Tính minh bạch giúp tăng thanh khoản cho thị trường bất động sản toàn cầu

14:04:09 | 12/9/2024

Mới đây JLL đã chính thức công bố Bảng xếp hạng Chỉ số minh bạch bất động sản (bất động sản) toàn cầu năm 2024 (GRETI năm 2024). Bảng xếp hạng gồm 89 quốc gia và vùng lãnh thổ, được thực hiện dựa trên các tiêu chí như hiệu suất đầu tư, đặc tính thị trường, pháp lý, dịch vụ, quy trình giao dịch, tính bền vững.

 Châu Âu vững vị thế thị trường bất động sản phát triển minh bạch nhất

Nếu so với năm 2022, có thể thấy tại GRETI năm 2024 tính minh bạch ở hầu hết các quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới đều có sự tăng trưởng, trong đó châu Âu vẫn là khu vực minh bạch nhất và các thị trường bất động sản thương mại có tính minh bạch cao chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ nhất. Bảng xếp hạng của JLL cũng nêu bật Top 10 quốc gia có thị trường bất động sản minh bạch nhất năm 2024 bao gồm: Anh, Pháp, Hoa Kỳ, Úc, Canada, Hà Lan, New Zealand, Ireland, Thuỵ Điển, Đức. Nhóm các quốc gia hàng đầu này đã thu hút hơn 1.200 tỷ USD đầu tư bất động sản thương mại trực tiếp trong hai năm qua, chiếm hơn 80% số tiền đầu tư trên toàn cầu, đánh dấu vị trí dẫn đầu trong sự phục hồi theo chu kỳ về tính thanh khoản khi hoạt động của thị trường vốn tăng lên.

Trong khi các quốc gia châu Âu duy trì vị trí là thị trường bất động sản phát triển minh bạch nhất thì các nước ở châu Á cũng ghi nhận mức cải thiện tính minh bạch trung bình lớn nhất kể từ năm 2022. Đơn cử Ấn Độ là nước cải thiện tính minh bạch tốt nhất nhờ phạm vi dữ liệu rộng, chất lượng cao từ bất động sản công nghiệp cho đến trung tâm dữ liệu. Ngoài ra Nhật Bản, Úc, các thành phố ở Trung Quốc đại lục, Hàn Quốc, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và Ả Rập Xê Út cũng chứng kiến sự cải thiện đáng kể trong năm 2024 này.

Trong 6 nước Đông Nam Á được xếp hạng, Việt Nam đứng cuối, sau Singapore (1,92 điểm, là quốc gia đứng thứ 2 châu Á và đứng đầu Đông Nam Á), Thái Lan (2,53 điểm, xếp thứ 32 toàn cầu), Malaysia (2,57 điểm, xếp thứ 33 toàn cầu), Indonesia (2,81 điểm, xếp thứ 40 toàn cầu) và Philippines (2,95 điểm, đứng thứ 45 toàn cầu). Như vậy với 3,25 điểm, Việt Nam xếp ở vị trí thứ 49/89 quốc gia, vùng lãnh thổ được khảo sát về tính minh bạch của thị trường bất động sản, đứng thứ 6 khu vực Đông Nam Á và cũng là cái tên cuối cùng của khu vực Đông Nam Á góp mặt trong danh sách này.

Theo ghi nhận của chuyên gia JLL, trong bảng xếp hạng GRETI năm 2024, tính minh bạch bất động sản đã được cải thiện rõ rệt trên phạm vi toàn cầu, trong đó châu Á nổi lên như một điểm sáng khi các thị trường phát triển hướng tới các mục tiêu phát triển bền vững và áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI). Trước đó trong bảng xếp hạng GRETI năm 2022, JLL cũng đánh giá cao mức cải thiện minh bạch bình quân của thị trường bất động sản châu Á. Ngược lại tại khu vực châu Phi cận Sahara, tính minh bạch của thị trường bất động sản vẫn chưa có dấu hiệu cải thiện, ngoại trừ Kenya, Nigeria và Ghana.

Còn theo ông Brian Klinksiek - Giám đốc cấp cao Khối Nghiên cứu và Chiến lược Toàn cầu về Quản lý Đầu tư LaSalle, nếu nhìn vào Bảng xếp hạng GRETI năm nay sẽ thấy riêng nhóm các quốc gia có tính minh bạch cao đã đại diện cho hơn một nửa bất động sản tạo thu nhập trên toàn thế giới. "Các nhà đầu tư có xu hướng tập trung vào tính minh bạch của thị trường bất động sản toàn cầu, nhất là khi căng thẳng địa chính trị đang ngày càng gia tăng. Các quốc gia có giá cả minh bạch và quy tắc rõ ràng, đặc biệt là trong các lĩnh vực chuyên ngành và lĩnh vực nhỏ khác có khả năng sẽ dẫn đầu quá trình phục hồi thanh khoản bất động sản bởi sự đa dạng hóa và tính minh bạch của thị trường giữ vai trò ngày càng quan trọng, đặt trong bối cảnh phạm vi đầu tư tiếp tục được mở rộng cả về chiều rộng lẫn chiều sâu" - ông Brian Klinksiek nhận xét.

