Với chiến lược phát triển đến năm 2020 giữ vững vị trí doanh nghiệp hàng đầu của ngành hàng hải Việt Nam trong các lĩnh vực vận tải biển, khai thác cảng biển, dịch vụ hàng hải và mục tiêu đến năm 2030 trở thành doanh nghiệp có thương hiệu trong khu vực có năng lực cạnh tranh cao, Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam (Vinalines) đã và đang có những bước đi vững chắc trong bối cảnh hội nhập sâu rộng hiện nay. Xung quanh chủ đề này, phóng viên đã có cuộc trao đổi với ông Lê Anh Sơn, Chủ tịch HĐTV Vinalines. Lê Sáng thực hiện.
Ông có thể giới thiệu đôi nét về Vinalines?
Những doanh nghiệp thành viên trụ cột của Vinalines ở ba ngành nghề kinh doanh chính là vận tải biển, khai thác cảng biển và dịch vụ hàng hải như VOSCO, cảng Hải Phòng, cảng Đà Nẵng, cảng Sài Gòn, VOSA đã có truyền thống từ 60 đến hơn 100 năm và đều là các doanh nghiệp hàng hải hàng đầu của Việt Nam. Trải qua gần ¼ thế kỷ phát triển, đến nay đội tàu của Vinalines gần 2 triệu tấn chiếm khoảng 26% tổng trọng tải đội tàu quốc gia, sản lượng vận tải khoảng 25 triệu tấn chiếm gần 20% tổng sản lượng vận tải của đội tàu biển Việt Nam. Vinalines đang quản lý và khai thác hơn 13.000m cầu bến tương đương hơn 20% tổng chiều dài cầu cảng của cả nước, với sản lượng hàng thông qua hơn 70 triệu tấn/năm, chiếm gần 20% sản lượng quốc gia. Hiện nay, chúng tôi xác định phương châm không ngừng cải tiến và nâng cao chất lượng dịch vụ ở mức tối ưu nhất, phát huy giá trị lợi thế của hệ thống trong ba lĩnh vực vận tải biển, cảng biển và logistics.
Đặc biệt, trong thời gian qua, Vinalines đã đẩy mạnh mở rộng quan hệ hợp tác với các đối tác, khách hàng quốc tế như làm việc với các hãng tàu lớn để thúc đẩy việc hợp tác về vận tải, mở tuyến, đặc biệt đưa các hãng tàu quốc tế vào 3 cảng liên doanh của Vinalines tại Cái Mép - Thị Vải và Cái Lân. Ngoài ra, Vinalines có kế hoạch khảo sát và thu thập số liệu nhằm triển khai việc thành lập các trung tâm phân phối hàng hóa và mở tuyến vận tải tại các thị trường Campuchia, Myanmar, Lào, Cuba, Viễn Đông (Nga), Châu Âu.
Ông nhận định ra sao về triển vọng của Vinalines trong giai đoạn hiện nay?
Những năm qua, thị trường vận tải biển thế giới suy giảm liên tục và chưa có dấu hiệu phục hồi trong những năm trước mắt. Vì vậy, có thể nói, năm 2017, trong ba lĩnh vực kinh doanh chính của Vinalines thì điểm sáng vẫn là khai thác cảng biển và nguồn thu từ dịch vụ hàng hải, trong khi đó dù đã tìm mọi biện pháp có thể để cắt giảm chi phí nhưng các doanh nghiệp vận tải biển vẫn phải đối mặt với rất nhiều khó khăn. Chúng tôi dự kiến sẽ IPO Công ty mẹ - Vinalines vào cuối năm 2017 đầu năm 2018, cùng với đó là việc triển khai dự án xây dựng mô hình quản trị hiện đại, tiên tiến, xây dựng Hệ thống đánh giá năng lực theo KPI và hệ thống trả lương theo 3Ps. Đó sẽ là những tiền đề cho hình ảnh mới mẻ của Vinalines trong những năm sắp tới. Chủ trương bán 35% trong tổng số vốn điều lệ 550 triệu USD của Vinalines trong đợt IPO cuối năm 2017 cũng sẽ làm cho các nhà đầu tư, khách hàng nước ngoài quan tâm.
Theo ông, đâu là giải pháp kết nối khối các doanh nghiệp nước ngoài và doanh nghiệp trong nước?
Môi trường kinh doanh của Việt Nam trong những năm qua đã có nhiều thay đổi tích cực, tuy nhiên nhìn ra thế giới và khu vực vẫn còn khoảng cách không nhỏ. Theo đánh giá của cá nhân tôi, việc cải cách thể chế, sửa đổi ban hành các văn bản pháp luật tạo môi trường đầu tư thông thoáng để khuyến khích các doanh nghiệp nước ngoài tìm đến là giải pháp đầu tiên và quan trọng nhất. Trong thời gian qua, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã dành nhiều thời gian cho công tác xây dựng thể chế, lắng nghe và đối thoại với các doanh nghiệp.
Nhà nước đã có những định hướng quan trọng về phát triển kinh tế của đất nước trong thời gian tới, trong đó những giải pháp có tính đột phá, tháo gỡ khó khăn tạo điều kiện cho doanh nghiệp trong nước phát triển. Việc đẩy mạnh chuyển đổi hầu hết các doanh nghiệp nhà nước thành doanh nghiệp có cơ cấu sở hữu hỗn hợp và khuyến khích, hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân phát triển cũng góp phần không nhỏ thúc đẩy các doanh nghiệp nước ngoài đến tìm kiếm cơ hội làm ăn với các doanh nghiệp Việt Nam.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp trong nước cũng phải nâng cao hình ảnh của mình trên các mặt về quản trị doanh nghiệp, trách nhiệm và sứ mệnh đối với xã hội, tính minh bạch và chuyên nghiệp dần tiếp cận với các tiêu chuẩn quốc tế. Chính phủ thông qua kênh VCCI có thể tăng cường công tác đào tạo, cải cách hệ thống giáo dục để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đẩy mạnh xúc tiến thương mại để tăng cường các hoạt động kết nối.
Ông đánh giá như thế nào về tiềm năng hợp tác đầu tư mà Năm APEC 2017 đem lại cho Việt Nam?
APEC là diễn đàn hội tụ các nền kinh tế hàng đầu trên thế giới. Trong đó, Hoa Kỳ, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore và Malaysia... là những nền kinh tế thành viên APEC hiện nằm trong top những thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Vì vậy, Việt Nam sẽ có cơ hội đưa mối quan hệ song phương với các nền kinh tế thành viên APEC lên một tầm cao mới với chiều sâu và hiệu quả hơn nữa, mang lại nhiều cơ hội để kết nối các doanh nghiệp Việt Nam với các doanh nghiệp hàng đầu thế giới và tìm kiếm cơ hội hợp tác làm ăn. Năm APEC 2017 sẽ ảnh hưởng tích cực tới các doanh nghiệp Việt Nam trong việc học tập kinh nghiệm, quảng bá hình ảnh và tạo dựng quan hệ hợp tác kinh doanh với các đối tác phát triển hơn trong khu vực.
Năm 2006, Việt Nam chúng ta đã lần đầu tổ chức APEC rất thành công. Năm 2017, tôi tin rằng, chúng ta sẽ lại có một năm APEC thành công nữa. Sự kiện này sẽ nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế, là cơ hội tốt cho cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam trong đó có Vinalines nắm bắt, đem lại những lợi ích thiết thực.
từ ngày 18 – 19/12/2025
VCCI
English
