Nâng mức giảm trừ gia cảnh lên 15,5 triệu đồng/tháng

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã ký ban hành Nghị quyết số 110/2025/UBTVQH15 về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Theo đó, điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế TNCN lên 15,5 triệu đồng/tháng đối với người nộp thuế và 6,2 triệu đồng/tháng đối với mỗi người phụ thuộc, áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026. Chính sách được kỳ vọng giảm đáng kể gánh nặng thuế cho người lao động, nhất là nhóm thu nhập trung bình và thấp.

Theo Nghị quyết, từ ngày 1/1/2026, mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế sẽ tăng từ 11 triệu đồng/tháng lên 15,5 triệu đồng/tháng, tương đương 186 triệu đồng/năm. Đồng thời, mức giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc được nâng từ 4,4 triệu đồng/tháng lên 6,2 triệu đồng/tháng, tương đương 74,4 triệu đồng/năm. Đây là lần điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh tiếp theo kể từ năm 2020, phản ánh sự thay đổi về mức sống, chi phí tiêu dùng và thu nhập bình quân của người lao động trong những năm qua.

Theo quy định hiện hành, người lao động có thu nhập từ tiền lương, tiền công trên 11 triệu đồng/tháng (khi không có người phụ thuộc) phải đóng thuế TNCN. Tuy nhiên, với mức giảm trừ mới có hiệu lực từ kỳ tính thuế năm 2026, ngưỡng thu nhập phải nộp thuế được nâng lên tương ứng, giúp người lao động giữ lại được nhiều thu nhập hơn.

Bộ Tài chính đưa ra ví dụ cụ thể để minh họa tác động của chính sách. Trường hợp một cá nhân có thu nhập 24 triệu đồng/tháng và có 1 người phụ thuộc, việc tính giảm trừ được thực hiện như sau:

• Khoản bảo hiểm bắt buộc được trừ: 10,5% x 24 triệu đồng = 2,52 triệu đồng/tháng

• Giảm trừ bản thân người nộp thuế: 15,5 triệu đồng/tháng

• Giảm trừ người phụ thuộc: 6,2 triệu đồng/tháng

Tổng giảm trừ đạt 24,22 triệu đồng/tháng, tức cao hơn mức thu nhập 24 triệu đồng/tháng của cá nhân này. Như vậy, người lao động trong ví dụ không phải nộp thuế TNCN. Chỉ khi thu nhập vượt trên mức giảm trừ nói trên, phần chênh lệch mới được tính thuế ở mức thuế suất khởi điểm 5%.

Theo đánh giá, việc tăng mức giảm trừ gia cảnh lần này tạo ra thay đổi đáng kể đối với người lao động. Những người có thu nhập thấp và trung bình - nhóm chiếm phần lớn trong số người nộp thuế sẽ là những đối tượng hưởng lợi rõ ràng nhất.

Theo đánh giá của Học viện Tài chính, mức giảm trừ gia cảnh mới là hoàn toàn hợp lý. Trong bối cảnh Việt Nam vẫn thuộc nhóm nước thu nhập trung bình, việc xác định mức giảm trừ gia cảnh tương đối cao so với GDP bình quân đầu người là cần thiết để đảm bảo khả năng chi trả thuế của người lao động.

Còn các chuyên gia nhận xét, mức giảm trừ 15,5 triệu đồng/tháng tương đương khoảng 1,5 lần GDP bình quân đầu người, còn nếu tính theo ngang giá sức mua, con số này chỉ tương đương 0,6 lần, phù hợp với mặt bằng các quốc gia có trình độ phát triển tương đồng. Việc giữ nguyên nguyên tắc giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc bằng 40% giảm trừ bản thân người nộp thuế tiếp tục đảm bảo cân đối và công bằng trong thực hiện nghĩa vụ thuế.

Từ góc độ quản lý, việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh còn giúp thuế TNCN phản ánh đúng khả năng nộp thuế của người dân, đồng thời thích ứng với biến động giá cả và mức sống tối thiểu. Gánh nặng thuế được giảm bớt cũng đồng nghĩa với việc người lao động có thêm thu nhập khả dụng, tạo dư địa chi tiêu và góp phần kích thích tiêu dùng nội địa.

Đáng chú ý, các chuyên gia đánh giá việc nâng mức giảm trừ gia cảnh không chỉ là điều chỉnh kỹ thuật, mà còn là thông điệp về chính sách thuế hướng tới người dân, chú trọng tạo điều kiện cho người lao động trong bối cảnh giá cả và chi phí sinh hoạt tăng lên.

Nghị quyết số 110/2025/UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh dấu bước điều chỉnh quan trọng của thuế TNCN sau 5 năm không thay đổi mức giảm trừ gia cảnh. Với chính sách mới, cấu trúc thuế TNCN được kỳ vọng trở nên hợp lý hơn, vừa bảo đảm nguồn thu ngân sách nhà nước, vừa tạo thêm dư địa tài chính cho người lao động, đặc biệt là nhóm có con nhỏ hoặc người phụ thuộc.

Lê Hiền (Vietnam Business Forum)