Nỗ lực bảo tồn và phát huy giá trị Di sản văn hóa thế giới Mỹ Sơn

Du lịch Mỹ Sơn thời gian qua chủ yếu khai thác sản phẩm văn hóa vật thể với các công trình đền tháp. Phát triển các loại hình du lịch mới ở khu di sản là cả quá trình thử nghiệm, chọn lọc, bổ sung phù hợp. Hiện nay, với những điều kiện mới, thuận lợi, du lịch tại Khu di sản được đầu tư mở rộng phục vụ nhiều đối tượng tham quan với nhiều loại hình.

Năm vừa qua, tuy công tác phát huy giá trị tại Di sản văn hóa Mỹ Sơn không thuận lợi nhưng lĩnh vực bảo tồn di sản là một năm thành công. Những chính sách của tỉnh Quảng Nam trong hợp tác quốc tế cùng với các ưu tiên về nguồn vốn cho lĩnh vực trùng tu di tích đã tạo những thuận lợi trong triển khai công tác này, trong đó có dự án trùng tu với sự trợ giúp của chuyên gia Ấn Độ. Dự án là tiếp nối thành công của các dự án quốc tế trước đây, kế thừa những kết quả trên lĩnh vực nghiên cứu khoa học về kỹ thuật trùng tu, chất kết dính từ dự án khu tháp G. Việc triển khai dự án trùng tu nhóm tháp K,H,A của chuyên gia Ấn Độ diễn ra thuận lợi, nhiều kết quả đạt được là hết sức tích cực. 5 năm dự án đã hoàn chỉnh trùng tu khu tháp K, khu tháp H. Năm 2020, thời điểm hết sức khó khăn trong triển khai dự án khi dịch bệnh bao trùm, thời gian trùng tu kéo dài, tuy nhiên cũng là năm đánh dấu dự án đạt được thành công nổi bật, trong đó có việc phát hiện bộ linga-yoni liền khối lớn nhất Việt Nam với giá trị làm đa dạng thêm kho tàng hiện vật văn hóa Champa và nhiều khả năng bổ sung thêm một bảo vật quốc gia cho Khu di sản. 

Công cuộc bảo tồn giá trị Khu di sản Mỹ Sơn ghi dấu ấn của các chương trình hợp tác quốc tế rõ nét nhất, mang lại những thành công nổi bật về bảo tồn di tích của Việt Nam mà Dự án của Ấn Độ là một ví dụ. Các tổ chức quốc tế, chính phủ các nước quan tâm, lựa chọn Mỹ Sơn trong hoạt động đối ngoại văn hóa, trùng tu di tích đã khẳng định tầm quan trọng của di sản kiến trúc này. Đồng thời, các dự án có yếu tố quốc tế đã góp phần cứu nguy di tích khỏi tình trạng đổ nát, bước sang giai đoạn ổn định. Đặc biệt, những hình mẫu trùng tu đã mang lại thành công về mặt công tác nghiên cứu, áp dụng công nghệ khoa học kỹ thuật và quan trọng là đào tạo, chuyển giao thế hệ tiếp nối.

Trên lĩnh vực bảo vệ rừng, gìn giữ cảnh quan di sản, Quyết định 2223-QĐ/UBND ngày 13/8/2020 thành lập Khu bảo tồn cảnh quan di tích lịch sử văn hóa Mỹ Sơn của UBND tỉnh Quảng Nam là kết quả của những nỗ lực không ngừng nghỉ của các thế hệ gìn giữ khu di sản này. Từ đây, 1158 ha rừng tự nhiên là lá chắn bảo vệ Mỹ Sơn đã trở thành rừng cảnh quan với nhiều giá trị về tự nhiên, khoa học, lịch sử văn hóa. Về lâu dài là tài nguyên khai thác du lịch đặc sắc ngoài công trình kiến trúc khu đền tháp.

Với những dự báo lạc quan về tình hình du lịch hiện nay, sự phục hồi về du lịch tại Khu di sản sẽ góp phần quan trọng tạo nguồn vốn, tăng doanh thu để tiếp tục các chương trình về hạ tầng đang triển khai, ổn định các sản phẩm dịch vụ và đầu tư vào việc nâng cao chất lượng.

Trong những nỗ lực để đưa Mỹ Sơn vượt khó, trước mắt Ban Quản lý Di sản Văn hóa Mỹ Sơn tập trung thu hút lượng khách tham quan di sản qua việc đầu tư xây dựng, làm mới các sản phẩm hiện có như nâng cao chất lượng thương hiệu múa Chăm, trung chuyển xe điện, thuyết minh di tích, tập trung cho các sản phẩm mới, sản phẩm du lịch giải trí gắn với văn hóa. Đưa vào hoạt động sản phẩm “Đêm Mỹ Sơn huyền thoại” phục vụ nhu cầu du khách về đêm, đồng thời lan tỏa du lịch đến cộng đồng xung quanh. Với doanh nghiệp, đây là sản phẩm mới, độc đáo thỏa mãn nhu cầu khám phá di sản được các doanh nghiệp quan tâm.

Những nỗ lực bảo tồn và phát huy di sản thời gian qua đã giúp cho di sản bước qua thời kỳ đổ nát, kiến trúc được phục sinh, điểm du lịch Mỹ Sơn đã trở thành điểm đến đối với du khách quốc tế khi đến miền Trung Việt Nam và dần trở thành điểm đến lý thú đối với dòng khách Việt có nhu cầu tham quan tìm hiểu văn hóa. Nhìn tổng thể Mỹ Sơn hiện nay là sự hài hòa giữa cảnh quan, kiến trúc với một không gian thơ mộng, một điểm du lịch đủ sức giúp du khách trải nghiệm các loại hình du lịch từ tham quan di tích, thưởng thức giá trị di sản văn hóa, tìm hiểu lịch sử, khám phá rừng tự nhiên, hệ động thực vật khu cảnh quan, trải nghiệm kết quả công tác trùng tu...

Nguồn: Vietnam Business Forum