09:25:46 | 21/10/2024
Đầu năm 2024, xôi Phú Thượng được công nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, đó là niềm tự hào của người dân Phú Thượng nói riêng, người dân Tây Hồ nói chung, đó cũng là trách nhiệm của mọi người cùng giữ gìn và phát huy.
Xôi Phú Thượng từ lâu được biết đến là một trong những món ăn đặc sản nổi tiếng làm xiêu lòng biết bao thực khách mỗi khi đến với thủ đô Hà Nội. Hương vị thơm ngon, hạt xôi căng mọng, dẻo thơm là sự kết hợp tinh túy được các nghệ nhân nơi đây truyền qua nhiều đời.
Giữ trọn tinh hoa nghề truyền thống
Ở Phú Thượng, gần như ai trong làng cũng biết đồ xôi, làm bánh, nấu rượu. Thế hệ lớp lớp nối tiếp nhau tạo thành mạch chảy vững bền hàng trăm năm cho ngôi làng cổ. Hiện, làng có 3 nghệ nhân và khoảng 600 gia đình đang "thổi lửa" nấu xôi đưa tới khắp Hà thành. Gánh xôi đời người của các mẹ, các chị không chỉ giúp mỗi gia đình của làng Gạ xưa qua cơn đói kém, xôi Phú Thượng ngày nay còn giúp người dân làm giàu, trở thành hàng hóa có giá trị kinh tế cao mang lại nguồn lợi cho người dân và địa phương.
Nghệ nhân Nguyễn Thị Tuyến, Phó Chủ tịch Hội Làng nghề truyền thống xôi Phú Thượng chia sẻ: Ngay từ năm lên 7 tuổi, bà được được mẹ sai ngâm đỗ, ngâm lạc, sàng gạo để thổi xôi. Nguyên liệu nấu cũng phải được chuẩn bị từ buổi chiều hôm trước. Từ vo gạo, ngâm đậu, rửa lá gói đều phải hoàn tất tinh tươm. Gạo phải chuẩn nếp cái hoa vàng. Đỗ, lạc lựa cẩn trọng, không để lẫn hạt mốc. Gạo vo thật sạch, rồi ngâm khoảng 3 tiếng cho nước thật trong. Đến lúc này, công đoạn nổi lửa mới chính thức bắt đầu. Xôi sau khi thổi sẽ được trút ra rổ lớn. Người làng dùng đũa đảo đều để thoát hơi, sau đó để khoảng vài tiếng trước khi vẩy qua nước, bóp đều. Sớm hôm sau, những người thợ lại thức dậy, đồ lại một lần nữa rồi mới phân loại, chất đầy lên xe máy mang đi bán khắp Hà thành.
Xôi Phú Thượng không chỉ "vang danh" trong đời thường. "Thức quà" đặc biệt ấy còn góp mặt trong những lễ khánh tiết quan trọng mang tầm vóc Quốc gia. Nghệ nhân Nguyễn Thị Tuyến cho biết: xôi Phú Thượng thường xuyên được mời tham gia các gian hàng lễ hội, quảng bá sản phẩm OCOP Hà Nội. Đến nay, các sản phẩm: xôi ngũ sắc, xôi chè, xôi xéo của làng nghề xôi Phú Thượng đạt chứng nhận Sản phẩm OCOP 4 sao do UBND TP Hà Nội cấp. Tại Lễ hội Văn hóa ẩm thực Hà Nội năm 2024 với chủ đề “Hà Nội kết nối năm châu” sắp diễn ra từ ngày 29/11 đến 1/12, sản phẩm xôi Phú Thượng tiếp tục được mời tham dự gian hàng quảng bá ẩm thực truyền thống. Với những nỗ lực quảng bá sản phẩm truyền thống cùng tinh thần bền bỉ giữ gìn làng nghề, xôi Phú Thượng định vị thương hiệu ẩm thực Thủ đô, góp phần đưa Hà Nội trở thành điểm đến ẩm thực hấp dẫn tới bạn bè trong nước và quốc tế.
Vươn tầm thế giới
Anh Nguyễn Công Bổng, người dân Phú Thượng cho biết: nghề nấu xôi tại làng Phú Thượng không biết đã có từ bao giờ, nhưng riêng nhà anh đã trải qua 4 đời, đến anh là đời thứ 5 cũng có gần 50 năm. Nghề nấu xôi tuy rất cực nhưng kết quả nhận lại rất đáng tự hào vì được khách hàng đón nhận nhiệt tình.Xôi Phú Thượng đã vang danh gần xa, từ đó người nấu xôi trong làng luôn ý thức về chất lượng để mang tính cạnh tranh, góp phần lưu giữ nét truyền thống của làng. Hiện nay, xôi Phú Thượng đã có mặt ở nhiều nơi, không chỉ quanh quẩn trong Hà Nội, nên bản thân tôi đang ra sức nghiên cứu và tìm tòi học hỏi từ những sản phẩm truyền thống khác đã được xuất khẩu. Không chỉ giúp nâng cao giá trị kinh tế mà còn giúp nét đẹp truyền thống của xôi Phú Thượng vươn ra thế giới. Anh Bổng nói.
Bà Phạm Thị Thùy Linh - Phó Chủ tịch UBND phường Phú Thượng, quận Tây Hồ cho biết, UBND phường phối hợp với ngân hàng chính sách xã hội hỗ trợ nguồn vốn vay ưu đãi cho các hộ nấu xôi, đặc biệt là đối tượng thanh niên khởi nghiệp, phát triển nghề truyền thống của địa phương. Phối hợp với Công ty điện lực Tây Hồ cung cấp điện chỉ một mức giá hỗ trợ các hộ nấu xôi. Tổ chức các buổi chia sẻ kinh nghiệm, kiến thức nấu xôi từ các nghệ nhân của làng nghề tới các hộ nấu xôi trên địa bàn. Cung cấp miễn phí tem, nhãn mác, nhận diện thương hiệu cho các sản phẩm của làng nghề truyền thống xôi Phú Thượng.
Theo Phó chánh Văn phòng Điều phối XDNTM Hà Nội, ông Nguyễn Văn Chí: xôi Phú Thượng được ghi danh vào danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia. Đây là danh hiệu đặc biệt tôn vinh nghề truyền thống, phát huy giá trị văn hóa, ẩm thực truyền thống của Thủ đô. Làng nghề cần chú trọng công tác xúc tiến quảng bá làng nghề, thu hút khách hàng, tạo thêm nhiều sản phẩm để phát triển mạnh và ngày càng bền vững.
Để xôi Phú Thượng ngày càng "bay xa, bay cao" quận Tây Hồ cần tăng cường công tác tuyên truyền quảng bá hình ảnh cùng với đó là ngày càng nâng cao chất lượng và đa dạng hóa sản phẩm từ xôi Mặt khác cần bồi dưỡng trình độ quản lý, cập nhật kiến thức và kinh nghiệm cho đội ngũ Ban chấp hành và các chi hội trưởng làng nghề, để đáp ứng nhu cầu phát triển và hội nhập ngày càng sâu rộng. Ông Nguyễn Văn Chí nói.
Đan Ngọc (Vietnam Business Forum)
Trang thông tin có sự phối hợp của Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới thành phố Hà Nội
English
