Thúc đẩy doanh nghiệp niêm yết trên sàn chứng khoán

Thị trường chứng khoán (TTCK) phải là kênh vốn hữu hiệu, bổ sung nguồn vốn trung, dài hạn cho nền kinh tế,  đồng thời mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp như: Huy động vốn, mở rộng quy mô hoạt động, nâng cao uy tín, thương hiệu… Tuy nhiên, vẫn còn nhiều doanh nghiệp quy mô lớn không mặn mà với việc tham gia TTCK. Điều này khiến thị trường có ít nguồn hàng hóa mới, nhà đầu tư cũng không có thêm nhiều sự lựa chọn để đầu tư.

Doanh nghiệp ngại “lên sàn”

Số liệu từ Ủy ban Chứng khoán Nhà Nước cho thấy, năm 2022 ghi nhận khoảng 54 mã cổ phiếu mới được bổ sung trên cả 3 sàn giao dịch. Tuy nhiên, số lượng cổ phiếu rút khỏi thị trường năm 2022 cũng cao vượt trội hơn số lên sàn khiến tổng doanh nghiệp đăng ký trên 3 sàn giảm hơn 40 đơn vị so với năm 2021.

Thậm chí, từ đầu năm 2023 đến nay, tại HOSE có duy nhất 1 mã cổ phiếu mới niêm yết là PVP của Công ty Cổ phần Vận tải Dầu khí Thái Bình Dương và dự kiến có thêm 2 mã đang chuẩn bị lên trong tháng 7-8 này là ADP của Sơn Á Đông và SIP của Đầu tư Sài Gòn VRG. Cả ba mã đều chuyển từ UPCoM sang.

Sàn HNX cũng chỉ ghi nhận 3 “tân binh” là DTG của Dược phẩm Tipharco, PPT của Petro Times và KSV của Tổng công ty Khoáng sản TKV lên sàn trong 6 tháng đầu năm.

Đối với UPCoM là 3 doanh nghiệp mới đăng ký giao dịch là GPC của Tập đoàn Green+, VMT của Giao nhận Vận tải miền Trung, VNZ của VNG. Ngược lại, có 22 doanh nghiệp bị chuyển từ sàn HNX xuống UPCoM do hoạt động kinh doanh sa sút, nhiều năm thua lỗ.

Ông Phan Quốc Huỳnh, Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Chứng khoán Việt Nam (VASB), Chủ tịch HĐQT Công ty Chứng khoán SBS cho biết, thực tế sau 6 tháng đầu năm, số lượng doanh nghiệp mới niêm yết, đăng ký giao dịch trên sàn chỉ "đếm trên đầu ngón tay", rất hạn chế chỉ với một vài doanh nghiệp. Nguyên nhân sâu xa đến từ cả sự chủ quan, lẫn khách quan.

Thực tế, để đánh giá về thị trường chứng khoán hiện nay, nhiều chuyên gia kinh tế nhận định, con đường niêm yết đang “tắc” vì yêu cầu, điều kiện cho các doanh nghiệp lên sàn đang được kiểm soát chặt chẽ hơn, đòi hỏi chất lượng của doanh nghiệp phải thuộc dạng tốt, với báo cáo tài chính sạch sẽ, có lợi nhuận tối thiểu 1-2 năm.

Bên cạnh nguyên nhân khách quan là khó khăn của kinh tế vĩ mô trong và ngoài nước, còn xuất phát từ nguyên nhân chủ quan từ phía các doanh nghiệp và các thành viên tham gia thị trường. “Nhiều doanh nghiệp đang chật vật đối phó với những khó khăn về tài chính để tồn tại. Nhà chưa đủ ăn thì làm sao mang ra chợ bán được? Nên tâm lý này của họ là hoàn toàn dễ hiểu”, ông Phan Quốc Huỳnh cho biết.

Tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp

Theo Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh Chứng khoán Việt Nam VASB, ông Nguyễn Thanh Kỳ, Việt Nam được các nhà đầu tư nhận định có nhiều tiềm năng tăng trưởng trong dài hạn. "Do đó, để tăng quy mô hàng hóa cho thị trường, tăng sức hấp dẫn cho nhà đầu tư trong và ngoài nước, hướng tới mục tiêu nâng hạng, việc khuyến khích thu hút doanh nghiệp lên sàn chứng khoán tập trung trong thời gian tới là rất cần thiết", ông Kỳ nhấn mạnh.

Về câu chuyện thúc đẩy doanh nghiệp đại chúng hóa, ông Phan Quốc Huỳnh, Phó Chủ tịch thường trực VASB cho rằng Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và các Sở giao dịch đang tạo mọi điều kiện cho doanh nghiệp thuận lợi lên sàn, tạo điều kiện phát triển cho cộng đồng doanh nghiệp và nhà đầu tư, hướng đến lợi ích chung.

Còn về chính sách, ông Phan Quốc Huỳnh nhận định, các quy định đang rất rộng mở, hỗ trợ tối đa cho doanh nghiệp khi đăng ký niêm yết lên sàn. Một điểm rất mới hiện nay, đó là các cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực chứng khoán đang chủ động xuống từng địa phương để trao đổi, hướng dẫn doanh nghiệp lên sàn, thay vì ngồi một chỗ và chờ doanh nghiệp đến để chọn lọc. Điều đó thể hiện sự quan tâm dành cho kênh dẫn vốn quan trọng hàng đầu hiện nay.

Hương Ly (Vietnam Business Forum)