Phát triển lợi thế nông nghiệp theo hướng bền vững và hiệu quả

Với việc tổ chức khai thác hiệu quả tiềm năng lợi thế về đất đai, giống, cơ cấu mùa vụ; tăng cường ứng dụng các tiến bộ KH&KT vào sản xuất, 5 năm qua (2010-2015) ngành nông nghiệp Sóc Trăng đã gặt hái được những thành quả đáng khích lệ, góp phần nâng cao thu nhập, chất lượng đời sống nông dân cũng như thúc đẩy phát triển KT - XH địa phương. Cùng tìm hiểu thêm về thành công này thông qua nội dung trao đổi ngắn với Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Sóc Trăng – ông Huỳnh Ngọc Vân. Bảo Châu thực hiện.

Xin ông chia sẻ cụ thể hơn về những thành quả ngành nông nghiệp Sóc Trăng đã đạt được trong 5 năm qua?

Sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản của tỉnh luôn duy trì được tốc độ tăng trưởng khá cao qua các năm và tăng ở tất cả các ngành, trong đó nuôi trồng thủy sản (NTTS) tăng cao và chăn nuôi tăng khá. Đây có thể xem là hai lĩnh vực có vai trò thúc đẩy tăng trưởng và phát triển ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản; đồng thời cũng là hai lĩnh vực còn tiềm năng tăng trưởng cao hơn các lĩnh vực khác trong thời gian tới. Đã hình thành các vùng sản xuất tập trung, bước đầu đã xây dựng được kết cấu hạ tầng và các cơ sở chế biến, đời sống của nhân dân từng bước cải thiện. Nhờ tăng vụ, chú trọng sử dụng giống mới có năng suất cao, tích cực ứng dụng kỹ thuật canh tác tiên tiến nên sản lượng lúa của tỉnh đã tăng liên tục, năm 2014 đạt trên 2,2 triệu tấn, tăng 0,59 triệu tấn so với năm 2000. Diện tích cây ăn quả tăng hơn 1,98 lần và sản lượng tăng 1,8 lần, trong đó một số cây có giá trị cao như: bưởi, xoài, sầu riêng, cam quýt tăng nhanh trong thời gian gần đây và sản lượng tham gia vào thị trường xuất khẩu tăng đáng kể.

Chăn nuôi tuy gặp nhiều khó khăn nhưng vẫn duy trì được tốc độ tăng GTSX ở mức khá cao; chăn nuôi heo và gà theo phương thức tập trung công nghiệp bước đầu phát triển, đàn bò sữa được đầu tư phát triển, đem lại thu nhập cao cho nông hộ. Thủy sản tăng nhanh về diện tích, sản lượng, giá trị xuất khẩu, năm 2014 so với năm 2000, diện tích nuôi chỉ tăng 1,6 lần nhưng sản lượng tăng 6,3 lần; trong đó tôm mặc dù diện tích tăng 1,4 lần nhưng sản lượng tăng 7,4 lần, năng suất tăng 5,62 lần, giá trị xuất khẩu thủy sản tăng 2,23 lần, nông sản tăng 1,56 lần. Người dân đã và đang tích cực ứng dụng tiến bộ kỹ thuật để nâng cao chất lượng, giảm chi phí sản xuất, tăng sức cạnh tranh của nông sản hàng hóa, nâng cao thu nhập trên một đơn vị đất đai và thu nhập của nông hộ.

Từ lâu Sóc Trăng được xem là "cái nôi" trồng lúa thơm đặc sản của ĐBSCL. Vậy 5 năm qua ngành nông nghiệp Sóc Trăng đã có sự đầu tư phát triển nông sản thế mạnh này như thế nào, đặc biệt là việc triển khai Đề án phát triển sản xuất lúa thơm đặc sản trên địa bàn tỉnh?

Đề án phát triển sản xuất lúa đặc sản đến năm 2015 được HĐND tỉnh Sóc Trăng thông qua tại kỳ họp thứ 4 khóa VIII ngày 6/7/2012 và được Chủ tịch UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 1033/QĐHC-CTUBND ngày 11/10/2012. Đề án được xây dựng nhằm thực hiện đạt mục tiêu Nghị quyết Đảng bộ tỉnh Sóc Trăng lần thứ XII đã đề ra là phấn đấu đạt chỉ tiêu ổn định sản lượng lúa ở mức trên 1,7 triệu tấn/năm, trong đó lúa đặc sản chiếm trên 20% đến năm 2015.

Qua 4 năm triển khai, Đề án phát triển sản xuất lúa đặc sản đã đạt được những kết quả khả quan, các vùng sản xuất lúa đặc sản phát triển ổn định; nhiều nơi trong vùng Đề án bước đầu đã thành công trong việc thực hiện mô hình thí điểm, góp phần nâng cao thu nhập cho người trồng lúa. Đề án đã xây dựng được nhiều mô hình sản xuất lúa đạt chất lượng; các đơn vị đã tích cực phối hợp cùng địa phương chuyển giao kỹ thuật về quy trình canh tác, kỹ thuật sản xuất giống và bảo vệ thực vật, góp phần tích cực trong việc nâng cao trình độ về thâm canh lúa đặc sản cho nông dân trong vùng Đề án.

