Bước đột phá trong tái cơ cấu ngành nông nghiệp

14:26:43 | 27/2/2017

Năm 2016, vượt qua nhiều khó khăn thách thức, ngành nông nghiệp & phát triển nông thôn (NN&PTNT) Bắc Giang tiếp tục phát triển toàn diện. Kết quả sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản đạt khá, bước đầu triển khai hiệu quả kế hoạch tái cơ cấu ngành. Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) xây dựng nông thôn mới (NTM) đạt và vượt kế hoạch đề ra. Xung quanh những vấn đề trên, ông Nguyễn Văn Khái - Giám đốc Sở NN& PTNT Bắc Giang đã có cuộc trao đổi với Tạp chí Vietnam Business Forum. Duy Bình thực hiện.

Thực hiện Chỉ thị số 26/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh thực hiện Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, những năm qua ngành nông nghiệp Bắc Giang đã có những đột phá như thế nào trong tái cơ cấu ngành trồng trọt và chăn nuôi?

Để thực hiện tái cơ cấu ngành trồng trọt và chăn nuôi theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, tỉnh Bắc Giang đã tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm như sau:

Đối với lĩnh vực trồng trọt: Đã tiến hành rà soát, xác định các loại cây trồng chủ lực theo lợi thế của tỉnh để xây dựng cơ chế chính sách hỗ trợ nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị gia tăng. Song song với việc lựa chọn các cây trồng chủ lực, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, tỉnh đã chú trọng đẩy mạnh ứng dụng khoa học, kỹ thuật vào thâm canh cây trồng để tăng năng suất, chất lượng và an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP). Các mô hình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, kỹ thuật SRI, “ 3 giảm, 3 tăng”, cơ giới hóa các khâu làm đất, gieo cấy, thu hoạch; thực hiện đẩy mạnh dồn điền, đổi thửa xây dựng cánh đồng mẫu để hình thành các vùng sản xuất nông nghiệp hàng hóa tập trung; xây dựng các mô hình liên kết sản xuất “4 nhà” từ sản xuất đến tiêu thụ.

Đối với lĩnh vực chăn nuôi: tiến hành quy hoạch phát triển ngành chăn nuôi tỉnh Bắc Giang, theo đó xác định các vùng chăn nuôi tập trung, vùng hạn chế chăn nuôi, vùng không chăn nuôi; đồng thời xác định cơ cấu vật nuôi, tập trung phát triển 2 vật nuôi chính là gà và lợn thịt, tập trung tại một số huyện có tiềm năng, lợi thế như: huyện Yên Thế, Hiệp Hòa, Tân Yên, Lục Nam, Lạng Giang. Song song với đó là chỉ đạo thực hiện tổ chức lại sản xuất theo hướng chuyển dịch mạnh chăn nuôi nhỏ lẻ, phân tán sang phát triển chăn nuôi theo mô hình trang trại, gia trại; chăn nuôi an toàn dịch bệnh và vệ sinh thực phẩm, gắn chế biến, tiêu thụ theo chuỗi giá trị.

Kết quả sau 3 năm thực hiện đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp của Chính phủ và 2 năm thực hiện đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp của tỉnh, sản xuất nông nghiệp đã đạt những kết quả tích cực, nhất là trong lĩnh vực trồng trọt và chăn nuôi. Năm 2016 giá trị sản xuất ngành trồng trọt đạt 12.123 tỷ đồng, chiếm 44,3% tổng giá trị sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản của tỉnh.Đã xác định và hình thành một số cây trồng chủ lực hàng hóa như: vùng sản xuất lúa chất lượng, vùng vải thiều, cam, bưởi, rau chế biến, rau an toàn; ...xây dựng được 118 cánh đồng mẫu lớn, trong đó có sự hợp tác, liên kết tham gia sản xuất giữa doanh nghiệp, nông dân, nhà nước, nhà khoa học, nâng giá trị sản xuất bình quân/ha đất sản xuất nông nghiệp lên 90 triệu đồng. Giá trị ngành chăn nuôi đạt 11.868 tỷ đồng chiếm 43,4% tổng giá trị sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản.

