Du lịch Yên Bái - Nguyên sơ và giàu bản sắc

Yên Bái là vùng đất được xem là cửa ngõ, nơi chuyển tiếp giữa vùng Tây Bắc với Đông Bắc và đồng bằng Bắc Bộ, là nơi bắt đầu cho cuộc hành trình khám phá vẻ đẹp của hòn ngọc Tây Bắc.

Thác Bà với vẻ đẹp thơ mộng

Từ Yên Bái có thể đến với các điểm du lịch danh tiếng trong vùng hoặc với trung tâm kinh tế, văn hóa, chính trị lớn nhất cả nước - thủ đô Hà Nội và các tỉnh phụ cận. Vị trí địa lý này đã tạo cho du lịch Yên Bái lợi thế riêng, giúp địa phương thu hút đông đảo du khách đến với vùng đất còn nguyên sơ nhưng cũng rất giàu bản sắc này.

Nét riêng

Vùng đất Yên Bái được kiến tạo bởi 3 dãy núi lớn đều có hướng chạy Tây Bắc – Đông Nam. Phía Tây có dãy Hoàng Liên Sơn – Pú Luông nằm kẹp giữa sông Hồng và sông Đà, tiếp đến là dãy núi cổ Con Voi nằm kẹp giữa sông Hồng và sông Chảy, phía Đông có dãy núi đá vôi nằm kẹp giữa sông Chảy và sông Lô. Cũng bởi sự kiến tạo đặc thù ấy đã tạo nên cho Yên Bái một bức tranh thiên nhiên nhiều sắc thái, với những phong cảnh đẹp, độc đáo như: hang Thẩm Lé, động Xuân Long, Thủy Tiên, Suối Giàng,…

Yên Bái có diện tích tự nhiên 6.882 km², dân số 75.000 người, gồm có 30 dân tộc anh em cùng chung sống. Người dân Yên Bái với bản chất trầm hậu của cư dân vùng miền núi, cộng với bản sắc riêng đặc trưng trong lối sống của mỗi đồng bào đã tạo nên cho Yên Bái một bức tranh văn hóa sống động, đa dạng mà thống nhất.

Từ trong lịch sử, Yên Bái còn là điểm sinh tụ của người Việt cổ, điều này được thể hiện rõ nét từ những bằng chứng là các di vật, di chỉ được phát hiện ở hang Hùm (Lục Yên), và những công cụ bằng đá phát hiện ở hang Thẩm Thoóng (Văn Chấn), thạp đồng ở Đào Thịnh, Hợp Minh (Trấn Yên), trống đồng ở Minh Xuân (Lục Yên)… Yên Bái còn được biết đến bởi cuộc khởi nghĩa Yên Bái của Việt Nam Quốc Dân Đảng vào năm 1930. Lãnh tụ Nguyễn Thái Học đã bị thực dân Pháp bắt và đem hành quyết bằng máy chém ở Yên Bái cùng 12 đồng đội vào tháng 06/1930. Qua các cuộc chiến tranh dành và giữ đất ấy đã để lại trên mảnh đất Yên Bái những di tích lịch sử cách mạng xứng đáng như: đền thờ Nguyễn Thái học, Căng Đồn, Nghĩa Lộ,…

Cũng bởi sự đặc thù về địa hình, về lịch sử phát triển ấy đã tạo nên hình ảnh một Yên Bái rất riêng, độc đáo và không kém phần lôi cuốn.

Nguyên sơ và giàu bản sắc

Không đậm chất duyền diệu linh thiêng như đất Tổ - Phủ Thọ, không kỳ vĩ như cầu Mây thác Bạc - Sa Pa, nhưng Yên Bái lại có vẻ đẹp e ấp của riêng mình.

Cũng như nhiều vùng đất khác trong khu vực vùng núi và trung du Bắc bộ, Yên Bái mang trong mình một mạch nguồn văn hóa linh thiêng, nơi có mật độ khá dày các di tích lịch sử, văn hóa tâm linh. Và nếu có dịp trở về với Yên Bái vào đầu xuân, nơi đây sẽ cho bạn những trải nghiệm thú vị về các hoạt động sinh hoạt văn hóa của đồng bào các dân tộc nơi đây. Với những ngôi đền có thực nhưng lại gắn liền với mỗi câu chuyện truyền thuyết sinh động, đặc trưng của vùng văn hóa sông Hồng và sông Chảy.

