Cục Hải quan TP.Hồ Chí Minh: Khẳng định vai trò "người gác cổng" cho nền kinh tế

Đứng đầu toàn ngành về tốc độ thu ngân sách nhà nước (NSNN); đứng Top đầu về cải cách hành chính; đứng thứ hai toàn ngành về tổng kim ngạch xuất nhập khẩu…là những thành tích ấn tượng của Cục Hải quan TP.HCM trong năm 2023 vừa qua, đóng góp quan trọng vào sự nghiệp CNH - HĐH và hội nhập kinh tế quốc tế của Thành phố mang tên Bác.

Dẫn đầu toàn ngành về tốc độ thu NSNN

Với mục tiêu kiến tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp hoạt động, trong năm qua Cục Hải quan TP.HCM đã triển khai đồng bộ, quyết liệt 18 chương trình, kế hoạch công tác cải cách hành chính, cải cách hiện đại hóa, tạo thuận lợi thương mại. Cùng với đó đơn vị chú trọng nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về hải quan, nhất là quản lý chặt chẽ các khâu nghiệp vụ trước và sau thông quan gắn với tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, giám sát hải quan đối với hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh và phương tiện, hành khách khách xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh nhằm tạo thuận lợi tối đa cho các dòng chảy thương mại, chuỗi cung ứng trên địa bàn quản lý.

Ông Đinh Ngọc Thắng, Bí thư Đảng ủy, Cục trưởng Cục Hải quan TP.Hồ Chí Minh chủ trì buổi họp mặt các cơ quan báo, đài nhân dịp năm mới 2024

Báo cáo của Cục Hải quan TP.HCM cho thấy năm 2023 đơn vị đã làm thủ tục thông quan hàng hóa với tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 121,70 tỷ USD, giảm 10,09% so với cùng kỳ năm 2022 (giảm tương ứng 13,66 tỷ USD). Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Cục Hải quan TP.HCM chiếm 17,87% so với toàn ngành và đứng thứ hai toàn ngành Hải quan, chỉ sau Cục Hải quan Bắc Ninh.

Đối với công tác thu NSNN, Cục Hải quan TP.HCM xác định năm 2023 là một năm rất khó khăn và thách thức trong thực hiện nhiệm vụ thu NSNN, chính vì vậy ngay từ đầu năm lãnh đạo Cục đã tập trung chỉ đạo xây dựng, ban hành các chương trình, kế hoạch cụ thể để triển khai quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra. Kết quả năm 2023, số thu NSNN của Cục Hải quan TP.HCM (luỹ kế tính đến ngày 31/12/2023) đạt 121.192,9 tỷ đồng, bằng 83,12% chỉ tiêu Pháp lệnh (145.800 tỷ đồng); giảm 15,27% so với cùng kỳ năm 2022 (137.104,6 tỷ đồng). Mặc dù số thu ngân sách có giảm do ảnh hưởng tình hình kinh tế khó khăn, hoạt động sản xuất - xuất nhập khẩu của doanh nghiệp bị sụt giảm nghiêm trọng song TP.HCM vẫn dẫn đầu toàn ngành về tốc độ thu NSNN

Điểm sáng trên mặt trận chống thất thu ngân sách

Với đặc thù quản lý nhà nước trên địa bàn có nhiều cửa khẩu cảng biển, cảng hàng không quốc tế, bưu điện quốc tế, hoạt động xuất nhập khẩu tập trung tại 11 đơn vị Hải quan cửa khẩu và ngoài cửa khẩu, tình hình buôn lậu, gian lận thương mại trên địa bàn quản lý của Cục Hải quan TP.HCM diễn biến khá phức tạp. Bên cạnh phương thức, thủ đoạn thường dùng như khai sai tên hàng, chủng loại, số lượng, xuất xứ, trị giá hàng hóa..., các đối tượng còn dùng nhiều phương thức, thủ đoạn gian lận mới, tinh vi, khó lường nhằm trốn tránh sự kiểm soát của các cơ quan chức năng (lợi dụng hệ thống thông tin nghiệp vụ hải quan và kết quả phân tích, đánh giá rủi ro và tự động phân luồng;; lợi dụng chính sách ưu đãi đối với loại hình gia công - SXXK; lợi dụng chính sách tạo thuận lợi trong hoạt động xuất nhập khẩu…). Trong bối cảnh đó, nhằm triển khai thực hiện chỉ đạo của UBND TP.HCM, Tổng cục Hải quan, Ban chỉ đạo 389, Ban chỉ đạo 138, Cục Hải quan TP.HCM đã chủ động xây dựng, nghiêm túc quán triệt đến các đơn vị trong toàn Cục các chương trình, kế hoạch hành động; đồng thời thường xuyên ban hành văn bảo cảnh báo, tăng cường công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại trên địa bàn quản lý. Kết quả trong năm 2023, Cục Hải quan TP.HCM đã chủ trì, phối hợp, phát hiện, bắt giữ 3.048 vụ việc vi phạm với trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 4.366.064 đồng; tăng thu cho NSNN trên 350 tỷ đồng từ hoạt động nghiệp vụ kiểm tra sau thông quan, thanh tra, tham vấn giá…

