Phát triển Chính phủ số: Xây dựng hệ sinh thái dịch vụ hợp nhất, bao trùm

Chương trình phát triển Chính phủ số mới được Chính phủ phê duyệt ngày 1/12/2025 là chương trình phát triển các dịch vụ số bao trùm, rộng khắp, dựa trên nguyên tắc lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, chủ thể, đối tượng phục vụ, đồng sáng tạo các dịch vụ số; lấy người dùng làm trung tâm với hệ sinh thái dịch vụ hợp nhất, không ai bị bỏ lại phía sau.

Cung cấp dịch vụ số bao trùm, thông minh

Chương trình đặt mục tiêu chung đến năm 2030, Việt Nam hoàn thành xây dựng Chính phủ số, hình thành Chính phủ thông minh vận hành trên nền tảng dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo, hướng tới mô hình quản trị chủ động, dự báo, lấy người dùng làm trung tâm. Các hoạt động cơ bản của cơ quan nhà nước được thực hiện trên các nền tảng số tập trung, thống nhất và liên thông giữa các cấp, các ngành, tạo lập hệ sinh thái số đồng bộ, hiện đại; đồng thời bảo đảm an ninh mạng, bảo vệ dữ liệu cá nhân và giữ vững chủ quyền số quốc gia. AI trở thành công cụ cốt lõi trong quản trị công, cung cấp dịch vụ công và hỗ trợ ra quyết định chính sách, góp phần nâng cao hiệu quả điều hành và trải nghiệm của người dân, doanh nghiệp.

Trong đó, giai đoạn 2025-2027, 100% dịch vụ công trực tuyến toàn trình trên tổng số thủ tục hành chính có đủ điều kiện; 100% thông tin, giấy tờ, tài liệu trong các thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh chỉ cung cấp một lần cho cơ quan hành chính nhà nước; 95% người dân, doanh nghiệp đánh giá hài lòng khi sử dụng dịch vụ công trực tuyến.

Giai đoạn 2028-2030, 99% người dân, doanh nghiệp đánh giá hài lòng khi sử dụng dịch vụ công trực tuyến; 50% dịch vụ công trực tuyến thiết yếu được triển khai ở mức chủ động, được AI hỗ trợ "cá thể hóa", thông báo hoặc gợi ý hành động theo các mốc sự kiện quan trọng trong cuộc đời; 100% cơ quan nhà nước cung cấp dữ liệu mở đúng chuẩn; 100% hồ sơ, kết quả giải quyết thủ tục hành chính được số hóa; 80% thông tin, dữ liệu đã được số hóa trong giải quyết thủ tục hành chính, dịch vụ công được khai thác, sử dụng lại.

Theo đánh giá của Nhóm công tác đầu tư và thương mại - Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam (VBF), Việt Nam đã thể hiện quyết tâm và nỗ lực lớn trong việc thúc đẩy Chính phủ điện tử. Công nghệ, đặc biệt là điện toán đám mây, có thể trở thành công cụ hữu hiệu để tinh giản thủ tục hành chính, tự động hóa quy trình, đồng thời cho phép cung cấp các dịch vụ sáng tạo và tự phục vụ. Điện toán đám mây cũng giúp nhiều cơ quan Chính phủ dễ dàng phối hợp và trao đổi thông tin với nhau hơn.

Tuy nhiên, mặc dù một số thủ tục, như đăng ký doanh nghiệp, đã có thể thực hiện trực tuyến, nhưng nhiều quy trình liên quan đến đầu tư nước ngoài vẫn yêu cầu gặp trực tiếp và nộp hồ sơ giấy. Các thủ tục này bao gồm: đăng ký đầu tư, chấp thuận M&A, đăng ký khoản vay nước ngoài, thành lập văn phòng đại diện, và xin Giấy phép kinh doanh bán lẻ cho nhà đầu tư nước ngoài.  Trên thực tế, nhà đầu tư nước ngoài phải chuẩn bị và nộp nhiều bản sao hợp pháp hóa của cùng một loại tài liệu cho một giao dịch. Hơn nữa, các cơ quan địa phương áp dụng thời hạn hiệu lực khác nhau đối với tài liệu đã hợp pháp hóa và chứng thực (từ 3 đến 6 tháng), tùy theo cách hiểu, do chưa có quy định rõ ràng về vấn đề này. Việc chuẩn bị nhiều bản hợp pháp hóa cho một tài liệu gây tốn kém và mất nhiều thời gian.