Trong lộ trình phát triển ngành, công tác tái cơ cấu nông nghiệp gắn với xây dựng NTM đã được ngành xây dựng và thực hiện ra sao, thưa ông?

Giữa tái cơ cấu ngành nông nghiệp và xây dựng NTM có mối quan hệ tác động qua lại lẫn nhau, đều hướng đến “tổ chức lại sản xuất, phát triển kinh tế - xã hội vùng nông thôn, nâng cao thu nhập và mức thụ hưởng cho người dân”. Sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 899/QĐ-TTg ngày 10/6/2013 về việc phê duyệt Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững; tỉnh Bắc Giang đã ban hành Quyết định số 2067/QĐ-UBND ngày 21/12/2014 về việc phê duyệt Đề án Tái cơ cấu ngành nông nghiệp tỉnh Bắc Giang theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững giai đoạn 2015-2020. Để cụ thể hóa Đề án, Sở NN&PTNT đã tham mưu giúp UBND tỉnh ban hành đồng bộ cơ chế chính sách, kế hoạch, đề án để tổ chức thực hiện (thành lập Ban Chỉ đạo các cấp, các quy hoạch ngành, lĩnh vực và 23 đề án, dự án cơ chế chính sách trên các lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản, lâm nghiệp...). Bên cạnh đó, trong giai đoạn 2011-2015, để thực hiện Chương trình sản xuất nông nghiệp hàng hoá tập trung gắn với xây dựng NTM, UBND tỉnh Bắc Giang đã ban hành 11 đề án, dự án, chính sách hỗ trợ để nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả sản xuất....

Thông qua việc triển khai thực hiện Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp đã góp phần rất lớn vào thực hiện xây dựng NTM của địa phương, đến nay tỉnh Bắc Giang đã có 49 xã đạt chuẩn NTM (tăng 47 xã so với năm 2013), bình quân số tiêu chí đã đạt được 13,3 tiêu chí (tăng 3,1 tiêu chí so với năm 2013), từng tiêu chí gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp đã có sự tăng thêm, cụ thể:

Tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả các chương trình xúc tiến thương mại, xúc tiến đầu tư, đẩy mạnh sản xuất theo hướng hàng hóa, góp phần hoàn thiện tiêu chí số 7 về chợ nông thôn, đến nay có 115 xã đạt tiêu chí (tăng 61 xã so với năm 2013).

Nâng cấp kết cấu hạ tầng thuỷ lợi nội đồng, củng cố các tổ chức quản lý khai thác công trình thủy lợi, phát triển hạ tầng thủy lợi chủ động tưới, tiêu theo hướng tiên tiến, tiết kiệm nước cho các cây trồng, nâng cao mức bảo đảm an toàn phòng chống thiên tai, bão, lũ, lụt và an toàn hồ đập... góp phần hoàn thiện tiêu chí số 3 về thủy lợi, đến nay có 79 xã đạt tiêu chí (tăng 24 xã so với 2013).

Đẩy mạnh phát triển sản xuất thông qua việc chuyển dịch cơ cấu cây trồng, nghiên cứu, ứng dụng nhanh tiến bộ khoa học công nghệ, giống vào sản xuất... nâng cao thu nhập và cải thiện mức sống cho cư dân nông thôn, đảm bảo an ninh lương thực góp phần hoàn thành các tiêu chí số 10 thu nhập (đến nay có 147 xã đạt tiêu chí, tăng 68 xã so với năm 2013),...

Thông qua việc áp dụng các khoa học kỹ thuật mới vào sản xuất, chăn nuôi góp phần khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường do hình thức sản xuất thủ công truyền thống, từ đó hoàn thành tiêu chí số 17 về môi trường, đến nay có 49 xã đạt tiêu chí (tăng 47 xã so với năm 2013).

Thu hút doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp nông thôn, đẩy mạnh liên doanh, liên kết và tiêu thụ nông sản, chuyển từ nhận thức sản xuất manh mún nhỏ lẻ sang sản xuất theo hướng hàng hóa để nâng cao giá trị và sức cạnh tranh của sản phẩm.