AI thúc đẩy tính minh bạch của thị trường bất động sản

Ông Richard Bloxam - Giám đốc điều hành Thị trường vốn tại JLL cho biết trong tương lai, sự phát triển nhanh chóng của AI hay việc áp dụng tiêu chuẩn cao hơn về tính bền vững sẽ mở ra cơ hội lớn hơn, góp phần thúc đẩy các nhà đầu tư tìm kiếm thị trường bất động sản có tính minh bạch tốt hơn, từ đó tạo ra những tác động tích cực đối với ngành này 2024.

Theo ước tính của JLL, hiện có hơn 500 công ty đang cung cấp các dịch vụ AI cho ngành bất động sản và đang có mức đầu tư tăng đáng kể. Các kết quả nghiên cứu ban đầu cho thấy AI sẽ thúc đẩy tính minh bạch trong toàn ngành với khả năng xem xét và tóm tắt khối lượng lớn dữ liệu và phân tích, tự động hóa quản lý tòa nhà và cung cấp năng lực thiết kế kiến trúc và đô thị.

Tuy nhiên cùng với cơ hội lớn mang lại, các chuyên gia và các nhà hoạch định chính sách cũng đồng thời cảnh náo các rủi ro của AI và đưa ra các chính sách cụ thể (Sắc lệnh hành pháp của Hoa Kỳ về AI; Đạo luật AI của EU…) nhằm triển khai công nghệ một cách có trách nhiệm, đảm bảo tính minh bạch, bền vững.  Song song đó, tính bền vững đã đánh dấu sự cải thiện lớn nhất trong các chỉ số năm 2024, khi các quốc gia đang chạy đua nhằm giảm một nửa lượng khí thải carbon vào năm 2030 để đáp ứng Thỏa thuận Paris. Việc đưa ra các lộ trình khử cacbon bắt buộc đã đặt ra các tiêu chuẩn hiệu suất xây dựng, các yêu cầu báo cáo về tính bền vững và các cam kết mới dành cho các công ty. Trong đó Pháp, Nhật Bản và 40 thành phố của Hoa Kỳ đã cam kết thông qua Tiêu chuẩn Hiệu suất Xây dựng yêu cầu sử dụng năng lượng hoặc giảm phát thải của tòa nhà vào năm 2026. Các thị trường này đã đưa ra lộ trình dài hạn, rõ ràng và nhất quán, hướng đến mục tiêu cung cấp một môi trường minh bạch và dễ dự đoán nhất, cho phép người thuê tự tin đưa ra quyết định, giúp chính phủ đáp ứng mục tiêu giảm cacbon cũng như giúp các nhà đầu tư bảo vệ danh mục đầu tư trong tương lai.

Mặc dù đã đạt được những tiến bộ đáng kể song JLL cho rằng các số liệu về tính bền vững vẫn nằm trong số các số liệu kém minh bạch nhất trên toàn cầu. Ngoài các quốc gia có thị trường bất động sản minh bạch nhất thì tại các quốc gia khác, các tiêu chuẩn bắt buộc về hiệu suất xây dựng, công khai mức sử dụng năng lượng của tòa nhà, báo cáo rủi ro khí hậu, lập kế hoạch phục hồi… vẫn còn nhiều hạn chế. Để phù hợp với lộ trình giảm phát thải carbon ròng bằng 0 đòi hỏi tỷ lệ cải tạo tòa nhà giảm phát thải carbon phải tăng gấp ba lần. Nhu cầu cao là vậy song theo tính toán thì tỷ lệ các tòa nhà xanh chỉ có thể đáp ứng 30% nhu cầu về không gian văn phòng ít carbon tại các thị trường toàn cầu lớn vào năm 2030. Dự kiến trong hai năm tới khi các yêu cầu mới được ban hành thì tính bền vững trong tính minh bạch cũng sẽ tăng trưởng trên khắp các nền kinh tế lớn nhất thế giới như Hoa Kỳ, EU, Vương quốc Anh, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Canada, Úc.

Mỹ Châu (Vietnam Business Forum)