Công tác đào tạo nghề có vai trò hết sức quan trọng trong việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và trong xu thế tác động mạnh mẽ của cuộc cách mạng 4.0. Trao đổi với phóng viên Tạp chí Vietnam Business Forum, ông Phan Văn Linh, Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) Quảng Trị khẳng định: Đổi mới công tác đào tạo nghề tuyển sinh gắn chặt với thị trường lao động, việc làm có vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng đào tạo nghề nhằm đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
Ông có thể cho biết một số kết quả nổi bật của công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm đạt được trong năm vừa qua?
Trong những năm qua, phát triển nguồn nhân lực đặc biệt là đào tạo nhân lực có chất lượng cao được xác định là một trong những nhiệm vụ, giải pháp then chốt hàng đầu nhằm đáp ứng nguồn nhân lực phục vụ cho mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Với chức năng và nhiệm vụ của ngành, Sở LĐ-TB&XH tỉnh đã tổ chức triển khai, thực hiện và tham mưu cho UBND tỉnh ban hành các cơ chế, chính sách, biện pháp để nâng cao chất lượng đào tạo nghề nghiệp, đáp ứng nhu cầu, yêu cầu của thị trường lao động như: Kế hoạch số 264/KH-UBND ngày 23/1/2017 của UBND tỉnh về đào tạo nghề cho lao động tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2017-2020 và các văn bản chỉ đạo của ngành, trên cơ sở đó các địa phương trong tỉnh căn cứ xây dựng kế hoạch đào tạo nghề trong năm, bố trí ngân sách địa phương để thực hiện đào tạo nghề cùng với ngân sách Trung ương, tỉnh....
Năm 2018, hệ thống cơ sở giáo dục nghề nghiệp toàn tỉnh tuyển sinh đào tạo nghề nghiệp cho 12.423 người đạt 105,3 % kế hoạch (kế hoạch 11.800 người). Trong đó: cao đẳng 601 người; trung cấp 819 người; sơ cấp và đào tạo thường xuyên 11.003 người (đào tạo nghề cho lao động vùng biển 2.542 người). Tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 54,43% đạt 100,1% kế hoạch (kế hoạch 54,4%), tỷ lệ lao động qua đào tạo nghề đạt 39,36% đạt 101,1% kế hoạch (kế hoạch 38,93%) , tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng cấp chứng chỉ đạt 29,1% đạt 100% kế hoạch (kế hoạch trên 29%).
Song song với công tác dạy nghề, công tác giải quyết việc làm cho người lao động được tỉnh đặc biệt quan tâm. Năm 2018 toàn tỉnh giải quyết việc làm mới cho khoảng 11.318 lượt lao động, đạt 119,14 % kế hoạch, trong đó: 6.200 lượt lao động làm việc trong tỉnh, 3.300 lượt lao động làm việc ngoài tỉnh và xuất khẩu lao động 1.818 lao động, đạt 166,7% kế hoạch. Mặt khác, để người lao động có điều kiện dễ dàng tiếp cận với các doanh nghiệp, Sở LĐ-TB&XH tích cực tham mưu, chỉ đạo, phối hợp các ban ngành, đoàn thể, địa phương, các doanh nghiệp… tăng cường hoạt động tư vấn, giới thiệu việc làm, thông tin thị trường lao động; đa dạng hóa các hoạt động giao dịch việc làm, tăng tần suất, nâng cao hiệu quả tổ chức sàn giao dịch việc làm tại địa phương, phát triển Sàn Giao dịch việc làm lưu động, giúp đưa thông tin về lao động đến với các đơn vị, doanh nghiệp cần tuyển lao động.
Để thực hiện được mục tiêu đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp, mạng lưới cơ sở giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn tỉnh đã thay đổi ra sao, thưa ông?
Hiện nay trên toàn tỉnh có 20 cơ sở đào tạo nghề nghiệp, với 01 trường cao đẳng, 04 trường trung cấp và 15 trung tâm giáo dục nghề nghiệp. Hệ thống cơ sở vật chất, trang thiết bị cho các cơ sở đào tạo nghề tiếp tục được đầu tư nâng cấp, mở rộng cả về quy mô, chất lượng và năng lực đào tạo. Đội ngũ cán bộ, giáo viên của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp từng bước được chuẩn hóa đáp ứng yêu cầu đổi mới kỹ thuật, công nghệ tại các cơ sở sản xuất kinh doanh. Khuyến khích đầu tư với các trường có các nghề đào tạo về công nghệ tự động hóa, công nghệ sinh học, công nghệ vật liệu mới..., các nghề trọng điểm, nghề mũi nhọn gắn với quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực chất lượng cao, có đủ sức cạnh tranh trong thời kỳ hội nhập. Từ đó khẳng định nguồn nhân lực tại địa phương đáp ứng được yêu cầu về lao động của các doanh nghiệp, nhà đầu tư trên địa bàn.