Thực hiện chủ trương của tỉnh, các địa phương đã chủ động triển khai nhiều mô hình cánh đồng mẫu sản xuất lúa đặc sản, lúa thơm; bước đầu các mô hình cánh đồng mẫu trong vùng Đề án đã tạo được sự liên kết tốt giữa nông dân với nông dân và nông dân với doanh nghiệp. Việc ký kết hợp đồng tiêu thụ giữa nông dân với các doanh nghiệp đã hình thành được các vùng sản xuất giống lúa thơm gắn với tiêu thụ, nhất là các giống lúa thơm ST, lúa Tài nguyên. Sản phẩm lúa, gạo canh tác trong vùng Đề án có chất lượng đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của thị trường tiêu thụ. Những năm gần đây, lúa thơm đặc sản ở Sóc Trăng đã được thị trường trong và ngoài nước ưa chuộng, giá bán lúa ST5 trên thị trường cao hơn so với lúa thường từ 500-700 đồng/kg, Lúa ST20 cao hơn từ 1.200-1.500 đồng/kg, giống lúa Tài Nguyên mùa cao hơn từ 1.000-1.200 đồng/kg tùy thời điểm. Giá trị lợi nhuận sản xuất đã tăng thêm 830,005 tỉ đồng. Công tác tuyên truyền, xúc tiến thương mại đã góp phần khẳng định Đề án phát triển lúa đặc sản của tỉnh Sóc Trăng là phù hợp với với chủ trương tái cơ cấu ngành nông nghiệp nói chung theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, phát triển bền vững, đặc biệt là trong ngành lúa gạo.

Không chỉ phát triển lúa thơm đặc sản, Sóc Trăng còn được biết đến là vùng nuôi tôm trọng điểm của khu vực và cả nước. Ông có thể chia sẻ cụ thể hơn về thế mạnh con tôm của tỉnh?

Sóc Trăng là tỉnh ven biển với chiều dài bờ biển 72km, có tiềm năng và lợi thế về NTTS, đặc biệt là nuôi tôm nước lợ. Từ khi tái lập tỉnh đến nay, NTTS luôn là lĩnh vực chủ lực và đóng góp rất lớn trong hoạt động ngành thủy sản; diện tích nuôi tôm nước lợ ngày càng chiếm tỷ trọng cao trong tổng diện tích NTTS của tỉnh. Năm 2014, tổng diện tích NTTS toàn tỉnh là 68.400 ha, trong đó diện tích nuôi tôm nước lợ là 46.765 ha, chiếm 68,4% tổng diện tích NTTS toàn tỉnh; sản lượng nuôi đạt 82.200 tấn (chiếm 55,9% tổng sản lượng NTTS toàn tỉnh). Có thể nói, tôm nước lợ là mặt hàng kinh tế mũi nhọn của ngành thủy sản Sóc Trăng; sự phát triển của đối tượng này tác động rất lớn đến kinh tế thủy sản trên địa bàn, đóng góp nguồn nguyên liệu lớn cho các nhà máy chế biến thủy sản xuất khẩu của tỉnh.

Nghề nuôi tôm nước lợ ở Sóc Trăng phát triển từ rất lâu, khoảng vào những năm 1990. Từ nhiều vùng đất trồng lúa, hoa màu trên những vùng nước mặn, lợ kém hiệu quả đã được chuyển sang nuôi tôm, từ đó đời sống người dân đã ngày càng thay đổi khi một số người nuôi đã đầu tư thực hiện nuôi tôm ở mật độ cao mang lại lợi nhuận kinh tế cao. Chính vì vậy, việc phát triển nuôi tôm nước lợ được xác định là một trong những ngành kinh tế mũi trong Đề án Tái cơ cấu ngành nông nghiệp của tỉnh, mang lại thu nhập cao cho nông dân, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp nông thôn theo định hướng chung của Sóc Trăng.

Định hướng tái cơ cấu ngành nông nghiệp Sóc Trăng giai đoạn 2015-2020, đặc biệt đối với hai mũi nhọn cây lúa và con tôm?

Theo Đề án số 04/ĐA-UBND ngày 25/6/2014 của UBND tỉnh Sóc Trăng đã xác định trong thời gian tới ngành nông nghiệp tỉnh sẽ ưu tiên tập trung phát triển 5 cây, 5 con chủ lực, trong đó có định hướng phát triển đối với hai mũi nhọn nông nghiệp quan trọng là phát triển cây lúa và con tôm.

Cụ thể đối với cây lúa, phấn đấu đến năm 2020 diện tích canh tác đạt 138.000 ha; trong đó, diện tích gieo trồng năm 2015 là 340.000 ha (lúa đặc sản 75.000 ha), đến năm 2020 là 330.000 ha (lúa đặc sản 116.000 ha), năng suất bình quân từ 6,1 tấn/ha - 6,3 tấn/ha, sản lượng lúa trên 2 triệu tấn/năm. Với con tôm, phấn đấu đến năm 2020 diện tích nuôi tôm nước lợ (tôm sú, tôm thẻ chân trắng) ổn định là 45.000 ha, có 30.000 ha nuôi thâm canh và bán thâm canh. Sản lượng tôm nước lợ là 91.000 tấn, đến năm 2020 đạt 105.000 tấn.

Xin cảm ơn ông!