Do sự sụt giảm 8% sản lượng khai khoáng và dầu thô trong nửa đầu năm nay, báo cáo của ADB về Cập nhật Triển vọng Phát triển Châu Á (ADOU) 2017 đã dự báo điều chỉnh giảm đối với tăng trưởng kinh tế Việt Nam xuống còn 6,3% trong năm 2017 và 6,5% trong năm 2018, giảm 0,2 điểm phần trăm so với dự báo trước đây trong Báo cáo ADO 2017 .
Điểm sáng của xuất khẩu và tiêu dùng nội địa
Theo ông Eric Sidgwick, Giám đốc Quốc gia của ADB tại Việt Nam, bất chấp sự sụt giảm sản lượng khai khoáng và dầu thô, nền kinh tế Việt Nam tiếp tục đạt kết quả khả quan, được thúc đẩy bởi hai động lực là sản xuất định hướng xuất khẩu và tăng tiêu dùng nội địa. Công nghiệp chế biến, chế tạo đã tăng trưởng 10,5% trong nửa đầu năm do các nhà máy có vốn đầu tư nước ngoài đẩy mạnh sản xuất, trong khi khu vực dịch vụ tiếp tục tăng trưởng nhờ sự gia tăng hoạt động bán lẻ, mở rộng cho vay của ngân hàng, cũng như mức tăng 30% số du khách tới Việt Nam.
ADB đánh giá, tăng trưởng kinh tế của Việt Nam được kỳ vọng nâng lên trong sáu tháng cuối năm, nhờ sự gia tăng hơn nữa vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài và xuất khẩu, tăng trưởng tín dụng trong nước, sự hồi phục mạnh mẽ hơn của nông nghiệp sau đợt hạn hán năm 2016, và việc đẩy mạnh giải ngân nguồn vốn chi tiêu đầu tư cơ bản cho các chương trình cơ sở hạ tầng quốc gia.
Báo cáo nhấn mạnh rằng mặc dù nền kinh tế Việt Nam vận hành tương đối tốt trong bối cảnh có nhiều thách thức, song vẫn còn một số vấn đề cần được giải quyết để bảo đảm tăng trưởng bền vững.
Những nỗ lực gần đây để thúc đẩy tăng trưởng tín dụng ngân hàng, vốn đã khá cao, bằng việc hạ lãi suất xuống các mức thấp kỷ lục có thể làm gia tăng rủi ro trong lĩnh vực tài chính, nhất là khi tính tới khối lượng lớn các khoản nợ xấu còn tồn đọng. Để bảo đảm quản lý tốt những rủi ro này, điều then chốt là phải tăng cường các quy định và giám sát chất lượng khoản vay, cũng như tiếp tục đưa vào áp dụng các tiêu chuẩn chặt chẽ hơn theo Hiệp ước Basel II trong vòng 12 – 18 tháng tới.
Ngoài ra, mặc dù tiến triển hiện tại của việc cắt giảm thâm hụt ngân sách là đáng khen ngợi, song điều này cũng làm giảm chi tiêu cho đầu tư cơ bản, và nếu không được cân đối thì có khả năng ảnh hưởng tới hiệu quả tăng trưởng của Việt Nam trong dài hạn. Để những cải cách tài khóa của Việt Nam không ảnh hưởng tới tăng trưởng, theo báo cáo, các cơ quan chức năng có thể cần tập trung một cách hiệu quả vào việc áp dụng các biện pháp bổ sung để tăng nguồn thu từ thuế và cắt giảm các khoản chi tiêu công không thiết yếu như chi phí hành chính, vốn đang lấn át khoản chi phát triển cơ sở hạ tầng trong những năm gần đây.
Báo cáo cũng cho biết, dù sản xuất định hướng xuất khẩu vẫn là một điểm sáng trong bức tranh kinh tế Việt Nam, thặng dư thương mại đã giảm nhanh hơn kỳ vọng, do nhập khẩu tăng mạnh hơn xuất khẩu. Trong sáu tháng đầu năm, thặng dư thương mại đã thu hẹp chỉ còn khoảng 1,5% GDP, so với mức 8,1% trong sáu tháng đầu năm 2016.
