Hàng hóa nhập khẩu giá trị thấp phải nộp thuế VAT

Bắt đầu từ 18/2, hàng nhập khẩu giá trị thấp, dưới 1 triệu đồng được gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh, không còn được miễn thuế giá trị gia tăng. Đây là nội dung trong Quyết định số 01/2025 của Thủ tướng Chính phủ.

Mở rộng diện chịu thuế và phù hợp với xu hướng quốc tế

Việc thay đổi chính sách được đưa ra trong bối cảnh thương mại điện tử phát triển mạnh, làm tăng đáng kể số lượng hàng hóa nhập khẩu có giá trị nhỏ.

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, trong năm 2023, tổng trị giá hàng hóa nhập khẩu giá trị nhỏ dưới 1 triệu đồng qua dịch vụ chuyển phát nhanh đạt 27,7 nghìn tỷ đồng. Nếu áp dụng mức thuế GTGT 10%, ngân sách Nhà nước có thể tăng thu khoảng 2,7 nghìn tỷ đồng mỗi năm.

 Nghị quyết số 78 của Thủ tướng Chính phủ năm 2010, Việt Nam đã miễn thuế theo Công ước Kyoto năm 1973, để hài hòa và đơn giản hóa thủ tục hải quan, thúc đẩy thương mại quốc tế. Tuy nhiên, theo số lượng của Tổng cục Hải quan từ tháng 1/2024 đến tháng 6/2024, bình quân mỗi tháng Việt Nam có khoảng 1,3-1,9 tỷ USD hàng hóa nhỏ xuyên biên giới không phải tính thuế. 

Rõ ràng, với một số lượng hàng hóa lớn như vậy, bình quân một ngày khoảng 500 triệu USD hàng hóa qua biên giới không tính thuế. Trong khi đó, các doanh nghiệp sản xuất trong nước phải đóng thuế bình thường và nó tạo ra một sự bất bình đẳng giữa doanh nghiệp kinh doanh trong nước với các hàng hóa nhập khẩu. Chính việc không đánh thuế đó đang làm cho các doanh nghiệp trong nước giảm khả năng cạnh tranh, thậm chí nhiều doanh nghiệp có nguy cơ lâm vào phá sản. 

Lãnh đạo Tổng cục Hải quan cho biết:  Việc đánh thuế tạo ra sự công bằng. ngoài ra đây cũng phù hợp với xu hướng cải cách thuế của chúng ta. Đó là mở rộng diện chịu thuế, tránh thất thu thuế và phù hợp với xu hướng quốc tế. Đó là hiện nay đã số hóa tương đối lớn và việc thông quan đã không phức tạp ở những sản phẩm hàng hóa nhỏ này. Cho nên, hầu hết các nước trên thế giới đều bỏ thuế này.

Xu hướng bãi bỏ miễn thuế với hàng nhập khẩu giá trị thấp

Tổng cục Hải quan dẫn chứng, không chỉ Việt Nam, xu hướng toàn cầu cũng đang thay đổi. Với nhiều quốc gia đã loại bỏ chính sách miễn thuế giá trị gia tăng cho hàng nhập khẩu giá trị thấp. Kể từ năm 2021, các nước trong Liên minh châu Âu (EU) đã xóa bỏ quy định miễn thuế giá trị gia tăng với các lô hàng từ 22 Euro trở xuống. Vương quốc Anh cũng bãi bỏ quy định miễn thuế giá trị gia tăng đối với hàng hóa nhập khẩu có tổng giá trị từ 135 bảng Anh trở xuống từ ngày 1/1/2021. Australia cũng bỏ quy định về miễn thuế giá trị gia tăng đối với hàng hóa có giá trị từ 666 USD trở xuống.

 Tương tự, tại Singapore, từ ngày 1/1/2023 cũng bắt đầu bãi bỏ quy định miễn thuế giá trị gia tăng đối với hàng hóa giá trị nhỏ, đặc biệt trong lĩnh vực thương mại điện tử. Để đảm bảo thực hành thương mại công bằng, từ ngày 1/5/2024, Thái Lan cũng thu thuế giá trị gia tăng đối với tất cả hàng hóa nhập khẩu, không phân biệt giá trị. Có thể thấy việc bãi bỏ miễn thuế với hàng hóa giá trị thấp đang là xu hướng chung trên toàn cầu.

 Nhiều chuyên gia kinh tế nhận định: đối với doanh nghiệp trong nước, đây là một điều đảm bảo tính công bằng, bình đẳng trong cạnh tranh. Và các doanh nghiệp trong nước có điều kiện chấn chỉnh lại và hạ thấp giá thành, từ đó cạnh tranh một cách bình đẳng với hàng hóa nhập khẩu. Đối với người tiêu dùng, về cơ bản họ giữ nguyên hoặc có thể chịu thuế cao hơn. Vì trong thực tế, khi không đóng thuế nhập khẩu, không đóng thuế VAT, người bán vẫn bán theo giá bình thường mà họ vẫn bán trước đây. Cũng có thể có một số doanh nghiệp nước ngoài khi nhập và bán, họ có giảm trừ thuế, trong trường hợp như vậy, thuế có thể làm cho giá trị hàng hóa nhập khẩu cao hơn bình thường. Nhưng chỉ bảo đảm ở mức bình thường.

Hiện nay, việc triển khai thu thuế giá trị gia tăng đối với hàng hóa nhập khẩu giá trị thấp đặt ra nhiều thách thức, như hệ thống khai báo hải quan và các quy trình liên quan chưa được thiết kế để xử lý việc thu thuế này. Tổng cục Hải quan dự kiến thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh trên Hệ thống khai Hải quan từ xa. Tuy nhiên, việc nâng cấp Hệ thống VNACCS chưa thể thực hiện ngay do phụ thuộc vào nguồn vốn đầu tư. Hiện tại, Tổng cục Hải quan đang triển khai thực hiện Hợp đồng số 05092024/HĐKT/CNTT-HITD ngày 16/9/2024 "Xây dựng Hệ thống xử lý thông quan khi VNACCS/VCIS gặp sự cố (Hệ thống khai Hải quan từ xa)”. Do đó, để triển khai Quyết định số 01/2025/QĐ-TTg bãi bỏ Quyết định số 78/2020/QĐ-TTg có hiệu lực từ 18/02/2025 trong thời gian chưa có Hệ thống hỗ trợ, Tổng cục Hải quan dự kiến trình Bộ có văn bản hướng dẫn thực hiện gửi các Cục Hải quan tỉnh, thành phố và doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ chuyển phát nhanh quốc tế.

Tổng cục Hải quan đã chuẩn bị nội dung, tài liệu, sẵn sàng hỗ trợ khi người dân, doanh nghiệp gặp khó khăn, vướng mắc trong quá trình nộp thuế đối với hàng hóa nhập khẩu trị giá thấp gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh thông qua Tổng đài hỗ trợ: 19009299, nhánh số 2 và hộp thư điện tử địa chỉ bophanhotrotchq@customs.gov.vn và  sẽ kịp thời đăng tải các thông tin liên quan đến việc thực hiện Quyết định số 01/2025/QĐ-TTg trên Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Hải quan và tổ chức mời họp các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ chuyển phát nhanh để hướng dẫn thực hiện triển khai thu thuế GTGT từ ngày 18/02/2025.

Hiền Phúc (Vietnam Business Forum)