Chuyển đổi số ngành ngân hàng: Góp phần phát triển chính phủ số - xã hội số

Chuyển đổi số trong ngành ngân hàng có mục tiêu quan trọng nhất là kết nối hiệu quả giữa các ngân hàng với nhau, giữa ngân hàng với Nhà nước, giữa ngân hàng với người dân và các đối tác xã hội. Đó là nền tảng để góp phần phát triển Chính phủ số, xã hội số, công dân số, đồng thời đóng vai trò quan trọng trong ổn định kinh tế vĩ mô và đảm bảo an sinh xã hội bền vững.

Đây là khẳng định của Thủ tướng Phạm Minh Chính khi tham dự sự kiện chuyển đổi số ngành ngân hàng 2025 với chủ đề “Hệ sinh thái số thông minh trong kỷ nguyên mới” do NHNN tổ chức tại Hà Nội.

Kết nối hệ snh thái ngân hàng số thuận lợi

Theo Thủ tướng, chuyển đổi số ngân hàng phải bám sát đường lối, hành động quyết liệt, nâng tầm hiệu quả; phải nắm bắt thời cơ, đón đầu công nghệ, thúc đẩy phát triển; tiên phong trong công nghệ, đi đầu trong đổi mới; sản phẩm đa dạng, dịch vụ chuyên nghiệp, an ninh bảo mật…

Thủ tướng khẳng định, mọi chính sách và hành động đều phải đặt lợi ích của người dân làm trung tâm, coi người dân không chỉ là đối tượng thụ hưởng mà còn là chủ thể tích cực tham gia vào quá trình chuyển đổi số, cùng đồng hành và đóng góp xây dựng hệ thống tài chính hiện đại.

Theo Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng, ngành ngân hàng là một trong những ngành, lĩnh vực tiên phong trong chuyển đổi số với mục tiêu lấy người dân, doanh nghiệp là trung tâm, chủ thể, động lực, nguồn lực, mục tiêu của sự phát triển. Hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng xử lý bình quân 820 nghìn tỷ đồng mỗi ngày, trong khi hệ thống chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử xử lý 26 triệu giao dịch mỗi ngày; hơn 113 triệu hồ sơ khách hàng cá nhân và hơn 711 nghìn hồ sơ khách hàng tổ chức đã được đối chiếu thông tin sinh trắc học (đạt hơn 66% tổng số lượng tài khoản thanh toán tổ chức phát sinh giao dịch trên kênh số);

Nhiều sản phẩm, dịch vụ ngân hàng thân thiện giàu tiện ích, đem lại giá trị thiết thực đáp ứng tốt nhu cầu đa dạng của khách hàng. Nhiều nghiệp vụ cơ bản đã được số hóa hoàn toàn 100% (tiền gửi tiết kiệm, tiền gửi có kỳ hạn, mở và sử dụng tài khoản thanh toán, mở thẻ ngân hàng, ví điện tử, chuyển tiền, cho vay...). Nhiều TCTD tại Việt Nam đạt tỷ lệ giao dịch số hóa trên 95%. Đến nay, có gần 87% người Việt Nam trưởng thành có tài khoản ngân hàng; giá trị thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM) gấp 25 lần GDP…

Cùng với đó, theo ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán, NHNN, ngành ngân hàng đã đầu tư, nâng cấp hạ tầng, cung cấp dịch vụ thanh toán bán lẻ xuyên biên giới qua mã QR với Thái Lan, Campuchia, Lào, đang triển khai với Trung Quốc, Hàn Quốc; Tích hợp, kết nối với các ngành, lĩnh vực, hệ sinh thái ngoài ngân hàng để cung ứng các sản phẩm dịch vụ một cách liền mạch cho khách hàng; Kết nối hệ sinh thái ngân hàng - doanh nghiệp: tích hợp dịch vụ tài chính vào chuỗi cung ứng, hỗ trợ SMEs qua nền tảng số, triển khai API mở…

Theo bà Phùng Nguyễn Hải Yến, Phó Tổng Giám đốc, Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam (Vietcombank), là ngân hàng đầu tiên kết nối thành công nền tảng định danh và xác thực điện tử, tối ưu khả năng xác thực chỉ với 1 chạm của VNeID để đăng ký chứng thư số hay ký số, Vietcombank cung cấp cho khách hàng các dịch vụ bắt đầu từ giải ngân trực tuyến, cho tới bảo lãnh, mua bán ngoại tệ, đầu tư… tất cả được xử lý hoàn toàn tự động, đảm bảo tính pháp lý và bảo mật trên VCB Digibank. Vietcombank cũng đang tạo ra một cuộc chuyển hóa – chuyển đổi số đi kèm chuyển đổi xanh với mục tiêu phổ cập chữ ký số và xây dựng hệ sinh thái ngân hàng không giấy tờ- giao dịch không carbon.

Tại ngân hàng TMCP Quân đội Việt Nam (MB), ông Vũ Hồng Phú, thành viên Ban điều hành MB cho biết, ngân hàng đã xây dựng hệ sinh thái ngân hàng số dành cho khách hàng doanh nghiệp, gồm: thanh toán BIZ MBBank, cấp hạn mức tự động trên BIZ MBBank, giải ngân tự động FAST&EASY. Bên cạnh đó, MB là 1 trong 5 ngân hàng đầu tiên triển khai thanh toán thuế điện tử và thông quan hàng hóa online, trực tiếp trên website Tổng cục hải quan và qua BIZ MBBank.

