Tại Hội nghị Doanh nghiệp gặp Thủ tướng diễn ra ngày 17/5, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, Chính phủ kiến tạo không chỉ có tự do kinh doanh sáng tạo mà còn cả an toàn, tài sản vốn đầu tư; không chỉ có chi phí thấp mà rủi ro thấp, để đảm bảo kiểm tra lành mạnh công bằng. Khuyến khích hỗ trợ và bảo vệ DN trên mọi mặt cuộc sống, để mọi người yên tâm đầu tư dài hạn, không ngừng phát triển.
Hội nghị năm nay có chủ đề “Đồng hành cùng doanh nghiệp" có sự tham gia đầy đủ nhất của bộ máy Chính phủ, gồm 4 phó Thủ tướng và các bộ trưởng các ngành cùng với khoảng 2.000 doanh nghiệp (DN). Bên cạnh đó, còn có sự tham dự qua hình thức trực tuyến của lãnh đạo 63 tỉnh, thành phố cùng các đại biểu doanh nghiệp, với số lượng 50-100 người mỗi điểm cầu, gần 7.000 doanh nghiệp đại diện cho các doanh nghiệp địa phương. Tổng cộng khoảng gần 10.000 đại biểu dự Hội nghị.
Doanh nghiệp tư nhân vẫn khó tiếp cận các nguồn lực
Phát biểu tại hội nghị, ông Vũ Tiến Lộc - Chủ tịch Phòng Công nghiệp và Thương mại VN (VCCI): Nghị quyết 35 là nghị quyết đầu tiên đưa ba thông điệp căn bản: Doanh nghiệp là động lực của sự phát triển, Chính phủ với vai trò kiến tạo, khởi nghiệp là sự nghiệp của nhân dân. Tinh thần đột phá của nghị quyết đã đem lại nhiều hứng khởi cho cộng đồng doanh nghiệp thời gian qua, nhất là khối kinh tế tư nhân. Theo ông Lộc, kể từ Hội nghị Thủ tướng với doanh nghiệp được tổ chức ngày 29-4-2016, đến hết tháng 1-2017, VCCI đã tập hợp được 421 kiến nghị của các doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp trên cả nước. Trong đó 320 kiến nghị được VCCI tập hợp và gửi tới các bộ, ngành trả lời trước và sau hội nghị. Điều đáng mừng là hơn 90% kiến nghị đã được các bộ, ngành địa phương chủ động xử lý.Ngoài ra từ tháng 2-2017 VCCI cũng tập hợp thêm 188 kiến nghị mới và hy vọng các kiến nghị này sẽ được lắng nghe, xử lý trong dịp này.
Dù nhiều cải thiện trong thông điệp chính phủ hành động, nhưng một năm qua, doanh nghiệp vẫn đánh giá môi trường đầu tư kinh doanh cần cải thiện nhanh hơn nữa. Ngay trong báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, sau một năm thực hiện Nghị quyết 35 của Chính phủ cũng đánh giá việc cải cách TTHC vẫn còn chậm. Chưa giải quyết được triệt để sự thống nhất giữa các luật: Đầu tư, Đất đai, Xây dựng… dẫn đến thực thi còn nhiều vướng mắc, gây khó cho DN. Vẫn còn nhiều cơ quan cùng quản lý một vấn đề làm gia tăng ghánh nặng tuân thủ cho DN. Như: cùng một lĩnh vực an toàn thực phẩm mà do 3 bộ: Công thương, Y tế, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng quản lý theo 3 nghị định khác nhau, giấy phép kiểm dịch do các đơn vị khác nhau trong cùng một Bộ xử lý, chưa thống nhất đầu mối. Theo đánh giá, khối DN tư nhân đang đóng góp gần 40% GDP của nền kinh tế nhưng những cơ hội về tiếp cận đất đai, ngân hàng, thông tin còn hạn chế, còn bị thanh kiểm tra nhiều lần. Chỉ có 40% DN trong tổng số DN đang hoạt động có khả năng tiếp cận vốn vay từ ngân hàng. Chi phí kinh doanh vẫn ở mức cao nhất là: chi phí vốn vay(bình quân 7%- 9% trong khi Trung Quốc là 4,3%, Hàn Quốc là 2%-3%...), chi phí chuyển một container hàng từ cảng Hải phòng về Hà Nội đắt gấp 3 lần chi phí chuyển từ Hàn Quốc, Trung Quốc về Việt Nam, chi phí tiếp cận điện năng cao gấp 49 lần Philippies…. Ngoài ra chi phí không chính thức vẫn hoành hành DN. Ông Nguyễn Văn Thân, chủ tịch doanh nghiệp vừa và nhỏ VN đã thẳng thắn nêu lên tình trạng doanh nghiệp đang chịu gánh nặng những chi phí chính thức và cả không chính thức.Theo ông Thân, cộng đồng doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam hiện còn nhiều khó khăn nhưng điều họ nản nhất chính là chi phí. Chủ yếu rơi vào các thủ tục liên quan đến tiếp cận đất đai, thuế, hải quan… Khảo sát PCI năm 2016 có tới 66% DN trong diện khảo sát có xác nhận phải trả những chi phí không chính thức.