Trong thời gian qua, các cơ sở dạy nghề luôn chú trọng gắn việc đào tạo với giải quyết việc làm bằng cách liên kết với doanh nghiệp, ký hợp đồng cung ứng lao động với các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh. Nhờ đó đã đạt được nhiều kết quả khả quan.
Vậy công tác gắn kết giáo dục nghề nghiệp với nhu cầu doanh nghiệp và thị trường lao động - việc làm đã được ngành LĐ-TB&XH quan tâm ra sao?
Trên cơ sở công tác đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp, vấn đề định hướng và gắn việc đào tạo với nhu cầu sử dụng lao động của doanh nghiệp, thị trường lao động được tỉnh Quảng Trị quan tâm. Trong đó, ngành LĐ-TB&XH tập trung chỉ đạo các cơ sở giáo dục nghề nghiệp tăng cường liên kết đào tạo theo đơn đặt hàng với các doanh nghiệp; xây dựng mối liên kết chặt chẽ giữa các doanh nghiệp với cơ sở dạy nghề trong công tác tuyển sinh, đào tạo nghề và tuyển dụng lao động sau đào tạo; doanh nghiệp có trách nhiệm chính trong việc đào tạo nghề cho lao động của doanh nghiệp của mình; doanh nghiệp có trách nhiệm cung cấp thông tin về nhu cầu việc làm, chế độ lương, thưởng và các chế độ làm việc khác cho người lao động; phát triển hệ thống thông tin thị trường lao động để gắn kết đào tạo và sử dụng lao động…
Với tầm quan trọng của việc phát triển nguồn nhân lực, ngành LĐ-TB&XH đã xây dựng những nhiệm vụ và giải pháp gì để đẩy mạnh, nâng cao hiệu quả của công tác đổi mới nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp trong thời gian tới, thưa ông?
Để thực nâng cao hiệu quả công tác đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp, trong thời gian tới ngành LĐ-TB&XH tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp đổi mới, tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo dục nghề nghiệp. Tham mưu UBND tỉnh ban hành kế hoạch đẩy mạnh công tác phân luồng sau tốt nghiệp THCS và THPT gắn với định hướng nghề nghiệp cho học sinh; vận động số học sinh tốt nghiệp các trường đại học, cao đẳng ra trường chưa có việc làm chuyển sang học nghề đáp ứng nhu cầu thị trường lao động; thực hiện đồng bộ các giải pháp phát triển nguồn nhân lực nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao. Ưu tiên đào tạo, đào tạo lại nhân lực đáp ứng yêu cầu của cách mạng công nghiệp 4.0, góp phần nâng cao năng suất lao động. Bên cạnh đó, đẩy mạnh hoạt động tư vấn, giới thiệu việc làm bằng nhiều hình thức để cung cấp cho người lao động những thông tin cần thiết về ngành nghề đào tạo, nhu cầu sử dụng, tuyển dụng lao động trong và ngoài tỉnh, mở ra cho người lao động thêm nhiều cơ hội giải quyết việc làm; Tăng cường gắn kết giáo dục nghề nghiệp với thị trường lao động, việc làm; phối hợp với các doanh nghiệp, nhà đầu tư trong tuyển sinh, đào tạo nghề và tuyển dụng lao động sau đào tạo; nắm bắt nhu cầu lao động của thị trường, của các doanh nghiệp, nhà đầu tư trên địa bàn để phối hợp hỗ trợ nhà đầu tư cùng nhà đầu tư lựa chọn nguồn nhân lực để đào tạo, bồi dưỡng và tuyển dụng lao động có chất lượng vào làm việc trong các doanh nghiệp.
Đồng thời huy động các nguồn lực đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp theo hướng hiện đại hóa đáp ứng nhu cầu đào tạo lao động chất lượng cao của tỉnh; quản lý, khai thác và sử dụng có hiệu quả cơ sở vật chất, thiết bị đã được đầu tư. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng hàng năm; từng bước chuẩn hóa đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn tỉnh.
Hoàn thiện Đề án thành lập Trường Cao đẳng nghề Quảng Trị, hợp nhất Trường Trung cấp nghề Quảng Trị, Trường Trung cấp Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Trường Trung cấp nghề Giao thông vận tải, Trung tâm Dạy nghề và Hỗ trợ nông dân theo hướng chuẩn hóa, giảm đầu mối, tăng quy mô tuyển sinh và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động...
Trân trọng cảm ơn ông!