Lần đầu tiên hải quan họp về cách phân luồng hàng hóa

11:33:26 | 31/8/2017

Mới đây, Tổng cục Hải quan đã tổ chức họp báo chuyên đề triển khai Nghị quyết 19/NQ-CP về phân luồng tờ khai xuất nhập khẩu (XNK). Phó Cục trưởng Cục Quản lý rủi ro hải quan Bùi Thái Quang đã chia sẻ về tiêu chí đánh giá tuân thủ hải quan và kết quả phân luồng hàng hóa năm 2016 và 2017. Đây cũng là lần đầu tiên cơ quan hải quan họp về cách phân luồng hàng hóa XNK trên hệ thống thông quan tự động vnaccs/vcis do Nhật bản hỗ trợ.

Kiểm tra chuyên ngành vẫn là bài toán khó

Thông tin tại cuộc họp báo, Liên quan đến công tác phân luồng, đến hết ngày 31/7, luồng Xanh hơn 3.49 triệu tờ khai (chiếm tỷ lệ 57,5%); luồng Vàng có trên 2.273 triệu tờ khai (chiếm tỷ lệ 37,4%); luồng Đỏ có 304 nghìn tờ khai (chiếm tỷ lệ 5,01%). Trong đó, tỷ lệ tờ khai được phân vào luồng Vàng do khoảng 60% các văn bản quản lý chuyên ngành điều chỉnh, luồng Đỏ do khoảng 17% các văn bản quản lý chuyên ngành điều chỉnh. Con số này thực sự vẫn cho thấy sự chậm trễ trong cải cách công tác KTCN, gây khó khăn cho hoạt động của ngành Hải quan cũng như DN, cần những chính sách quyết liệt hơn.

Tuy nhiên điều đáng mừng hơn là hàng hóa thuộc luồng đỏ đã giảm hẳn từ 14% năm 2011 đến nay chỉ còn hơn 5%. Ông Quang cho biết thêm, đây là nỗ lực lớn của cơ quan hải quan khi giảm được 9% luồng đỏ chỉ trong 6 năm. Việc giảm tỷ lệ luồng đỏ cũng đồng nghĩa DN tiết giảm được chi phí, nhân lực cho việc phải kiểm tra hàng hóa thực tế. Đơn cử như theo phản hồi của DN, mỗi container làm thủ tục tại cảng biển nếu bị phân luồng đỏ sẽ mất trung bình 2 triệu đồng chi phí mở container, đó là chưa kể phải điều động 2 đến 3 nhân viên cùng tham gia giám sát hàng hóa khi cơ quan hải quan có yêu cầu... Cộng với đó là chi phí cơ hội cho DN cũng giảm xuống khi bị kiểm tra thực tế.

Tại Nghị quyết 19-2016 và Nghị quyết 19- 2017/NQ-CP có đặt ra yêu cầu Bộ Tài chính, trực tiếp là Tổng cục Hải quan tích cực cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp (DN) XNK; công khai tiêu chí đánh giá; công khai lý do DN bị phân vào luồng vàng, đỏ và hàng năm giảm tỷ lệ kiểm tra luồng vàng, đỏ. Hiện nay cơ quan hải quan đang áp dụng phương pháp phân luồng tờ khai XNK dựa trên phân loại DN theo tiêu chí tuân thủ pháp luật về quản lý rủi ro được hầu hết cơ quan hải quan trên thế giới áp dụng trong vòng 20 năm qua. “Căn cứ vào mức độ tuân thủ của DN, hàng hóa XNK của DN sẽ được hệ thống thông quan hàng hóa tự động (VNACCS/VCIS) phân luồng theo 3 cấp độ: Miễn kiểm tra (luồng xanh); kiểm tra hồ sơ (luồng vàng); kiểm tra hồ sơ và kiểm tra thực tế hàng hóa (luồng đỏ)...”, ông Quang nói.

Công tác phân luồng dựa trên đánh giá sự tuân thủ của DN

Trong 7 tháng của năm 2017, tỷ lệ luồng vàng gia tăng hơn 3%, luồng xanh giảm hơn 2%, có nguyên nhân chủ quan của DN. Ông Quảng giải thích: nhiều DN lúng túng trong quá trình khai báo hải quan dẫn đến khai nhầm, khai thiếu thông tin trong hồ sơ chứng từ là khá phổ biến, do đó bị hệ thống VNACCS/VCIS phân vào luồng vàng. Bên cạnh đó, luồng vàng tăng còn có nguyên nhân do tình hình buôn lậu, gian lận không giảm. Thống kê trên hệ thống quản lý của cơ quan hải quan 7 tháng năm 2017 cũng đã phát hiện 4.612 DN có hành vi vi phạm, tăng đáng kể so với cùng kỳ.

Hơn nữa, hiện nay vẫn còn 414 văn bản (trong đó có 231 văn bản chính sách và thủ tục hành chính do các bộ quản lý chuyên ngành đưa ra) điều chỉnh, yêu cầu cơ quan hải quan phải thực hiện kiểm tra hồ sơ DN đã làm cho tỷ lệ luồng vàng cao.

Đề cập đến giải pháp tăng tỷ lệ tờ khai được phân luồng xanh, ông Quang cho biết, thời gian tới ngành Hải quan tiếp tục phối hợp với cơ quan quản lý chuyên ngành thực hiện bổ sung, sửa đổi các quy định kiểm tra chuyên ngành (KTCN) theo hướng đơn giản, không chồng chéo về quy định kiểm tra…

Tuy nhiên theo ông Quang, để cơ quan hải quan có thể giảm được tỷ lệ phân luồng vàng, đỏ, điều quan trọng là do chính bản thân DN quyết định. Nâng cao mức độ tuân thủ đối với pháp luật Hải quan và pháp luật thuế. Chủ động nghiên cứu, nắm bắt và thực hiện đúng các quy định về chính sách quản lý đối với hàng hóa xuất nhập khẩu; chấp hành các yêu cầu của cơ quan hải quan trong thực hiện thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát hải quan. Tích cực hợp tácvới cơ quan hải quan trong thực hiện thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát hải quan và chấp hành các quyết định khác của cơ quan hải quan; cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác cho cơ quan Hải quan khi được đề nghị. Thực hiện khai báo đầy đủ, cụ thể, chính xác, rõ ràng các thông tin trên tờ khai hạn chế việc bổ sung sửa đổi tờ khai; hạn chế hủy tờ khai hoặc bỏ không làm thủ tục đối với tờ khai đã khai báo; trường hợp khai báo thông qua đại lý, nên sử dụng dịch vụ của các đại lý Hải quan có độ tin cậy cao, được cơ quan Hải quan công nhận, đồng thời có hợp đồng ủy quyền hoặc hợp đồng thỏa thuận trách nhiệm rõ ràng ; bảo mật chữ ký số và tài khoản VNACCS. Có như vậy cơ quan hải quan mới tin tưởng, đánh giá DN có sự tuân thủ pháp luận và tạo điều kiện thuận lợi cho DN.

Lê Hiền