Vừa qua tại Hà Nội, Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn (Ipsard), đã tổ chức Hội thảo “Triển vọng thị trường ngành nông nghiệp Việt Nam 2017” nhằm tìm đầu ra cho các sản phẩm nông nghiệp Việt Nam, tránh câu chuyện được mùa mà mất giá.
Theo số liệu thống kê từ Bộ NN&PTNT, tổng kim ngạch xuất khẩu nông lâm thuỷ sản tháng 3/2017 ước đạt 2,9 tỷ USD, đưa tổng giá trị xuất khẩu 3 tháng đầu năm 2017 đạt 7,6 tỷ USD, tăng 7,6% so với cùng kỳ năm 2016. Trong đó, giá trị xuất khẩu các mặt hàng nông sản chính ước đạt 4,2 tỷ USD, tăng 13,5% có với cùng kỳ năm 2016. Giá trị xuất khẩu thuỷ sản ước đạt 1,5 tỷ USD, tăng 3,6%; Giá trị xuất khẩu các mặt hàng lâm sản chính ước đạt 1,8 tỷ USD, tăng 12,4%.
Tuy nhiên, theo TS. Nguyễn Đỗ Anh Tuấn, Viện trưởng Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn (Ipsard), hiện tình hình thị trường nông nghiệp Việt đã có sự biến chuyển, bởi nếu trước đây hai mặt hàng chính là lúa gạo và chăn nuôi là chủ lực thì đến thời điểm hiện tại các chuyên gia lại cho rằng, rau quả, thủy sản sẽ là những sản phẩm mang lại nhiều giá trị gia tăng cho ngành nông nghiệp, đặc biệt nếu khâu chế biến được đầu tư mạnh hơn.
Nhận định trên của TS. Nguyễn Đỗ Anh Tuấn càng rõ ràng hơn, khi mới đây, không chỉ bộ chủ quản mà ngay cả Chính phủ cũng phải giải cứu ngành chăn nuôi nói chung và riêng ngành chăn nuôi lợn nói riêng. Bởi giá thịt lợi rơi thảm hại, khiến người nông dân, người chăn nuôi điêu đứng.
Mặc dù, được nhận định là quốc gia có nhiều tiềm năng, thế mạnh, kinh nghiệm trong việc phát triển, thu lợi từ nông nghiệp với các sản phẩm tiêu biểu như cây lúa, hồ tiêu, cà phê, ca cao, cao su; tôm, cá… thê nhưng thời gian gần đây, các loại cây ăn trái của VN đã được xuất khẩu sang các thị trường khó tính như: Nhật Bản, châu Âu, Úc… Tuy vậy, khâu yếu cố hữu của VN vẫn là việc xây dựng chiến lược, định vị phát triển thị trường nông sản.
Theo ông Nguyễn Trung Kiên, Bộ môn Nghiên cứu thị trường và Ngành hàng (IPSARD) phân tích, hiện riêng đối với mặt hàng gạo, VN đang chịu cạnh tranh gay gắt của hai nhà xuất khẩu gạo lớn trên thế giới là Thái Lan, Ấn Độ cũng như một số nước mới tham gia vào xuất khẩu gạo, như Campuchia. Trong lĩnh vực thủy sản, do những thách thức, kiểm định chặt chẽ của chính sách bảo hộ toàn cầu, điều kiện biến đổi khí hậu, năng lực quản lý yếu kém, ngành thủy sản cũng đứng trước yêu cầu phải có những thay đổi triệt để, tránh xuất khẩu thô giá trị kinh tế thấp.
Dự báo về thị trường quốc tế của ngành nông nghiệp, TS. Sergio René Araujo – Ensciso, Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hiệp Quốc (FAO) cho biết, trong năm 2017, thị trường sẽ diễn biến theo một số xu hướng: Tiêu dùng nông sản toàn cầu tiếp tục mở rộng và phát triển theo hướng hàng hóa có giá trị cao hơn; Tăng trưởng tiêu dùng sẽ chậm lại so với thập kỷ trước. Trong khi đó, Trung Quốc, Ấn Độ và châu Phi sẽ là các thị trường lớn, chủ lực thúc đẩy tăng trưởng toàn cầu. Tuy vậy, giá nông sản thực tế có xu hướng giảm nhẹ trong dài hạn. Bên cạnh đó, tăng trưởng năng suất sẽ là động lực chính cho sản xuất cây lương thực và thức ăn chăn nuôi; tăng trưởng đa dạng theo hướng phát triển chăn nuôi và thủy sản.
Bởi vậy, theo ông Lê Văn Bình, Phó Vụ trưởng Vụ Kinh tế, Văn phòng Quốc hội, thời gian tới, với chính sách mở rộng quan hệ với các nước trên toàn thế giới đa phương, song phương, Việt Nam cần tận dụng tốt các Hiệp định thương mại quan trọng như các FTA, TPP, RCEP…, khung khổ hợp tác nội khối hay toàn thế giới như APEC, ASEAN… để mở rộng tối đa thị trường hàng hóa nông sản. Trong đó, cần đặc biệt chú trọng, đầu tư, phát triển cho thị trường rau quả, thủy sản. Hai mặt hàng được dự báo sẽ là những con át chủ bài thu lợi triệu đô cho nông sản Việt trong tương lai.
từ ngày 18 – 19/12/2025
VCCI
English