Trên cơ sở những kết quả đã đạt được, trong thời gian tới Sở NN& PTNT tiếp tục phối hợp với các sở ban ngành, các địa phương, các tổ chức và doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh tham mưu giúp UBND tỉnh triển khai thực hiện có hiệu quả đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp gắn với xây dựng NTM, để phấn đấu đến năm 2020 tỉnh Bắc Giang có từ 35-40% số xã đạt chuẩn NTM và từ 1-2 huyện đạt huyện NTM, thu nhập người dân gấp 1,8 lần so với năm 2015, tỷ lệ hộ nghèo giảm bình quân mỗi năm từ 1-2%/năm (trong đó các huyện, xã đặc biệt khó khăn giảm 4%/năm), bình quân tiêu chí đạt 15 tiêu chí/xã, không còn xã đạt dưới 8 tiêu chí....

Theo ông trong thời gian tới tỉnh Bắc Giang ngành nông nghiệp cần tập trung vào những lĩnh vực gì? Và cần có những chính sách như thế nào để thu hút vốn đầu tư vào phát triển nông nghiệp, nông thôn?

Trong thời gian tới tỉnh Bắc Giang, ngành nông nghiệp xác định lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi vẫn là hai ngành chính trong đóng góp vào giá trị sản xuất toàn ngành. Mục tiêu đến năm 2020, trong cơ cấu giá trị sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản của tỉnh, tỷ trọng giá trị sản xuất nông nghiệp chiếm 87,6%, trong đó trồng trọt chiếm 40% và chăn nuôi chiếm 43,8% tổng giá giá trị sản xuất toàn ngành.

Đối với lĩnh vực trồng trọt: tiếp tục đẩy mạnh thực hiện chuyển dịch cơ cấu cây trồng theo hướng phát triển các cây trồng chủ lực theo lợi thế của tỉnh, có thị trường như: lúa chất lượng, ngô, lạc, rau chế biến, rau an toàn; vải thiều, cam, bưởi,...; tiếp tục đẩy mạnh thực hiện dồn điền, đổi thửa, phát triển thành các khu sản xuất chuyên canh, cánh đồng mẫu lớn, gắn với bảo quản, chế biến và tiêu thụ theo chuỗi giá trị. Đẩy mạnh áp dụng khoa học công nghệ, nhất là công nghệ cao vào sản xuất nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, bảo đảm ATVSTP để nâng cao khả năng cạnh tranh ở thị trường trong nước và hướng tới xuất khẩu.Trong giai đoạn 2016-2020, hình thành một số mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đối với một số cây trồng chủ lực, có thế mạnh của tỉnh như: mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đối với sản xuất cây ăn quả (vải thiều, cây có múi) ở Lục Ngạn, Tân Yên; mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đối với sản xuất cây rau chế biến, rau an toàn, hoa cây cảnh ở Lạng Giang, Yên Dũng, Tân Yên, Lục Nam, Hiệp Hòa, Việt Yên và thành phố Bắc Giang; mô hình sản xuất nấm ăn tại Lạng Giang; mô hình sản xuất chè tại huyện Yên Thế. Phát triển vùng cây ăn quả huyện Lục Ngạn trọng tâm là vải thiều và cây có múi. Mở rộng diện tích sản xuất vải theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, đạt các tiêu chuẩn xuất khẩu, nhằm xây dựng Bắc Giang trở thành vùng trồng cây ăn quả trọng điểm của miền Bắc.

Đối với lĩnh vực chăn nuôi: Tiếp tục thực hiện tái cơ cấu ngành chăn nuôi, chuyển dịch chăn nuôi nhỏ lẻ, phân tán sang phát triển chăn nuôi trang trại, gia trại; duy trì chăn nuôi nông hộ theo hình thức chăn nuôi công nghiệp, bán công nghiệp và ứng dụng công nghệ cao; phát triển chăn nuôi theo hướng an toàn dịch bệnh, ATVSTP; khuyến khích tổ chức sản xuất khép kín, liên kết giữa các khâu trong chuỗi giá trị để giảm chi phí đầu tư, tăng hiệu quả kinh tế.