Tiếp tục đối thoại và nỗ lực cải cách mạnh mẽ hơn từ hai phía Đó là phát biểu của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam trong hội nghị. Ông cũng chia sẻ rằng phải có đối thoại, trao đổi mới hiểu rõ vấn đề, DN mới đồng thuận và ủng hộ những quyết sách của Chính phủ. DN họ cần cụ thể, thiết thực để chi phí chính thức giảm, chi phí không chính thức cũng giảm để họ khỏi lỡ cơ hội kinh doanh, phải rất khẩn trương, không đủng đỉnh vì chúng ta vốn đã chậm. Ông đưa ra ví dụ, muốn xếp thứ 4 ASEAN thuận lợi về Thuế thì phải đứng thứ 60-70, trong khi hiện Việt Nam xếp 167 trên thế giới sau nhiều nỗ lực cải cách. Cuối cùng phải điện tử hóa, tất cả những dịch vụ công phải lên qua trực tuyến, vừa minh bạch vừa tránh tiêu cực. Thanh toán điện tử và dịch vụ công trực tuyến chắc chắn sẽ làm môi trường kinh doanh Việt Nam thông thoáng hơn nhiều.
Việt Nam đang phấu đấu nhóm đầu ASEAN về đầu tư môi trường kinh doanh và phấn đấu đến năm 2020 có một triệu DN hoạt động. Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng đã đề cập tình trạng doanh nghiệp bị quá tải vì kiểm tra. Có doanh nghiệp ở Đồng Nai phản ánh một tháng bị thanh, kiểm tra đến 3 lần, hay doanh nghiệp ở địa phương khác một năm bị kiểm tra tới 12 lần.Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc đề nghị trong ban hành chỉ thị thúc đẩy nghị quyết 35 đồng thời nêu rõ thời hạn, trách nhiệm của từng cá nhân, tổ chức và yêu cầu mỗi năm có một chỉ thị như vậy. Phải tạo khung pháp lý mở hơn nữa để DN khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo. Điều đáng tiếc dưới 30% các doanh nghiệp Việt ứng dụng khoa học công nghệ, đây là điểm yếu giải thích vì sao hiệu quả năng suất kinh doanh của doanh nghiệp VN thấp, khó cạnh tranh. DN trong lĩnh vực sản xuất chế biến, chế tạo chỉ chiếm 16% tổng số DN đang hoạt động tại Việt Nam. Đây là điểm hạn chế khả năng tham gia chuỗi sản xuất trong nước, khu vựa và toàn cầu.
