Ấn tượng thương mại nội địa

Theo Bộ Công Thương, 6 tháng đầu năm 2014, tổng mức bán lẻ ước đạt đạt 1.438.962 tỷ đồng, tăng 10,73% so với cùng kỳ năm 2013. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 6 năm 2014 tăng 0,3% so với tháng 5 năm 2014.

Ổn định thị trường

6 tháng đầu năm, thị trường hàng hóa diễn biến tương đối ổn định, không có biến động lớn gây bất ổn thị trường. Triển khai các chính sách khuyến khích của Chính phủ đối với hoạt động đầu tư phát triển sản xuất cùng với lãi suất vốn vay thấp, hoạt động sản xuất, kinh doanh của nhiều doanh nghiệp đã có những dấu hiệu khởi sắc, thị trường hàng hóa, bất động sản cũng có chuyển biến tích cực. Tuy nhiên từ đầu tháng 5, diễn biến bất ổn trên biển Đông đã gây một số lo ngại cho người dân và ảnh hưởng đến tâm lý đầu tư, chi tiêu.

Trong 6 tháng đầu năm, giá các mặt hàng nhiên liệu, năng lượng tiếp tục được điều hành theo hướng ưu tiên kiềm chế lạm phát, hạn chế tối đa tác động tới thị trường hàng hóa, đặc biệt trong những giai đoạn có diễn biến phức tạp trên biển Đông. Các mặt hàng thiết yếu khác do tác động từ giá thế giới, nguồn cung hàng hóa dồi dào, nhu cầu không có biến động lớn nên giá tương đối ổn định, mặt bằng giá nhiều mặt hàng thấp hơn so với cùng kỳ năm trước. Các mặt hàng nông sản do sản xuất thuận lợi, được mùa, nguồn cung dồi dào, tuy nhiên tương tự diễn biến của nhiều năm trước đây, giá nông sản lại giảm sâu, ảnh hưởng không nhỏ đến lợi ích của nông dân. Để hạn chế những tác động trên,  Bộ Công Thương đã phối hợp với một số địa phương tổ chức kết nối các doanh nghiệp phân phối với người sản xuất thông qua việc ký kết các hợp đồng thu mua nhằm giúp nông dân tiêu thụ sản phẩm khi vào vụ thu hoạch rộ.

Áp lực cho xúc tiến thương mại

Việt Nam đã hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới nên các sản phẩm được sản xuất trong nước phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt của các sản phẩm nhập khẩu. Do đó, việc xây dựng và phát triển mở rộng hệ thống phân phối đòi hỏi phải có chiến lược bài bản và vốn đầu tư khá lớn, điều này gây trở ngại cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa của Việt Nam trong việc xúc tiến mở rộng thị trường.

Bên cạnh đó, quá trình truyền thông để người Việt Nam ưu tiên dùng hàng VN, tăng cường tổng mức bán lẻ trên các phương tiện thông tin chưa có sự đồng nhịp để tạo thành một chiến dịch truyền thông hiệu quả vì vậy chưa thực sự tác động mạnh vào tâm lý, hành vi người tiêu dùng; vẫn còn một bộ phận người dân sính hàng ngoại, hàng hiệu nhập khẩu.

Nhìn chung tại các tỉnh, thành phố trọng điểm, các Sở Công Thương đã chủ động xây dựng chương trình xúc tiến thương mại riêng cho địa phương mình, nhưng vẫn còn mang tính riêng lẻ, độc lập, chưa gắn kết cho nên chưa phát huy hết sức mạnh của các địa phương lân cận.

Một khó khăn nữa là hoạt động tổ chức hội chợ, triển lãm trên địa bàn các tỉnh còn thể hiện nhiều hạn chế, chưa thu hút được các doanh nghiệp có thương hiệu mạnh tham gia, chưa kết nối được giữa sản xuất, phân phối và tiêu dùng. Nhiều hội chợ triển lãm mới chỉ dừng lại ở lĩnh vực trưng bày, giới thiệu hoặc bán buôn, bán lẻ hàng hóa thuần tuý mà chưa gây dựng được thương hiệu Việt trong người tiêu dùng. Các chương trình đưa hàng Việt về nông thôn còn thiếu tính bền vững, chưa tạo lập được kênh phân phối vững chắc tại địa bàn này;

Về phía doanh nghiệp, phần lớn còn thiếu kinh nghiệm, kỹ năng bán hàng, đặc biệt là kỹ năng chăm sóc khách hàng, kinh nghiệm thực hiện xúc tiến thương mại nên hiệu quả trong hoạt động xúc tiến thương mại chưa cao. Thêm vào đó, năng lực của một số doanh nghiệp nội địa còn nhiều bất cập, chưa đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng trong nước cả về số lượng, chất lượng, chủng loại và giá cả, chưa cạnh tranh được với hàng ngoại nhập, đặc biệt là vật tư, thiết bị chuyên ngành phục vụ sản xuất. Nhiều nguyên vật liệu đầu vào phục vụ sản xuất còn phục thuộc vào giá nhập khẩu dẫn đến giá thành sản phẩm, hàng hóa của Việt Nam cao so với khu vực. Vẫn còn một số doanh nghiệp lợi dụng khuyến mại để thực hiện hành vi gian lận thương mại, tiêu thụ các mặt hàng tồn, hàng cũ, hàng nhái, sắp hết hạn sử dụng làm ảnh hưởng đến lợi ích, lòng tin của người tiêu dùng, từ đó làm giảm đi ý nghĩa thiết thực của Cuộc vận động;

Nguồn ngân sách nhà nước cho hoạt động Xúc tiến thương mại còn nhiều hạn chế, không ổn định trong khi nhu cầu của cộng đồng doanh nghiệp ngày càng lớn, số lượng doanh nghiệp ngày càng nhiều, nhu cầu của người tiêu dùng đối với hàng Việt ngày càng lớn, nhất là tại địa bàn vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, khu công nghiệp,...;

Lực lượng quản lý thị trường gặp rất nhiều khó khăn do phương thức, thủ đoạn vi phạm ngày càng tinh vi, đối tượng vi phạm ngày càng đa dạng, chế tài xử lý vi phạm chưa đủ sức răn đe, chủ yếu vẫn là xử lý vi phạm hành chính, ít vụ việc bị khởi tố hình sự; nhiều chủ thể bị xâm phạm chưa hợp tác với lực lượng chức năng; trang thiết bị, phương tiện và nguồn nhân lực của Quản lý thị trường, kinh phí giám định, tiêu hủy hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ chưa được đảm bảo.

Hương Ly