HFTA Việt Nam-EAEU có hiệu lực: Kỳ vọng kim ngạch giao thương 10 tỷ USD

Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh kinh tế Á - Âu (EAEU) chính thức có hiệu lực kể từ ngày 5/10/2017.

Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam - Liên minh Kinh tế Á-Âu bao gồm Liên bang Nga, Cộng hòa Belarus, Cộng hòa Kazakhstan, Cộng hòa Armenia và Cộng hòa Kyrgyzstan được khởi động từ tháng 3/2013. Trải qua 8 vòng đàm phán và nhiều cuộc trao đổi chuyên ngành, đến ngày 29/5/2015 hiệp định đã chính thức được ký kết.

Hiệp định bao gồm những chương sau: vấn đề pháp lý, thương mại hàng hóa, các biện pháp bảo hộ thương mại, các biện pháp vệ sinh và kiểm dịch thực vật (SPS), các rào cản kỹ thuật trong thương mại (TBT), bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, cạnh tranh, thương mại dịch vụ và đầu tư, thương mại điện tử, quy tắc xuất xứ và cơ quan hải quan, phát triển bền vững.

Hiệp định cũng bao gồm việc các bên thông báo trước cho nhau về những thay đổi trong quy định thương mại và đặt nền tảng cho sự hợp tác chặt chẽ giữa các cơ quan hải quan, cũng như các cơ quan công quyền...

Theo ông Đặng Hoàng Hải - Vụ trưởng Vụ Thị trường châu Âu, Bộ Công Thương cho biết, đây ;à đầu tiên Việt Nam ký một hiệp định cấp nhà nước và với một khối liên minh kinh tế, đồng thời đây là hiệp định toàn diện hợp tác, mở cửa cả lĩnh vực dịch vụ và đầu tư.

Thị trường EAEU là thị trường tiềm năng, hấp dẫn và đa dạng về hàng thực phẩm, đồ uống, hàng tiêu dùng. Hiệp định VN- EAEU tạo ra động lực mở cửa thị trường, thu hút sự quan tâm của doanh nghiệp hai bên. Việc thúc đẩy hợp tác Việt Nam với Liên minh kinh tế Á – Âu, nhằm thực thi các thỏa thuận hai bên đã đạt được với hy vọng đưa kim ngạch thương mại đạt 10 tỷ USD vào năm 2020. Đặc biệt, với lợi thế là nước đầu tiên ký FTA với Liên minh, Việt Nam được hưởng lợi trong khi các nước khác còn phải chịu thuế MFN.

Việt Nam có thể tiếp cận thị trường có tổng GDP gần 2,2 nghìn tỷ USD, 183 triệu dân và ngược lại các nước liên minh kinh tế Á - Âu có cơ hội tiếp cận thị trường hơn 90 triệu dân của Việt Nam. Tuy nhiên các bên cũng cần đẩy mạnh trao đổi hợp tác nhằm loại bỏ các yếu tố cản trở, tạo điều kiện tốt nhất để thúc đẩy sự phát triển.                           

Theo số liệu của Hải quan Nga, năm 2015 kim ngạch song phương đạt 3,9 tỷ USD, tăng 4% so với năm 2014. Riêng 7 tháng đầu năm nay kim ngạch thương mại 2 chiều đã đạt 2 tỷ USD, tăng 11% so với cùng kỳ. Việt Nam cũng trở thành nước đứng đầu các nước ASEAN trong quan hệ thương mại với Nga.

Đối với thị trường Nga, gần 80% kim ngạch xuất khẩu sang Nga là các mặt hàng tiêu dùng, nông sản, công nghiệp nhẹ như điện thoại các loại & linh kiện, chế biến, dệt may, giầy dép các loại; rau quả; cà phê, hạt điều và hạt tiêu... Nga đang cấm vận đối với một số sản phẩm nông sản, thực phẩm Phương Tây, vì vậy đây là cơ hội cho hàng hóa Việt Nam tìm cách lấp chỗ trống.

Trên 85% kim ngạch nhập khẩu từ Nga là những mặt hàng thiết yếu, phục vụ sản xuất trong nước như: xăng dầu, phân bón, sắt thép & sản phẩm, máy móc thiết bị dụng cụ & phụ tùng, hàng thủy sản, than đá, cao su, các sản phẩm từ dầu mỏ, phôi thép…

Thị trường Belarus, năm 2014, Việt Nam nhập khẩu từ Belarus 138 triệu USD, trong đó thủy sản chiếm 26%, cao su: 20%, điện thoại & linh kiện: 16%, gạo: 14%, sản phẩm sắn: 10%

Thị trường Kazakhstan, kim loại màu chiếm hơn 90% tổng giá trị xuất khẩu của Kazakhstan sang Việt Nam. Những sản phẩm khác xuất sang Việt Nam là muối, lưu huỳnh, đất và đá, thạch cao. Còn Việt Nam cung cấp cho Kazakhstan hoa quả và các loại hạt, chế phẩm ngũ cốc (chiếm khoảng hơn 20-25% giá trị nhập khẩu), giày dép, phụ kiện (15%), thiết bị nồi hơi và phương tiện cơ khí, phụ tùng (15%)…

Tuy nhiên, ông Trần Thanh Hải – Cục Xuất Nhập khẩu, Bộ Công Thương cũng lưu ý các doanh nghiệp một số khó khăn khi xuất khẩu hàng hóa sang thị trường này. Đó là sản phẩm của Việt Nam đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt với các quốc gia khác có nguồn cung sản phẩm tương tự, vấn đề vận chuyển hàng hóa và thanh toán các giao dịch bằng đồng Rúp còn gặp khó khăn Phí mở L/C ở các ngân hàng tại Liên bang Nga thường đắt gấp 2 đến 3 lần so với ở các ngân hàng tại quốc gia khác.

Hương Ly