VEPR: Tăng trưởng kinh tế Việt Nam 2016 chỉ đạt 6%

Theo TS. Nguyễn Đức Thành, Viện trưởng VEPR, tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong năm 2016 có thể chỉ đạt 6% trong khi lạm phát có thể chạm mức 5%.

Khó đạt mục tiêu tăng trưởng 6,3% - 6,5%

Tại buổi tọa đàm công bố báo cáo kinh tế vĩ mô quý III/2016 do Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) tổ chức mới đây, TS. Nguyễn Đức Thành đánh giá, bước sang quý III/2016, kinh tế Việt Nam đã ổn định và phát triển tích cực hơn so với giai đoạn nửa đầu năm. Mặc dù tốc độ phát triển thấp hơn so với cùng kỳ năm trước nhưng GDP quý III vẫn đạt mức tăng 6,4%, điều này góp phần đẩy tăng trưởng của 9 tháng đầu năm lên 5,93%.

Lý giải về nguyên nhân tăng trưởng thấp của quý III, đại diện của Tổng cục Thống kê cho rằng, nông nghiệp suy giảm cùng với những khó khăn trong ngành công nghiệp khai khoáng chính là nguyên nhân chính. Khu vừa nông nghiệp vốn là thế mạnh khi chiếm 11- 13% GDP thì ước tính chỉ tăng 0,05% trong 9 tháng đầu năm và chỉ đóng góp được 0,01 điểm phần trăm vào tăng trưởng của GDP.

Tiếp đó là hai ngành lâm nghiệp, thủy sản cũng giảm nhẹ so với cùng kỳ năm trước. Trong 9 tháng đầu năm, khu vực nông, lâm ngư nghiệp chỉ tăng 0,65%, đây là mức tăng thấp nhất trong vòng 6 năm trở lại đây.

TS. Nguyễn Đức Thành cho rằng, điểm đáng chú ý là vấn đề tính toán tốc độ tăng trưởng của các khu vực. Sauk hi có số liệu ước tính hàng quý, Tổng cục Thống kê sẽ tiến hành tính toán tính toán và đưa ra số liệu chính thức. Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê về tình hình kinh tế - xã hội 9 tháng đầu năm, tăng trưởng của khu vực nông, lâm, ngư nghiệp hầu như không thay đổi so với wocs tính đưa ra hàng năm. Bảng so sánh 9 tháng của 5 năm trở lại đây có thể thấy rõ điều đó như: năm 2011 là 3,95%; năm 2012 là 2,75%; năm 2013 là 2,38%, năm 2014 là 2,94%; năm 2015 là 2,08%.

Tuy nhiên, khi tính toán lại tốc độ tăng trưởng từ số liệu GDP thực tế lấy từ các báo cáo cuối quý thì khu vực nông, lâm ngư nghiệp lại cho ra những con số không giống nhau (năm 2014: 2,10%; 2015: -1,27%). Vì vậy, TS. Thành cho rằng, Tổng cục Thống kê cần minh bạch hơn trong việc công bố số liệu, đặc biệt là những số liệu chính thức sau khi đã thực hiện điều chỉnh.

Đánh giá của VEPR cho thấy, kinh tế trong nước đã có sự phục hồi nhẹ so với nửa đầu năm, nhờ những yếu tố tích cực đến từ khu vực công nghiệp chế biến, chế tạo. Tuy nhiên, sự hồi phục này là không đủ bù đắp suy giảm của ngành nông nghiệp và công nghiệp khai khoáng.

Trong kỳ họp Chính phủ vào tháng 9/2016, Chính phủ đã đưa ra quyết tâm là hạ tăng trưởng mục tiêu xuống 6,3- 6,5%. Theo nhóm nghiên cứu của VEPR, đối với nền kinh tế hiện nay thì cần đưa ra mục tiêu duy trì được sự ổn định kinh tế vĩ mô thay vì quá chú trọng vào tăng trưởng. Theo đó, TS. Nguyễn Đức Thành cho rằng, kinh nghiệm tăng trưởng kinh tế những năm qua cho thấy, dù tăng trưởng quý IV có tăng cao hơn quý III, cũng không thể vượt 1 điểm phần trăm. Chỉ duy nhất có 1 lần mức chênh lệch lên tới 2 điểm phần trăm và vào cuối năm 2009, đấy là thời điểm Chính phủ tung ra gói kích cầu quy mô lớn nhằm ngăn chặn suy giảm kinh tế.  Vì vậy, theo nhóm nghiên cứu, tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong năm 2016 chỉ ở mức 6%.

Lạm phát cả năm 2016 có thể chạm 5%

Về chỉ số giá tiêu dùng (CPI), theo VEPR, CPI đã tăng đáng kể trong quý III/2016, đặc biệt là vào tháng 9, khi năm học mới bắt đầu CPI đã tăng 0,54%, trong đó nhóm Giáo dục đã đóng góp tới 0,42 điểm phần trăm.

So với cùng kỳ năm 2015, lạm phát cuối quý III/2016 đạt 3,34% trong khi lạm phát cơ bản chỉ ở mức 1,85%. Điều này cho thấy những tác động của việc điều chỉnh giá nhóm hàng do nhà nước quản lý tới mức giá chung. Lạm phát cơ bản đo lường sự thay đổi trong mức giá chung của nền kinh tế sau khi đã loại trừ yếu tố năng lượng, lương thực - thực phẩm và các dịch vụ do nhà nước quản lý.

Trong quý III, nhóm dịch vụ y tế và nhóm giáo dục cũng lần lượt được điều chỉnh, việc điều chỉnh giá dịch vụ y tế trong tháng 8 và tháng 9/2016 đã khiến CPI hai nhóm này tăng lên lần lượt là 6,2% và 7,7% so với cuối quý II/2016. Theo Nghị định số 16/2015/ND-CP ngày 14/2/2015 quy định cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập, giá dịch vụ y tế vẫn cần điều chỉnh tiếp để có thể tính đầy  đủ chi phí tiền lương, chi phí trực tiếp (chưa tính chi phí quản lý và chi phí khấu hao tài sản cố định) vào cuối năm 2016.

Theo báo cáo của VEPR, căn cứ vào diễn biến của nền kinh tế cũng như hoạt động kinh doanh của các nhóm kinh tế mũi nhọn, lạm phát cuối năm có khả năng chạm mục tiêu 5% mà Quốc hội đã đề ra. Những yếu tố có thể tác động đến chỉ số tăng trưởng kinh tế cuối năm được chỉ ra như giá dầu thô, đây là mặt hàng có thể tăng trong những tháng cuối năm khi tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) đã đạt được thỏa thuận cắt giảm sản lượng. Với mặt hàng hàng hóa cơ bản, mặc dù có xu hướng giảm trong quý III nhưng thời điểm cuối năm thì đây vãn là một ẩn số. Nếu tăng thì cũng sẽ tạo ra áp lực không nhỏ lên các mặt hàng trong nước thời gian tới.

Sĩ Sơn