13h30 chiều cùng ngày, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu kết luận, đầu tiên là tinh thần chuyển lời nói thành hành động. "Hôm nay chúng ta nói rất nhiều về kiểm tra chồng chéo, do đó, tôi yêu cầu ra ngay chỉ thị không được kiểm tra quá 1 lần. Chỉ thị số 20 được ký trong ngày hôm nay với nội dung không kiểm tra doanh nghiệp quá 1 lần/năm" - Thủ tướng nói. Người đứng đầu chính phủ cam kết sẽ tiếp tục đổi mới, nỗ lực cải thiện môi trường kinh doanh theo hướng minh bạch, an toàn và hiệu quả. Nhưng Thủ tướng cũng kêu gọi doanh nghiệp bằng lòng yêu nước của mình cũng phải chủ động sáng tạo, đổi mới, có như vậy mới cải thiện được năng suất lao động, hiệu quả kinh doanh, đóng góp cho nền kinh tế tốt hơn.
Bà Thái Hương, Chủ tịch tập đoàn TH Với tư cách là bà nội chợ tử tế, tấm lòng người mẹ mang những sản phẩm tốt nhất cho cộng đồng, hiện tại TH đang làm những dự án rất có lợi cho cộng đồng từ: sữa sạch đến rau sạch, chăm sóc y tế toàn diện. Đề nghị Bộ y tế sớm ban hành bộ quy chuẩn về sản phẩm sữa…
Bà Nguyễn Thị Nga, Chủ tịch Công ty cổ phần BRG Chúng tôi mong muốn phát triển bình đẳng với các thành phần kinh tế khác, khi thành phần kinh tế tư nhân chiếm tỷ trọng gần 40% GDP. Chúng tôi mong muốn Thủ tướng sớm có hành lang pháp lý cụ thể hóa chủ trương, không hình sự hóa các quan hệ kinh tế dân sự để bảo vệ quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp, để doanh nghiệp nếu sai thì có điều kiện khắc phục, yên tâm và sẵn sàng dấn thân vào những kế hoạch, chủ động, nâng cao tư duy dám nghĩ, dám làm.
Ông Phạm Việt Khoa, Chủ tịch HĐQT Công ty CP FECON Vấn đề được coi là khó khăn và trăn trở lớn nhất của các doanh nghiệp là thuế của chúng ta hiện đang rất cao, theo tính toán Việt Nam đang cao gấp đôi Singapore. Vậy Chính phủ sẽ cần có biện pháp để giảm thuế cho các doanh nghiệp. Đặc biệt, vấn đề tham nhung, xin cho cũng nằm ở thuế, vì vậy chúng ta cần điều chỉnh luật thuế để không tạo điều kiện cho sự tham nhũng liên quan đến thuế có thể phát sinh cũng như giảm gánh nặng thuế cho doanh nghiệp và dễ xác định thuế. Ví dụ như theo tôi được biết, Trung Quốc hiện đang cho doanh nghiệp lựa chọn có thể tính thuế theo doanh thu, khoảng 1% doanh thu, tức là doanh thu bao nhiêu nộp thuế bấy nhiêu, không cần phải cơ quan thuế nào kiểm tra, rất đơn giản và cũng sẽ không có chuyện đi đàm phán “của đồng chia ba, của nhà chia đôi” đang không phải không có như ở nước ta. Hiện nay, chúng ta đang tính thuế thu nhập vậy các doanh nghiệp sẽ tìm mọi cách để giảm thuế thu nhập và làm sao để phải đóng ít thế nhất có thể. Điều đó vô hình chung dẫn đến việc mua bán hóa đơn trái phép. Những vấn đề như trên đang rất nhức nhối với các doanh nghiệp mà không phải doanh nghiệp nào cũng dám nêu lên bởi đôi khi và ở đâu đó nó có liên quan đến “lợi ích nhóm” như nhiều chuyên gia kinh tế của chúng ta vẫn chỉ ra.
Ông Nguyễn Hữu Đệ, Chủ tịch Công ty Hợp Lực Ở địa phương cán bộ đi chơi quá nhiều, bình đẳng trong khu vực kinh tế tư nhân và nhà nước nhất là trong lĩnh vực bệnh viện. Muốn các chính sách nhanh đi vào cuộc sống, Chính phủ cũng cần chọn được người tài như tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng.
.jpg)
từ ngày 18 – 19/12/2025
VCCI
English
