Không thất thu thuế với ôtô nhập khẩu diện biếu tặng

Dù đang xác minh những địa phương có lượng lớn xe về Việt Nam theo diện biếu tặng, ngành hải quan khẳng định "không có chuyện thất thu thuế" với diện nhập khẩu này.

Đó là khẳng định trong cuộc họp báo chiều chiều 25/5. Ngay sau khi Phó thủ tướng Lê Minh Khái yêu cầu Bộ Công an, Bộ Tài chính xác minh nghi vấn hộ nghèo cũng được tặng siêu xe từ nước ngoài; công ty ma biến mất khỏi địa chỉ đăng ký ngay sau khi xe được thông quan.

Tại cuộc họp báo,  Cục trưởng Quản lý giám sát Hải quan Âu Anh Tuấn khẳng định “sẽ xử lý nghiêm, không bao che" nếu phát hiện sai phạm trong quá trình cấp phép nhập khẩu. Đồng thời khẳng định ngân sách không thất thu thuế từ hình thức nhập khẩu xe diện biếu tặng này. Lũy kế từ năm 2016, số thuế thu được từ xe nhập khẩu theo diện biếu tặng là hơn 12.600 tỷ đồng. Ngoài thuế xuất nhập khẩu, tiêu thụ đặc biệt, giá trị gia tăng, tổ chức hoặc cá nhân nhận xe theo diện này còn phải nộp thêm thuế thu nhập bất thường.

Phó Cục trưởng Thuế xuất nhập khẩu (Tổng cục Hải quan) Trần Bằng Toàn bổ sung thông tin, từ đầu năm 2021 đến hết quý I năm nay, doanh nghiệp kê khai giá trị tính thuế hơn 1.000 xe nhập theo diện quà biếu tặng chỉ khoảng 3.300 tỷ đồng. Tuy nhiên, qua rà soát lại, cơ quan hải quan đã xác định số thuế phải thu là 4.745 tỷ đồng, nộp về cho ngân sách thêm hơn 1.400 tỷ đồng.

Theo ông Toàn, hiện nay không có ưu đãi nào về thuế giữa ôtô nhập khẩu theo diện quà biếu tặng với ôtô do các hãng trong nước nhập khẩu theo diện thương mại. Chưa có doanh nghiệp nào phản ánh về tình trạng bất bình đẳng giữa hai loại hình nhập khẩu này.

Lượng xe nhập khẩu theo diện quà biếu tặng 5 năm gần nhất chỉ chiếm dưới 1% tổng xe dưới 9 chỗ ngồi nhập khẩu. Năm 2016-2017, mỗi năm có trên dưới 1.000 xe nhập khẩu theo diện này về Việt Nam. Sau đó, số lượng này giảm tiếp còn 213 xe (năm 2019) và về 480 (năm 2020). Tuy nhiên, đến năm ngoái, lượng xe nhập khẩu theo diện này lại tăng vọt lên 795 chiếc và riêng 5 tháng đầu năm nay có khoảng 160 xe.

Theo Thông tư 143, một năm, mỗi tổ chức hoặc cá nhân tại Việt Nam được nhập khẩu một xe theo diện được nước ngoài biếu tặng (không nhằm mục đích thương mại), nếu chứng minh mối quan hệ với đối tác nước ngoài. Ví dụ, tờ khai xuất nhập khẩu, chứng từ thanh toán tiền hàng, có hợp đồng, email trao đổi trước đó nếu là quan hệ tư vấn, hỗ trợ... Sau khi xe được thông quan, bên nhận có thể sử dụng, cho tặng hoặc chuyển nhượng lại. Nhưng theo nghị định 116, chỉ doanh nghiệp có cơ sở bảo hành, bảo dưỡng ôtô, hoặc do doanh nghiệp ký hợp đồng thuê, thuộc hệ thống đại lý ủy quyền... mới được nhập bán xe nhập khẩu.

Dù khẳng định không thất thu thuế, ông Âu Anh Tuấn cho biết Tổng cục Hải quan đề xuất sửa đổi quy định tại Thông tư 143 theo hướng cơ quan này sẽ không chịu trách nhiệm cấp phép xe nhập theo diện quà biếu tặng nữa. Theo ông, việc này theo thẩm quyền, chức năng nhiệm vụ của bộ chuyên ngành như Bộ Công Thương, còn Bộ Giao thông Vận tải đưa ra các biện pháp quản lý về tiêu chuẩn chất lượng.

Hiền Lê (Vietnam Business Forum)