Khả năng chống chịu cao của nền kinh tế

 “Trong khi tăng trưởng kinh tế toàn cầu chậm lại Việt Nam vẫn chứng tỏ khả năng chống chịu của mình. Trong 3 quý đầu năm 2016 tăng trưởng kinh tế giảm nhẹ do nông nghiệp bị hạn hán nặng nề và tăng trưởng công nghiệp sụt giảm. Nhưng ổn định kinh tế vĩ mô vẫn được duy trì và sức ép lạm phát không đáng kể”.

Đây là những đánh giá chính trong Báo cáo cập nhật kinh tế Đông Á - Thái Bình Dương vừa được Ngân hàng thế giới công bố vừa qua tại Hà Nội.

Theo WB, tỉ lệ giảm nghèo của Việt Nam vẫn tiếp tục giảm xuống nhưng sản xuất nông nghiệp sụt giảm đã đem lại một số rủi ro trong ngắn hạn. Sinh kế các hộ gia đình dựa vào nông nghiệp đặc biệt bị ảnh hưởng. Viễn cảnh trung hạn vẫn tích cực, nhưng VN cần phải thực hiện tái cơ cấu, cải cách tài khoá và cải cách ngân hàng quyết liệt hơn nữa thì mới có thể khắc phục được các yếu kém vĩ mô và tăng cường tăng trưởng trong trung hạn.

Báo cáo cũng đánh giá, tăng trưởng của các nước đang phát triển khu vực Đông Á Thái Bình Dương dự kiến vẫn duy trì tốt trong 3 năm tới, nhưng vẫn phải đối mặt với rủi ro tăng trưởng đáng kể và cần phải thực hiện các biện pháp nhằm giảm thiểu yếu kém về tài chính và tài khoá.

Theo đó, Trung Quốc sẽ tiếp tục quá trình chuyển đổi dần sang mô hình tăng trưởng chậm hơn nhưng bền vững hơn, từ 6,7% năm nay xuống còn 6,5% năm 2017 và 6,3% năm 2018. Các nước khác trong khu vực dự kiến sẽ duy trì tăng trưởng ổn định ở mức 4,8% năm nay, 5,0% năm 2017 và 5,1% năm 2018. Nhìn chung các nước đang phát triển trong khu vực sẽ đạt mức tăng trưởng 5,8% năm 2016 và 5,7% giai đoạn 2017-2018.

Tại các nền kinh tế lớn khác, Phi-lip-pin có viễn cảnh sáng sủa nhất. Tăng trưởng dự kiến sẽ tăng lên mức 6,4% trong năm nay. Tại Việt Nam, tăng trưởng sẽ bị suy giảm trong năm nay do bị hạn nặng nhưng sẽ tăng trở lại mức 6,3% năm 2017. Tại In-đô-nê-xi-a, tốc độ tăng trưởng sẽ tăng dần từ 4,5% năm 2015 lên 5,5% năm 2018 nhờ tăng đầu tư công và thành công trong quá trình cải thiện môi trường đầu tư và tăng thu nhập. Nhưng Ma-lai-xi-a sẽ giảm mức tăng trưởng xuống còn 4,2% trong năm 2016 từ mức 5,0% năm ngoái do mức cầu về dầu lửa và hàng chế tạo giảm trên qui mô toàn cầu. Báo cáo cũng đánh giá, tăng trưởng sẽ vẫn duy trì tốt tại Cam-pu-chia, CHDCND Lào và Myanmar.

Theo bà Victoria Kwakwa, Phó Chủ tịch Ngân hàng Thế giới phụ trách khu vực Đông Á Thái Bình Dương, viễn cảnh tăng trưởng các nước đang phát triển khu vực Đông Á Thái Bình Dương vẫn tích cực mặc dù tăng trưởng toàn cầu suy giảm nhưng được bù lại bởi tiêu dùng và đầu tư trong nước tăng mạnh. Thách thức dài hạn là làm sao duy trì được tăng trưởng, làm cho nó trở nên thiết thực với nhiều người hơn, ví dụ thông qua thu hẹp khoảng cách về thu nhập và tiếp cận dịch vụ công, cải thiện cơ sở hạ tầng tại các nước khác trong khu vực; giảm bớt tình trạng suy dinh dưỡng trẻ em triền miên; và tận dụng công nghệ để thúc đẩy hòa nhập tài chính.

Báo cáo dự đoán cầu nội địa trong toàn khu vực vẫn mạnh. Giá nguyên vật liệu vẫn duy trì ở mức thấp sẽ có lợi cho các nước nhập khẩu và giúp lạm phát kiềm chế ở mức thấp tại hầu hết các nước trong khu vực.

Các ưu tiên trước mắt, theo WB, là đẩy mạnh cải cách doanh nghiệp và kiểm soát tăng trưởng tín dụng tại Trung Quốc; cắt giảm tích tụ rủi ro tài chính trong nước và quốc tế tại các nước khác thuộc nhóm các nền kinh tế lớn; duy trì khoảng đệm tài khoá và mở rộng nguồn thu tại tất cả các nước, nhất là tại các nước xuất khẩu nguyên vật liệu; và giải quyết các rủi ro đe dọa bền vững tài khoá tại Mông-cổ và Timor-Leste.

Trong trung hạn, báo cáo nêu bốn lĩnh vực chính sách cần tập trung thúc đẩy tăng trưởng hòa nhập. Thứ nhất, Trung Quốc cần phát huy thành công trước đây về giảm nghèo nhờ tăng cường cung cấp dịch vụ công cho vùng nông thôn và cho nhóm dân di cư ngày càng tăng vào các thành phố. Thứ hai, các nước khác trong khu vực cần điều chỉnh chi công, tăng cường hợp tác công tư và nâng cao hiệu quả quản lý đầu tư công nhằm xóa bỏ yếu kém về cơ sở hạ tầng.

Thứ ba, báo cáo cũng hối thúc các nhà hoạch định chính sách giải quyết nạn suy dinh dưỡng còn khá phổ biến, các nước nên thực hiện phối hợp các biện pháp trên nhiều lĩnh vực, ví dụ thực hiện các chương trình phát triển trẻ em từ những năm đầu đời hay các biện pháp can thiệp nhằm bổ sung các chất vi dinh dưỡng.

Cuối cùng, các nước cần ứng dụng công nghệ vào dịch vụ tài chính và qua đó nâng cao mức độ hòa nhập tài chính. Hiện nay các nước trong khu vực đã đạt trình độ công nghệ khá tân tiến, tỷ lệ sử dụng điện thoại di động cao, nhưng vẫn còn tồn tại trong mảng cung cấp dịch vụ tài chính. Để các biện pháp đổi mới sáng tạo trong ngành tài chính đem lại lợi ích, các nước cần phải tăng cường khung pháp lý và quản lý nhà nước cũng như tăng cường bảo vệ người tiêu dùng.

Quỳnh Chi