Mở lối cho doanh nghiệp vào thị trường Trung Đông

“Với trữ lượng dầu mỏ, khí đốt dồi dào; tiềm năng mạnh về tài chính, vốn; nhu cầu nhập khẩu lương thực, thực phẩm, nông thủy sản lớn; đặc biệt cơ cấu mặt hàng xuất nhập khẩu khá phù hợp với nhu cầu của thị trường Việt Nam…; chính vì vậy Trung Đông luôn là thị trường tiềm năng đối với các doanh nghiệp Việt”… là thông tin được ông Trần Quang Huy - Vụ trưởng Vụ thị trường châu Phi, Tây Á, Nam Á đưa ra tại Hội thảo "Tiềm năng và cơ hội kinh doanh với thị trường các nước khu vực Trung Đông".

Theo ông Lê Bá Ngọc - Tham tán Thương mại Việt Nam tại Kuwait, ưu điểm của khu vực Trung Đông nằm ở sức mua lớn, khả năng thanh toán cao do nguồn tài chính dồi dào; đặc biệt thuế nhập khẩu của các nước trong khu vực này tương đối thấp (hầu hết các nước thuộc khối Hội đồng hợp tác Vùng Vịnh - GCC áp dụng thuế nhập khẩu thấp từ 0-5% đối với hàng hóa nhập khẩu từ bên ngoài khối), thực sự là một lợi thế cho doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu. Thêm một thuận lợi nữa là hiện nay doanh nghiệp các nước trong khu vực Trung Đông đang dành nhiều sự quan tâm cho thị trường Việt Nam cũng như đẩy mạnh quan hệ hợp tác kinh doanh với các doanh nghiệp Việt.

Tiềm năng là vậy, tuy nhiên khó khăn lớn nhất của doanh nghiệp Việt Nam khi xuất khẩu vào thị trường này chính là thiếu thông tin thị trường; sự khác biệt về phong tục tập quán, văn hóa, tôn giáo; lừa đảo thương mại; đặc biệt là các rào cản kỹ thuật, bảo hộ thị trường (điển hình như Thổ Nhĩ Kỳ yêu cầu giấy chứng nhận chất lượng hàng hóa nhập khẩu; các nước GCC đều yêu cầu giấy chứng nhận về tiêu chuẩn, kiểm định chất lượng, nhãn mác…). Ngoài ra ông Huy cũng lưu ý với các doanh nghiệp đã và đang có ý định xuất khẩu sang khu vực Trung Đông về một số rủi ro trong thanh toán do nhiều nhà nhập khẩu Trung Đông không có thói quen mở L/C, mua CIF, D/P trả chậm. Do đó đối với thanh toán D/P, ông Huy khuyến nghị doanh nghiệp Việt cần đưa ra các mức % đặt cọc để bảo đảm an toàn cho đơn hàng (tốt nhất là 30%); đồng thời hạn chế cho khách hàng trả chậm và đề nghị đối tác sử dụng L/C không hủy ngang mở tại các ngân hàng uy tín. Ngoài ra doanh nghiệp cũng cần hết sức tinh tế trong giao tiếp liên quan đến tôn giáo cũng như những thói quen sinh hoạt của người bản địa. Để giảm thiểu rủi ro thương mại, trước khi quyết định ký kết làm ăn với các đối tác, doanh nghiệp Việt cần phải thẩm định kỹ đối tác cũng như thị trường, cảnh giác với các thương vụ béo bở bởi dễ bị vướng vào các vụ lừa đảo thương mại. Đặc biệt doanh nghiệp cần soạn thảo hợp đồng mẫu với đầy đủ các điều khoản có lợi cho mình để phòng ngừa rủi ro ở mức thấp nhất.

Cũng với mục đích hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam thâm nhập thành công thị trường khu vực Trung Đông, Ban đại diện cộng đồng Hồi giáo tại Tp.HCM lưu ý sản phẩm thực phẩm, dược phẩm, mỹ phẩm xuất khẩu sang Trung Đông phải có chứng nhận Halal bởi đây là một bằng chứng độc lập, có căn cứ đích xác và đáng tin cậy để chứng minh doanh nghiệp sản xuất hoặc sở hữu các sản phẩm thỏa mãn các tiêu chuẩn Halal. Nếu sản phẩm được xuất khẩu, chứng nhận Halal giúp doanh nghiệp tăng khả năng tiêu thụ; qua đó giúp tăng uy tín và mở rộng thị trường tiêu thụ của doanh nghiệp. Thêm một lưu ý nữa là đa số người dân các nước trong khu vực Trung Đông là tín đồ Hồi giáo, chính vì vậy cần tránh một số sản phẩm, ngay cả nhãn mác liên quan đến một số động vật (heo, các loại gia cầm có thể bay, động vật vừa sống trên cạn vừa sống dưới nước), chất phụ gia hay sản phẩm bia rượu do bị cấm theo tiêu chuẩn Halal.

Cũng theo Ban đại diện Cộng đồng Hồi giáo tại Tp.HCM, để được cấp chứng nhận Halal cho phép xuất khẩu vào thị trường Hồi giáo, các doanh nghiệp phải tuân thủ nghiêm ngặt những quy định về chế biến thực phẩm theo quy định. Cụ thể thực phẩm Halal tuyệt đối không sử dụng thịt lợn hoặc bất kỳ sản phẩm nào được chế biến từ con lợn; thậm chí với cả những sản phẩm không phải là thịt nhưng có hương vị lợn.  Trong quá trình chuẩn bị, chế biến, vận chuyển và bảo quản các sản phẩm Halal phải giữ không được tiếp xúc với các sản phẩm không phải Halal. Các trang thiết bị, dây chuyền sản xuất phải được tẩy uế làm sạch theo nghi thức Hồi giáo; các giấy chứng nhận giết mổ Halal nước ngoài với các loại gia súc, gia cầm cần được nhập khẩu phải được phát hành bởi các tổ chức Hồi giáo. Đặc biệt, rượu và đồ uống có cồn không được cấp chứng nhận Halal.

Doanh nghiệp sau khi tìm hiểu kỹ những yêu cầu trên sẽ lập hồ sơ xin cấp chứng nhận Halal và cam kết không vi phạm các hướng dẫn gửi tới các cơ quan cấp giấy chứng nhận Halal ở Việt Nam. Các cơ quan này sau khi tiếp nhận hồ sơ sẽ trực tiếp tới khảo sát thực tế, nếu đạt đủ tiêu chuẩn sẽ cấp chứng nhận Halal (có giá trị một năm). Định kỳ hoặc đột xuất các cơ quan cấp chứng nhận Halal sẽ thực hiện kiểm tra; đặc biệt nếu doanh nghiệp vi phạm những tiêu chuẩn Halal sẽ bị thu hồi chứng nhận bất cứ lúc nào.

Mỹ Châu