Theo Nhóm công tác đầu tư và thương mại- VBF, để giải quyết những vướng mắc trên, có thể hiện đại hóa thủ tục đầu tư bằng cách tăng cường ứng dụng cổng thông tin trực tuyến và nộp hồ sơ điện tử: Cung cấp nền tảng để nhiều thủ tục hành chính và hồ sơ có thể được hoàn tất trực tuyến, giúp quy trình nhanh chóng và thuận tiện hơn.

“Việc thực hiện các thay đổi được đề xuất trên sẽ giúp Việt Nam xây dựng một khuôn khổ pháp lý hấp dẫn và thuận lợi hơn cho đầu tư nước ngoài, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững và tạo ra lợi ích song hành cho cả nhà đầu tư nước ngoài và nền kinh tế Việt Nam”, Nhóm công tác đầu tư và thương mại nhấn mạnh.

Hình thành tối thiểu 3 cụm Trung tâm dữ liệu quốc gia

Để đạt được các mục tiêu đề ra, Chương trình phát triển Chính phủ số đặt ra 9 nhiệm vụ, giải pháp bao gồm: Hoàn thiện thể chế; Phát triển dữ liệu số; Phát triển các ứng dụng, nền tảng số cho Chính phủ số; Phát triển hạ tầng Chính phủ số; Bảo đảm an ninh mạng; Phát triển nhân lực số; Hợp tác quốc tế; Bảo đảm kinh phí; Đo lường, giám sát, đánh giá triển khai.

Trong đó, về phát triển dữ liệu số, chương trình tập trung số hóa dữ liệu, khai thác tái sử dụng dữ liệu để cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, trọng tâm là lĩnh vực tư pháp, giáo dục, y tế, đất đai. Thực hiện số hóa 100% hồ sơ, kết quả giải quyết thủ tục hành chính; hoàn thành xây dựng, nâng cấp, phát triển các cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành; Xây dựng, ban hành kế hoạch công bố dữ liệu mở cấp quốc gia và tại từng bộ, ngành, địa phương…

Về phát triển hạ tầng Chính phủ số, Chương trình sẽ triển khai xây dựng, phát triển hạ tầng số phục vụ Chính phủ số; hình thành hạ tầng lưu trữ, tính toán đạt tiêu chuẩn quốc tế, tiêu chuẩn xanh. Phát triển các cụm trung tâm dữ liệu quy mô lớn theo tiêu chuẩn xanh, kết nối và chia sẻ tạo thành mạng lưới các cụm trung tâm dữ liệu nhằm thúc đẩy công nghiệp dữ liệu lớn, trong đó hình thành tối thiểu 3 cụm Trung tâm Dữ liệu quốc gia theo quy định…

Xây dựng Trung tâm dữ liệu quốc gia và nền tảng điện toán đám mây thống nhất, hiệu năng cao để cung cấp tài nguyên tính toán, lưu trữ, sao lưu tập trung và bảo đảm an ninh mạng, bảo mật thông tin, an toàn dữ liệu cao nhất cho các hệ thống thông tin của các bộ, ngành, địa phương và toàn hệ thống chính trị. Phát triển hạ tầng mạng đáp ứng nhu cầu triển khai Chính phủ số tại bộ, ngành, địa phương.

Về phát triển nhân lực số, Chương trình sẽ xây dựng, cung cấp học liệu để đào tạo, phổ cập kỹ năng số, hướng dẫn người dân sử dụng các dịch vụ số của cơ quan nhà nước cho các đối tượng trên nền tảng bình dân học vụ số…

Anh Mai (Vietnam Business Forum)