Đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo

Những năm gần đây, cùng với sự phát triển của nền kinh tế hai nước, quan hệ hợp tác song phương Việt Nam - Nhật Bản đã đạt được nhiều thành tựu rực rỡ trên các lĩnh vực, trong đó có giáo dục và đào tạo nguồn nhân lực.

Lễ trao Biên bản ghi nhớ giữa Trường Cao đẳng nghề Kỹ thuật công nghệ và Công ty TNHH khu công nghiệp Thăng Long về “Đào tạo phát triển nguồn nhân lực kỹ năng nghề cao” dưới sự chứng kiến của Thủ tướng Chính phủ hai nước Việt Nam và Nhật Bản, ngày 01/5/2022

Nhiều thành tựu nổi bật

Ngày 07/6, ngài Yamada Takio - Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam đã đến thăm và có bài chia sẻ về “Quan hệ Việt Nam - Nhật Bản: Khởi nguồn và tương lai” cho hơn 300 giảng viên, sinh viên Trường Đại học Ngoại thương.

Tại buổi gặp này, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam cho biết, hiện nay có khoảng 500.000 người Việt Nam đang sinh sống tại Nhật Bản, là cộng đồng người nước ngoài lớn thứ hai tại Nhật Bản sau Trung Quốc. Đây là con số tăng trưởng ấn tượng chưa từng có trong lịch sử Nhật Bản khi số lượng người Việt Nam sinh sống tại Nhật Bản năm 2011 mới đạt khoảng 50.000 người.

Số lượng tu nghiệp sinh chiếm khoảng 40% số người Việt Nam sinh sống tại Nhật và là lực lượng không thể thiếu trong sự phát triển của kinh tế Nhật Bản.

Đối với trường Đại học Ngoại thương đã ký kết với các đối tác Nhật Bản các chương trình đào tạo nguồn nhân lực như Dự án Viện Phát triển nguồn nhân lực Việt Nam - Nhật Bản (VJCC) do JICA tài trợ; chuỗi bài giảng và cuộc thi kinh doanh Business Contest hợp tác với JETRO; chương trình cử nhân kinh doanh quốc tế theo mô hình tiên tiến của Nhật Bản; chương trình cử nhân Kinh doanh số với sự tham gia của nhiều trường đại học Nhật Bản như Đại học Rykkyo, Đại học Waseda, Học viện công nghệ Chiba, Đại học Kanto Gakuin cũng như sự tham gia của nhiều doanh nghiệp Nhật Bản; hợp tác thực hiện chương trình liên kết đào tạo với nhiều trường đại học của Nhật Bản (ĐH Aomori),…

Đây có thể xem là một trong những thành tựu của chương trình hợp tác sâu rộng về giáo dục giữa hai nước.

Kể từ năm 1973 đến nay, Việt Nam và Nhật Bản đã có nhiều hợp tác về kinh tế - văn hóa  - giáo dục. Đặc biệt trên phương diện giáo dục, Việt Nam đã phê duyệt đề án giảng dạy tiếng Nhật tại trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông bắt đầu từ năm 2003, góp phần đưa tiếng Nhật trở thành một trong 5 ngoại ngữ chính thức được giảng dạy trong hệ thống giáo dục quốc dân.

Đến nay số lượng học sinh, sinh viên Việt Nam sang học tập và nghiên cứu tại Nhật Bản ngày càng tăng, số lượng học sinh, sinh viên Nhật Bản sang Việt Nam giao lưu cũng đang tăng lên đáng kể. Ngày càng có nhiều công trình nghiên cứu hợp tác về giáo dục giữa hai quốc gia.

Về phía Nhật Bản, Chính phủ Nhật Bản nói chung và Bộ Giáo dục và Khoa học Nhật Bản nói riêng cũng thể hiện sự quan tâm rất lớn đến hợp tác này. Ngoài các suất học bổng cho học sinh, sinh viên Việt Nam, Chính phủ Nhật Bản đã và đang tích cực xúc tiến hợp tác với Việt Nam thông qua các chương trình mang tính toàn cầu như chương trình JET, Jenesys, G30. Việc phối hợp với Việt Nam tổ chức định kỳ Hội nghị Hiệu trưởng các trường đại học của hai quốc gia cũng là một điểm nhấn trong quan hệ hợp tác về giáo dục giữa hai nước.

Trường Đại học Việt Nhật ra đời dựa trên ý tưởng của lãnh đạo cấp cao hai nước Việt Nam và Nhật Bản, phát triển theo mô hình đại học nghiên cứu, tập trung vào hai lĩnh vực công nghệ kỹ thuật tiên tiến và khoa học liên ngành

Học tập các mô hình phát triển giáo dục phổ thông của Nhật Bản

Năm 2014, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt quyết định thành lập Trường Đại học Việt Nhật - kết tinh của sự kết hợp giáo dục, đào tạo nhân lực giữa Việt Nam và Nhật Bản. Trường Đại học Việt Nhật đánh dấu mối quan hệ "Đối tác chiến lược” giữa hai nước, thể hiện sự tin cậy lẫn nhau trên tất cả các lĩnh vực hợp tác vì một thế giới hòa bình và phát triển bền vững.

Với những thành tựu phát triển kinh tế, văn hóa xã hội, khoa học công nghệ và giáo dục hiện nay, Việt Nam đang rất cần huy động các nguồn lực quốc tế để phát triển, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phục vụ chiến lược phát triển đất nước trong thời kỳ mới với tầm nhìn đến năm 2030 và 2045.

Với Nhật Bản, những năm qua, các trường Đại học hai nước đã có nhiều chương trình liên kết để đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Hợp tác về văn hóa - giáo dục được xem là nền tảng vững chắc để nâng cao hiệu quả hợp tác kinh tế giữa hai nước, hai dân tộc.

Với Việt Nam, Nhật Bản không chỉ là nhà đầu tư lớn, uy tín về kinh tế mà còn là đối tác quan trọng về văn hóa và giáo dục. Dưới sự bảo trợ của Chính phủ Việt Nam - Nhật Bản, hợp tác về văn hóa và giáo dục ngày càng đi vào chiều sâu. Thay vì xuất khẩu lao động phổ thông, mô hình liên kết đào tạo với các trường đại học Quốc lập, Công lập của Nhật Bản, đào tạo theo đơn đặt hàng của các tập đoàn đã tạo ra đội ngũ có tay nghề cao, được phía Nhật Bản cấp chứng chỉ hành nghề, visa kỹ sư cho sinh viên Việt Nam ra trường,...

Trong buổi làm việc với Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA), Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam Nguyễn Kim Sơn mong muốn Chính phủ Nhật Bản sẽ tiếp tục hỗ trợ, kết nối hệ thống các trường đại học của Việt Nam với các trường đại học của Nhật Bản trong đào tạo và trao đổi giảng viên. Đồng thời, phía Nhật Bản tiếp tục có các chính sách nhằm thúc đẩy và hỗ trợ giảng dạy tiếng Nhật trong các trường phổ thông tại Việt Nam. Về lâu dài, việc giảng dạy tiếng Nhật trong chương trình giáo dục phổ thông sẽ tạo cơ hội để các em học sinh được học tập và nghiên cứu trong các trường đại học tốt của Nhật Bản.

Trong bối cảnh Việt Nam đang tiến hành đổi mới giáo dục phổ thông theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn mong muốn phía Nhật Bản sẽ tạo cơ hội để các trường phổ thông của Việt Nam được học tập và nghiên cứu các mô hình phát triển giáo dục phổ thông của Nhật Bản.

Giang Tú (Vietnam Business Forum)