Năm du lịch quốc gia và việc nâng cao tính liên kết vùng

Từ năm 2003 đến nay, 9 lần Năm du lịch quốc gia được tổ chức trong cả nước, hai năm gần đây là tại khu vực duyên hải miền Trung. Nam Trung Bộ có “Du lịch biển đảo” tại Phú Yên (2011), Bắc Trung Bộ là Thừa Thiên Huế với chủ đề “Du lịch di sản”. Tham gia các năm du lịch, nhiều địa phương đã đầu tư cơ sở hạ tầng, xây dựng tour, tuyến du lịch, xây dựng các sản phẩm, xúc tiến việc quảng bá thương hiệu, hình ảnh của mình.

Nhận diện sản phẩm du lịch đặc thù

Vấn đề đặt ra với miền duyên hải miền Trung đó là tính liên kết vùng, liên kết để tạo ra một chuỗi sản phẩm du lịch đặc trưng cho cả vùng miền, đồng thời phát huy thế mạnh cạnh tranh với những sản phẩm độc đáo của từng địa phương. Trong không gian đặc trưng của mình, duyên hải miền Trung sở hữu hai sản phẩm du lịch đặc thù: biển đảo và di sản. Đi kèm theo đó là những giá trị cộng hưởng đến từ từng địa phương và cả hành lang kinh tế Đông – Tây.

Với duyên hải miền Trung, đã hình thành nên các khách sạn, resort, các khu nghỉ dưỡng cao cấp mà Sun spa resort (Quảng Bình) hay Laguna (Thừa Thiên Huế) … là những ví dụ điển hình. Vài năm trước đây khi phong trào đầu tư bất động sản du lịch nở rộ, có người đã nghĩ tới việc hình thành nên “con đường resort” của Duyên hải Miền Trung. Có thể thấy du lịch biển đảo, gắn với đó là nghỉ dưỡng cao cấp sẽ là một thế mạnh của ngành du lịch khu vực Duyên hải miền Trung.

Một sản phẩm du lịch đặc thù cho miền Trung đó là “Con đường di sản miền Trung”. Con đường này được nối từ Tây Nguyên với di sản văn hóa cồng chiêng ra đến Thánh địa Mỹ Sơn, phố cổ Hội An, quần thể cố đô Huế gắn liền với Nhã nhạc cung đình, rừng quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng.

Đi kèm với hai chuỗi sản phẩm du lịch đặc thù của cả khu vực duyên hải miền Trung sẽ là những giá trị cộng hưởng của từng địa phương và đặc biệt là yếu tố khu biệt về văn hóa vùng miền (các xứ văn hóa) đưa lại. Hai năm du lịch quốc gia ở khu vực Duyên hải miền Trung chính là dịp để các địa phương cùng ngồi lại với nhau quảng bá hình ảnh của riêng mình đồng thời góp tay xây dựng nên thương hiệu, sản phẩm du lịch đặc thù của khu vực.

Cần một nhạc trưởng

Lượng khách du lịch đến với khu vực các tỉnh Duyên hải Miền Trung trong thời gian qua chiếm khoảng 25-30% so cả nước, nhưng doanh thu từ du lịch chỉ chiếm khoảng 5%; trong đó Đà Nẵng và Thừa Thiên Huế là hai địa phương dẫn đầu trong việc phát triển kinh tế du lịch.

Thêm vào đó, các địa phương không hoặc là hạn chế trong việc chung tay để xây dựng thương hiệu đặc thù và có phần “mạnh ai lấy làm”. Hiển nhiên, khi các địa phương hoạt động riêng theo cách của mình, đã dẫn tới những hạn chế về nguồn lực, chủ đề, điểm đến và kinh nghiệm trong quảng bá hình ảnh của mình. Thậm chí là gây ra hiện tượng cạnh tranh ngầm trong việc thu hút khách du lịch (sự cạnh tranh này là không dễ nhận ra). Một resort, một khu du lịch nghỉ dưỡng cao cấp mở ra nó không chỉ có ý nghĩa với một địa phương, một doanh nghiệp mà cần phải được đặt trong tổng thể quy hoạch du lịch, trong chuỗi sản phẩm du lịch chung của cả vùng.Việc hạn chế trong liên kết phát triển vùng sẽ ảnh hưởng không nhỏ tới quá trình xúc tiến du lịch trong mang tính vùng miền. Sau thành công của Festival Huế 2012, Tiến sĩ Phan Tiến Dũng, Giám đốc Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch tỉnh Thừa Thiên Huế bộc bạch: “Vẫn cần một nhạc trưởng để điều tiết cho các Năm du lịch quốc gia”.

Khi xác định rõ sản phẩm đặc thù của cả khu vực và khi các địa phương xác định cùng liên kết để phát triển thì ngay từ sản phẩm chung đó sẽ xuất hiện rất nhiều những giá trị cộng hưởng, ông Võ Hồng Hải, Giám đốc Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch tỉnh Hà Tĩnh cho rằng: “Với Hà Tĩnh chỉ cần xây dựng được hệ thống phục vụ cho sản phẩm du lịch đặc thù của miền Trung là con đường di sản thì ngay lập tức yếu tố kích cầu cho du lịch, nguồn thu sẽ tăng lên đáng kể”.

Do vậy cần phải có một nhạc trưởng và thậm chí cần cả một cơ quan xúc tiến đầu tư, quảng bá du lịch chung cho cả khu vực. Vậy nên chăng người đóng vai trò nhạc trưởng sẽ là Tổng cục du lịch Việt Nam? Điều hiển nhiên khi liên kết và có vai trò điều tiết của một nhạc trưởng thì yếu tố công khai minh bạch về quy hoạch và kinh phí xây dựng, đặc biệt yếu tố hài hòa lợi ích giữa các địa phương phải được đặt lên hàng đầu. Bản thân các địa phương cũng cần trở thành “bà đỡ” về cơ chế chính sách để các doanh nghiệp du lịch liên kết lại với nhau đồng thời trên nền tảng là những dự án khả thi, doanh nghiệp có thể tiếp cận được các nguồn vốn từ ngân hàng.

Liên kết cùng phát triển đang là xu thế tất yếu và các địa phương trong cả nước nói chung, các địa phương của Duyên hải miền Trung nói riêng cần phải chung sức phát triển thương hiệu chung của mình.