nay sẽ là trở ngại lớn đối với thương nhân, khách du lịch khi muốn đến Việt Nam.

Tại Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam cuối kỳ 2015 (VBF), ông Ken Atkinson đại diện Nhóm Công tác du lịch, đánh giá cao những giải pháp mang ý nghĩa quan trọng gần đây cho ngành du lịch bao gồm việc miễn thị thực cho 5 nước châu Âu và Belarus, các cải tiến trong việc xử lý đơn xin cấp thị thực trực tuyến tại sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất; bước đột phá táo bạo trong việc cho phép người nước ngoài sở hữu nhà ở tại Việt Nam.

Tuy nhiên, khi chính sách thị thực hấp dẫn chưa trở thành chính sách trọng điểm của Chính phủ thì tác động của nó không thể như mong đợi. Hiện tại, Việt Nam vẫn đang áp dụng chính sách nghiêm ngặt đòi hỏi du khách đến từ hầu hết các quốc gia phải xin thị thực trước khi đi du lịch hoặc xin cấp thị thực tại cửa khẩu/ lúc nhập cảnh tại điểm đến với mức phí tương đối cao. Việc này đang cản trở những du khách nước ngoài tự do (FIT) có khả năng tiêu dùng cao hơn đến với Việt Nam. Ông Tomaso Andreatta, Phó chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) nhận xét.

Theo bà Sherry Boger Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp Hoa Kỳ tại Việt Nam (Amcham), hầu hết tất cả các quốc gia TPP đã tham gia cam kết cho phép nhập cảnh dành cho doanh nhân của nước thành viên khác tuỳ thuộc vào các phụ lục riêng của từng quốc gia. Tuy nhiên, Luật Nhập cảnh của Việt Nam được sửa đổi vào tháng 6-2014 và có hiệu lực vào ngày 1-1-2015 không tham khảo TPP. Chiểu theo luật này, công dân Hoa Kỳ có kế hoạch đến Việt Nam theo diện thị thực tương đương B-1 hoặc B-2 của Hoa Kỳ sẽ nhận được thị thực có thời hạn hiệu lực trong 3 tháng và chỉ nhập cảnh một lần. Như vậy, rất có thể Chính phủ Mỹ sẽ dựa trên nguyên tắc đối ứng quốc gia trong tương lai gần, thị thực Hoa Kỳ cấp cho công dân Việt Nam với mục đích ngắn hạn sẽ giảm xuống còn 3 tháng và nhập cảnh một lần như thị thực Việt Nam đang cấp cho công dân Hoa Kỳ. Quy định này rõ ràng là một trở ngại lớn đối với doanh nhân và khách du lịch cả hai quốc gia, chắc chắn sẽ tác động tiêu cực đến ngành du lịch, là một trong 5 ngành được ưu tiên đầu tư phát triển tại Việt Nam.

Đối với công dân Nhật Bản, trở ngại lớn nhất là qui định công dân Nhật Bản không được phép tái nhập cảnh vào Việt Nam trong vòng 30 ngày nếu không có visa. Việc thay đổi điều kiện nhập cảnh không cần visa này hạn chế cơ hội đối với công dân Nhật Bản muốn nhập cảnh Việt Nam thường xuyên hơn, với mục đích thương mại hay du lịch - Ông Shimon Tokuyama, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam ( JBAV) cho biết. Hiệp hội này đã từng đệ trình đề xuất với Chính phủ Việt Nam điều chỉnh điều kiện nhập cảnh của công dân Nhật Bản trở về như Luật cũ, để họ có thể được miễn visa nhập cảnh, không kể họ dời Việt Nam trước đó bao lâu.

Mặc dù quyết định mới đây của Chính phủ Việt Nam tăng số lượng các nước trong danh sách được miễn thị thực lên thành 21 nước đã nhận được nhiều lời khen ngợi của quốc tế; song con số này còn thấp hơn nhiều so với các quốc gia trong khu vực như: Malayxia (164), Philippines (157), và Thái Lan (52). Đại diện Hiệp hội doanh nghiệp Úc tại Việt Nam (AusCham), ông David W. Carter đã đưa ra một số quan ngại về vấn đề này và đề nghị Chính phủ cần khẩn trương mở rộng danh sách các nước miễn thị thực, trong có  Úc và New Zealand. Đồng thời, miễn thị thực lưu trú trong 30 ngày thay vì như hiện tại là 15 ngày và cho phép du khách tái nhập cảnh trong vòng 30 ngày để quảng bá hình ảnh Việt Nam như một trung tâm quá cảnh. Cần phải nghiêm túc coi đây là một phương pháp tích cực thúc đẩy thương mại, đầu tư và du lịch giữa các quốc gia, ông nói.

Được biết, các bộ ngành chức năng Việt Nam đang tích cực nghiên cứu để đề xuất Chính phủ điều chỉnh các chính sách thị thực theo hướng cới mở, tích cực hơn. Hiện, Chính phủ đang giao cho Bộ Công an nghiên cứu khả năng cấp visa điện tử. Sẽ được điều chỉnh sớm nhất có thể là chính sách cấp visa có thời hạn 1 năm cho khách du lịch Mỹ và công dân Mỹ đến Việt Nam tham dự hội thảo, hội nghị. Đồng thời, Cục Xuất nhập cảnh bộ Công An sẽ giải quyết một số vướng mắc trong quy định miễn thị thực 30 ngày cho công dân Nhật Bản và đang nghiên cứu miễn visa đơn phương cho Úc và New Zealand. Mới đây nhất, từ cuối tháng 11 chi phí cấp thị thực vào Việt Nam đã được điều chỉnh giảm về mức ngang bằng với Campuchia và Lào.

Nguyễn Thanh