“Mặc dù hiệu quả thương mại được dự kiến tiếp tục duy trì, Việt Nam có thể phải đối mặt với rủi ro gia tăng nếu có sự suy giảm của các nền kinh tế công nghiệp chủ chốt, hoặc tốc độ tăng trưởng thấp ngoài dự kiến của Trung Quốc, một đối tác thương mại ngày càng quan trọng của Việt Nam”, ông Sidgwick bổ sung thêm.
Các chỉ số kinh tế sẽ tăng lên trong thời gian tới
Tăng trưởng kinh tế trong năm 2017 dự kiến sẽ đạt 6,3%, thấp hơn so với dự báo trong ADO 2017. Lạm phát được dự báo tăng chút ít so với đánh giá vào tháng Tư, và thặng dư cán cân vãng lai cũng sẽ giảm nhanh hơn dự báo trước đây.
Đánh giá về triển vọng phát triển trong thời gian tới, báo cáo cho rằng, sản lượng khai thác khoáng sản được dự báo khôi phục nhẹ, sau khi tốc độ sụt giảm sản lượng khoáng sản và dầu thô xuống mức thấp nhất vào cuối năm nay hoặc đầu năm tới. Các chỉ số kinh tế khác cũng được dự báo sẽ mạnh lên trong năm sau.
Chỉ số nhà quản lý mua hàng tiếp tục đi theo xu hướng gia tăng. Các đơn hàng mới đã tăng liên tục từ tháng 12/2015 cho thấy điều kiện kinh doanh của các doanh nghiệp sản xuất đã cải thiện. Dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài tiếp tục đổ vào mạnh mẽ sẽ tạo thêm xung lực cho tăng trưởng kinh tế trong những tháng tới, cùng với chính sách tiền tệ nới lỏng và tình hình tín dụng thuận lợi hơn trong thời gian gần đây.
Về phía cầu, triển vọng tiêu dùng tư nhân vẫn ổn định nhờ việc làm trong khu vực công nghiệp tăng trưởng mạnh. Chi đầu tư công tăng tốc vào sáu tháng cuối năm cũng sẽ đẩy mạnh tốc độ tăng đầu tư. Tính đến cuối tháng 6/2017, mới chỉ 26% kế hoạch đầu tư được hoàn thành, nên các bên đang nỗ lực đẩy nhanh việc thực hiện các dự án đầu tư công xây dựng cơ bản trong những tháng còn lại. Đầu tư tư nhân có triển vọng sáng sủa, số lượng công ty mới đăng ký từ tháng 1 đến tháng 8/2017 tăng 16,3%, cộng với nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài tiếp tục đổ vào cao.
Do tăng thu ngân sách cao hơn kỳ vọng, nên mục tiêu giảm thâm hụt ngân sách xuống 3,5% GDP trong năm 2017 và 4,0% trong năm 2018 của chính phủ nhìn chung là khả thi. Tuy nhiên, điều này còn phụ thuộc vào những nỗ lực đốc thu tiếp theo, và việc kiểm soát chặt chẽ hơn chi ngân sách cho tiền lương và các khoản chi thường xuyên khác. Sau 3 năm giảm chi đầu tư, ngân sách 2017 quay trở lại chi cho đầu tư xây dựng cơ bản nhiều hơn và điều này sẽ giúp cho việc cấp thiết điều chỉnh cơ cấu chi tiêu công.
Rủi ro khách quan chính đối với triển vọng này là tốc độ phục hồi kinh tế của các nền kinh tế phát triển tiếp tục mong manh. Rủi ro trong nước chính là khả năng chính phủ quyết định kích thích tăng trưởng bằng việc nới lỏng quá mức chính sách tiền tệ và tài khoá. Nợ công hiện nay đã chạm trần Quốc hội cho phép là 65% GDP, nên kỷ luật ngân sách yếu đi sẽ đe doạ quá trình củng cố tài khoá và bền vững nợ. Tương tự, bất kỳ động thái nới lỏng chính sách tiền tệ nào cũng sẽ làm trầm trọng thêm vấn đề nợ xấu vốn đã và đang là vấn đề nghiêm trọng của hệ thống ngân hàng.
Anh Mai
(2).jpg)
từ ngày 18 – 19/12/2025
VCCI
English
