Cải cách Thuế để phục vụ cộng đồng doanh nghiệp tốt hơn

11:10:19 | 14/10/2016

Trong một thời gian ngắn một loạt những thay đổi, cải cách căn bản của Ngành Thuế đã tác động tích cực đến cộng đồng DN với mục tiêu xuyên suốt là tạo điều kiện thuận lợi nhất cho hoạt động sản xuất kinh doanh, nâng cao sức cạnh tranh của môi trường kinh doanh. Ngành Thuế Việt Nam phấn đấu đến năm 2020 là một trong bốn nước đứng đầu khu vực Đông Nam Á trong xếp hạng mức độ thuận lợi về thuế. Phóng viên Vietnam Business Forum đã có cuộc phỏng vấn ông Bùi Văn Nam - Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế. Lê Hiền thực hiện.

Ông có thể điểm những thay đổi căn bản của chính sách và thủ tục hành chính thuế ảnh hưởng mạnh mẽ tới DN trong thời gian vừa qua?

Có lẽ sự thay đổi, cải cách của ngành thuế diễn ra mạnh mẽ nhất trong những năm gần đây, bắt nguồn từ yêu cầu của thực tế và nội tại Ngành thuế. Năm 2014, 2015, Tổng cục Thuế, Bộ Tài chính đã nghiên cứu để sửa đổi bổ sung một số quy định nhằm đơn giản hoá các quy định về chính sách và TTHC thuế, giảm thời gian và chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp. Và việc đơn giản hoá được đề xuất dựa trên nghiên cứu kỹ thông lệ tốt của quốc tế và phù hợp với thực tiễn của Việt Nam, điều kiện ứng dụng công nghệ thông tin của cơ quan thuế và năng lực trình độ của NNT.

Trên cơ sở đó, đã tham mưu cho Chính phủ trình Quốc hội ban hành Luật sửa đổi, bổ sung 5 luật; trình Chính phủ ban hành Nghị định sửa đổi bổ sung 4 Nghị định; ban hành một thông tư sửa đổi, bổ sung 7 thông tư. Năm 2015, Bộ Tài chính tiếp tục ban hành 4 Thông tư (số 92, 96, 110, 127/2015/TT-BTC) giúp đơn giản hóa nhiều TTHC thuế. Bên cạnh đó, việc đẩy mạnh kê khai thuế điện tử thông qua ký kết thỏa thuận hợp tác với 41 ngân hàng. Theo tính toán trên cơ sở cải cách các quy định chính sách và thực hiện giao dịch điện tử, ngành thuế đã cắt giảm mạnh mẽ số giờ doanh nghiệp thực hiện thủ tục hành hành chính thuế.

Năm 2016, Bộ Tài chính tiếp tục tham mưu cho Chính phủ trình Quốc hội thông qua Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Thuế GTGT, Luật Thuế TTĐB và Luật Quản lý thuế. Đồng thời, cơ quan thuế đang hoàn thiện quy định về áp dụng quản lý rủi ro trong quản lý thuế.

Giảm thuế và một loạt những hiệp định thương mại song phương và đa phương được thực thi tại Việt Nam, ảnh hưởng đến số thu cho NSNN như thế nào thưa Ông? Biện pháp nào để tăng tính bền vững, lâu dài của số thu?

Theo đánh giá, cải cách chính sách của Việt Nam trong thời gian qua đã đem lại những kết quả tích cực. Theo đó, cơ cấu nguồn thu đang thay đổi theo hướng giảm sự phụ thuộc vào dầu mỏ và thuế xuất nhập khẩu trong khi nguồn thu trong nước đóng góp ngày càng lớn hơn. Bên cạnh đó, thuế suất đã hợp lý hơn và một loạt những biện pháp kích thích sự phát triển của khối DNVVN, giúp các DN tăng khả năng cạnh tranh, tích lũy vốn, tạo nguồn thu lâu dài cho ngân sách. Bằng việc triển khai Nghị quyết 19 (2014, 2015, 2016); Nghị quyết 35 của Chính phủ nên các quy định về kê khai, nộp thuế đã được đơn giản hóa, qua đó giảm gánh nặng tuân thủ cho người nộp thuế.

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, của Bộ Tài chính, để đảm bảo nguồn thu ngân sách, ngành Thuế đang nghiên cứu, đề xuất để mở rộng cơ sở tính thuế, theo đó đối với thuế GTGT tiến tới sẽ đưa về một mức thuế suất GTGT duy nhất. Đối với thuế TNDN cần giảm các ưu đãi đầu tư để tạo công bằng giữa DN trong nước và DN nước ngoài. Để chống xói mòn cơ sở tính thuế TNDN, Việt Nam cần tăng cường xây dựng khuôn khổ pháp lý về giá chuyển nhượng, tham gia các diễn đàn toàn cầu về minh bạch thuế để trao đổi thông tin hoặc có thể mua cơ sở dữ liệu thương mại về các giao dịch độc lập để so sánh, hỗ trợ cho công tác quản lý thuế đối với hoạt động chuyển giá.

Nguồn thu từ đất và tài sản gắn liền trên đất ở Việt Nam còn quá thấp, trong khi đối với các nước, đây là nguồn thu ngân sách quan trọng. Chính vì vậy, ngành Thuế đang nghiên cứu để đơn giản hóa việc kê khai thông tin tài sản nhà, đất; thường xuyên phối hợp với cơ quan tài nguyên môi trường, xây dựng cơ sở dữ liệu để trao đổi và đối chiếu thông tin kê khai của người dân, DN. Bên cạnh đó cần có hệ số định giá tài sản tiệm cận với giá thị trường và được rà soát điều chỉnh định kỳ khi thị trường có biến động, đặc biệt là ở các đô thị lớn như Hà Nội và TP. HCM.

Xin ông cho biết định hướng cải cách thuế đến năm 2020?

Định hướng cải cách thuế của Việt Nam đến năm 2020 với mục tiêu tổng quát cần hướng tới là xây dựng Quản lý thuế hiệu quả trên cơ sở minh bạch về chính sách thuế, đơn giản về thủ tục thuế, đồng thời ứng dụng các công nghệ thông tin và sử dụng đội ngũ cán bộ thuế chuyên nghiệp, liêm chính; Phát triển dịch vụ hỗ trợ NNT đa dạng, theo từng nhóm, nhu cầu, nâng cao tính thiết thực và hiệu quả; Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra nhằm đánh giá hiệu quả quản lý thuế như đảm bảo số thu NSNN; tăng sự hài lòng của NNT qua các khảo sát thông tin đánh giá từ bên ngoài hay đánh giá hiệu quả quản lý thuế theo tiêu chuẩn quốc tế.