Đối với Agribank, theo ông Hoàng Minh Ngọc, Phó Tổng Giám đốc, bên cạnh hạ tầng công nghệ hiện đại, Agribank phát triển các giải pháp mở tài khoản từ xa, xác thực định danh số qua VNeID, thanh toán không dùng tiền mặt… để người già, người nghèo, người khuyết tật – ai cũng có thể dễ dàng nhận được sự hỗ trợ đúng lúc, đúng nơi. Agribank xác định bước đi tiếp theo không chỉ là mở rộng mạng lưới vật lý – mà là kết nối dữ liệu, tích hợp công nghệ để cá thể hoá dịch vụ cho từng người dân. Đặc biệt, Agribank đang hướng tới mô hình chi trả an sinh xã hội không giấy tờ – từ xác thực đối tượng cho đến chuyển tiền – tất cả đều tự động, minh bạch, an toàn và tiện lợi.

Mang lại lợi ích thiết thực cho người dân và doanh nghiệp

Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, mục tiêu tiếp theo ngành ngân hàng cần đạt được là mang lại lợi ích thiết thực cho người dân và doanh nghiệp, giúp giảm chi phí vận hành cho hệ thống ngân hàng và ngăn chặn tình trạng tham nhũng, lãng phí thông qua minh bạch hóa các giao dịch tài chính. Quá trình chuyển đổi số phải bám sát đường lối, hành động một cách quyết liệt, nâng tầm hiệu quả thực chất, tránh hình thức. Đồng thời, ngành ngân hàng cần nắm bắt kịp thời thời cơ, đón đầu công nghệ mới, tiên phong trong ứng dụng khoa học - công nghệ, đi đầu trong đổi mới sáng tạo, qua đó tạo ra những sản phẩm tài chính đa dạng, dịch vụ an toàn, tiện ích.

Đặc biệt, Thủ tướng chỉ rõ, trong thời gian tới, toàn ngành ngân hàng cần thực hiện là tăng tốc, bứt phá và về đích sớm hơn so với lộ trình đề ra. Cụ thể là đẩy mạnh đầu tư hạ tầng số, thúc đẩy chuyển đổi số cho cả người dân và doanh nghiệp; Ban hành các chính sách ưu tiên thiết thực dành cho người yếu thế, đảm bảo mọi người dân đều có cơ hội tiếp cận dịch vụ ngân hàng số; Chú trọng phát triển nguồn nhân lực số chất lượng cao, đủ năng lực làm chủ công nghệ mới; và phải bảo đảm an toàn, an ninh hệ thống thông tin tài chính, ngân hàng, bảo vệ lợi ích quốc gia và quyền lợi của người dân.

Theo Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng, trong giai đoạn tới, NHNN sẽ tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi về cơ chế, chính sách để các tổ chức tín dụng đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số, phát triển các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng số an toàn, tiện lợi, góp phần thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt và nâng cao khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính cho mọi tầng lớp nhân dân.

Thống đốc cũng công bố để triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW và chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, với tinh thần đồng hành với các ngành, lĩnh vực khác trong triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW, NHNN đã xây dựng và chỉ đạo các Ngân hàng thương mại triển khai Chương trình tín dụng 500.000 tỷ đồng cho doanh nghiệp đầu tư hạ tầng, công nghệ số nhằm thực hiện các dự án trọng điểm, quan trọng quốc gia thuộc các lĩnh vực giao thông, điện lực và công nghệ số theo danh mục do các bộ, ngành công bố. Đến nay, 21 NHTM đã chuẩn bị sẵn sàng nguồn lực 500.000 tỷ đồng cho vay theo Chương trình với lãi suất cho vay ưu đãi bằng VND, thấp hơn tối thiểu từ 1%/năm so với mức lãi suất cho vay bình quân trung, dài hạn của chính ngân hàng cho vay áp dụng trong từng thời kỳ. Để các ngân hàng có thể sớm triển khai Chương trình tín dụng này, NHNN sẽ phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành hướng dẫn, hỗ trợ, tạo điều kiện cho các NHTM tổ chức thực hiện trong phạm vi thẩm quyền.

Ông Phạm Anh Tuấn cho biết, thời gian tới, ngành ngân hàng sẽ tiếp tục hoàn thiện thể chế, phối hợp chặt chẽ với các bộ ngành liên quan đẩy nhanh việc rà soát, sửa đổi, ban hành các văn bản pháp luật thúc đẩy và tháo gỡ khó khăn trong TTKDTM, chuyển đổi số ngành ngân hàng; tiếp tục nâng cấp, hoàn thiện hạ tầng cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chú trọng việc xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu dùng chung ngành ngân hàng tiến đến ra quyết định dựa trên dữ liệu.

Đặc biệt, ngành tiếp tục triển khai tích hợp, kết nối, chia sẻ thông tin ngành ngân hàng với các ngành, lĩnh vực khác để mở rộng hệ sinh thái số, góp phần hình thành hệ sinh thái số liên thông, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp tiếp cận các dịch vụ nhanh chóng, an toàn, hiệu quả; tăng cường hợp tác quốc tế để cập nhật xu hướng công nghệ mới, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ đổi mới sáng tạo cung ứng đa dạng các sản phẩm, dịch vụ tiện ích, chi phí hợp lý cho người dân và doanh nghiệp…

Quỳnh Anh (Vietnam Business Forum)