Đối với công tác chống buôn lậu, đặc biệt là công tác phòng chống ma túy, Cục Hải quan TP..HCM đã thể hiện vai trò chủ động trong công tác đấu tranh với loại tội phạm nguy hiểm này thông qua việc chủ trì, phối hợp với các lực lượng chức năng phát hiện, bắt giữ 38 vụ vi phạm ma túy được vận chuyển trái phép qua đường hàng không, thu giữ hơn 92 kg ma túy và tiền chất ma tuý các loại qua cửa khẩu, đóng góp lớn trong việc giữ gìn an ninh, trật tự an toàn xã hội.

Cục trưởng Cục Hải quan TP.HCM - ông Đinh Ngọc Thắng hồ hởi cho biết năm 2023, đơn vị đạt số điểm cao nhất về kết quả cải cách hành chính theo xếp hạng của UBND Tp.HCM. Kết quả này cho thấy những nỗ lực mạnh mẽ trong cải cách thủ tục hành chính của ngành Hải quan nhằm mục tiêu cải thiện môi trường kinh doanh, tạo thuận lợi thương mại, đồng hành hỗ trợ người dân và doanh nghiệp vượt qua khó khăn, sớm ổn định và phát triển hoạt động sản xuất kinh doanh để từ đó đóng góp trở lại cho nguồn thu ngân sách của Thành phố.

Song song đó Cục Hải quan TP.HCM còn đi tiên phong trong việc rà soát các thủ tục hành chính, xây dựng các bài toán nghiệp vụ. Đơn vị cũng rất chủ động tổ chức các hội nghị, hội thảo, các lớp đào tạo, các chương trình đối thoại với doanh nghiệp, chương trình tập huấn theo chuyên đề…nhằm phổ biến chính sách pháp luật về Hải quan cho cộng đồng doanh nghiệp, hướng doanh nghiệp tuân thủ đúng các quy định pháp luật; đồng thời tháo gỡ kịp thời các khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy dòng chảy thương mại trên địa bàn quản lý, nuôi dưỡng nguồn thu ngân sách lâu bền.

Theo ghi nhận của Cục trưởng Đinh Ngọc Thắng trong bối cảnh vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức, tình hình kinh tế trong nước và thế giới có nhiều biến động thì kết quả thu ngân sách năm 2023 phần nào cho thấy nỗ lực rất lớn của ngành Hải quan nói riêng - TP.HCM nói chung trong thực hiện thắng lợi 3 mục tiêu lớn của Thành phố (Nâng cao hiệu quả hoạt động công vụ; Đẩy mạnh cải cách hành chính và cải thiện môi trường đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế; Đảm bảo an sinh xã hội). Đây cũng chính là động lực để ngành Hải quan TP.HCM đặt quyết tâm cao, thực hiện quyết liệt, hiệu quả, đồng bộ nhiều giải pháp để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ thu NSNN năm 2024 cũng như những năm tiếp theo.

Trước mắt trong năm 2024 này, Cục Hải quan TP.HCM sẽ dành ưu tiên hàng đầu cho đẩy mạnh triển khai hải quan số, tập trung nguồn lực cán bộ, công chức có chất lượng cao để cùng với Tổng cục Hải quan triển khai hải quan số, hải quan thông minh; tiếp tục đối thoại, tập huấn thủ tục cũng như các chương trình của cơ quan hải quan cho doanh nghiệp. Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, hiện đại hóa hải quan, sử dụng có hiệu quả các trang thiết bị hiện đại gắn với tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin để phục vụ thực hiện thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát hải quan tự động…Đây cũng chính là "đòn bẩy" góp phần tạo thuận lợi cho cộng đồng doanh nghiệp trên địa bàn Thành phố trong việc nâng cao năng lực sản xuất cũng như năng lực cạnh tranh trên thị trường, sớm lấy lại đà phục hồi và tăng trưởng sau ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 và tác động do chiến tranh thế giới.

Văn Lượng (Vietnam Business Forum)