Nếu sinh hoạt văn hóa vẫn nguyên sơ và đậm bản sắc, thì Yên Bái cũng được bàn tay, khối óc của con người tạo dựng nên những địa danh có một không hai. Điều đó được khẳng định rõ nét ở công trình thủy điện Thác Bà, với một vùng lòng hồ rộng lớn 24.500 ha và có tới 1.331 hòn đảo lớn nhỏ, nơi đây được xem như là Vịnh Hạ Long thu nhỏ. Gắn với du lịch lòng hồ, Thác Bà còn có những điểm đến khá ấn tượng như: Động Thủy Tiên – vừa đẹp về cảnh quan, nhưng cũng là nơi có ghi dấu ấn về lịch sử. Do mặt nước hồ rộng nên nơi đây cũng hội tụ được những cư dân các dân tộc của một số đồng bào như: Dao, Nùng,… các dân tộc đều có những nét văn hóa đặc sắc riêng.

Trên vùng Thượng hồ Lục Yên, gắn liền với quần thể Hắc Y Đại Cai, đây là nơi phát hiện ra những dấu tích lịch sử lâu đời, gồm: đình, đền, chùa,….như một hoàng thành thời xưa cũ. Các hoa văn, họa tiết, gốm sứ được các nhà khoa học phát hiện tại đây và xác định có niên đại vào khoảng thế kỷ XIII, XIV. Đây là ngôi đền thờ người phụ nữ nuôi quân đánh giặc. Đặc biệt ở đây là nơi có nguồn tài nguyên khoáng sản đá quý Ruby, với nhiều màu sắc khác nhau như hồng, xanh, đỏ,… và từ đây đã hình thành nên các tác phẩm tranh đá quy rất đẹp và bắt mắt.

Ruộng bậc thang Mù Căng Chải

Rời những ngôi đền linh thiêng, du khách sẽ đến với Mường Lò - miền đất mà nhiều người đã khẳng định rằng, đây là nơi phát tích của người Thái. Người Thái ở Mường Lò có đời sống sinh hoạt văn hóa đặc thù, nơi có những điều xèo, đêm hội đi vào lòng người. Đây còn là một trong 04 cánh đồng rộng nhất khu vực Tây Bắc và là địa danh cung cấp những sản phẩm gạo ngon nổi tiếng như gạo nếp Tú Lệ, cùng với đó là các sản vật đặc trưng như: chè Suối Giàng, cá Xỉnh, xôi Ngũ Sắc,… Hơn thế, do người Thái ở vùng đất Mường Lò còn lưu giữ được nét chữ cổ đặc trưng của mình nên các sinh hoạt văn hóa vẫn còn lưu truyền khá rõ nét.

Chia tay với Mường Lò, du khách sẽ đến với một vùng thiên nhiên giàu có, nơi đây đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là di tích danh thắng ruộng bậc thang nổi tiếng - Mù Cang Chải. Theo đánh giá của các nhà chuyên môn, thì đây là sản phẩm đặc sắc nhất của vùng núi Tây Bắc. Với 95% là người Mông, vùng ruộng bậc thang Mù Cang Chải có vẻ đẹp nguyên sơ của một nét văn hóa canh tác lúa nương và trồng lúa nước.

Bên cạnh những nương ruộng bậc thang vàng óng là một vùng non cao, với độ cao trung bình 2.000m so với mặt nước biển. Nơi đây có hệ sinh thái rừng, núi cao gần như được bảo tồn nguyên vẹn, trong đó có khu bảo tồn thiên nhiên nguyên sơ Chế Tạo và là địa điểm mà con người ít có điều kiện để đặt chân đến. Cùng với hệ thống động thực vật phong phú, đa dạng thuộc hệ sinh thái vùng núi cao đã tạo nên một điểm đến lý thú cho du khách muôn phương tìm về.

Với các giá trị tài nguyên sẵn có, cộng với các dịch vụ, hàng hóa đặc trưng đã làm nên sự hấp dẫn lạ kỳ, cũng vì lẽ đó mà du khách tìm về với Yên Bái ngày một đông hơn. Nếu như năm 2009, lượng khách đổ về Yên Bái đạt 280 nghìn lượt, thì đến năm 2010 con số này đã đạt tới 300 nghìn lượt. Nguồn thu từ du lịch nhờ đó cũng tăng lên từ 100 tỷ đồng lên 108 tỷ đồng.

Yên Bái là vậy, vẫn bình yên như một bức tranh “sơn thủy” và hài hòa trong bức tranh văn hóa chung của miền Tây Bắc. Nhưng Yên Bái vẫn cho thấy nét riêng, nguyên sơ mà giàu bản sắc, đa dạng mà thống nhất. Đây đó trên vùng đất Yên Bái vẫn còn e ấp và đang chờ bạn khám phá.

Nghệ Văn