Tìm hướng đi bền vững cho phát triển nông nghiệp

Được thiên nhiên ưu đãi như đất đai màu mỡ, diện tích đất canh tác dày, đất trống đồi trọc chưa được khai thác sử dụng còn lớn, Sơn La có nhiều tiềm năng để phát triển ngành nông-lâm nghiệp. Khai thác tiềm năng này, ngành nông nghiệp Sơn La đã chuyển dịch cơ cấu mạnh mẽ theo hướng sản xuất hàng hóa gắn với lợi thế của địa phương và thị trường tiêu thụ.

Tỉnh đã phát triển các sản phẩm nông, lâm nghiệp hàng hóa có lợi thế về quy mô mà ít nơi có được như chè Mộc Châu, mô hình trồng hoa, su su ở Mộc Châu, mô hình trồng rau sạch ở Mai Sơn, thành phố Sơn La, trồng nấm; phát triển cây ăn quả như mận, đào, hồng tại Mộc Châu, xoài, chuối tại dọc sông Đà và huyện Yên Châu...; Tỉnh còn có tiềm năng chăn nuôi gia súc, gia cầm đặc biệt là đàn bò sữa đã được phát triển hơn 40 năm và đang ngày càng mở rộng, ngoài ra Sơn La còn phát triển lĩnh vực thủy sản như nuôi cá ở lòng hồ sông Đà...

Với vị trí đầu nguồn của 2 con sông lớn: sông Đà và sông Mã nên Sơn La không chỉ là địa bàn phòng hộ xung yếu cho vùng đồng bằng Bắc Bộ với nhiều công trình thủy điện lớn nhất nước mà còn là địa bàn có tiềm năng phát triển rừng nguyên liệu với quy mô lớn trên 20 vạn ha cung cấp nguyên liệu cho chế biến lâm sản, chế biến giấy, bột giấy. Những năm qua, ngành nông nghiệp đã duy trì được tốc độ tăng trưởng 6%/ năm. Tổng sản phẩm ngành nông – lâm – thủy sản giai đoạn 2009 – 2011 chiếm trên 40% tổng sản phẩm (GDP) toàn tỉnh.

Ông Hà Quyết Nghị, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Sơn La cho biết: Thời gian qua, tỉnh đã ban hành một số chính sách hỗ trợ đầu tư vào nông nghiệp như khuyến khích chăn nuôi đại gia súc, phát triển cây cao su, khuyến khích doanh nghiệp, hợp tác xã đầu tư phát triển nông nghiệp nông thôn trên địa bàn tỉnh Sơn La giai đoạn 2015 – 2020; Phát triển mạnh các cây công nghiệp và cây ăn quả có lợi thế theo hướng bền vững như: năm 2020, quy mô diện tích chè đạt khoảng 9.230 ha, sản lượng chè búp tươi đạt 73.280 tấn, hàng năm xuất khẩu từ 80-85% sản lượng chè thành phẩm; cây cà phê đạt diện tích 13.000ha, sản lượng đạt 33.000 tấn; cao su đạt 30.000ha, xây dựng 4 nhà máy chế biến mủ cao su; ổn định vùng nguyên liệu cây mía đạt 5.500 ha chủ yếu tại các địa bàn huyện Mai Sơn, Yên Châu; phát triển rau quả chất lượng cao cung cấp cho thị trường trong nước và khu vực.

Tuy nhiên hiện nay, hạn chế lớn nhất của ngành nông nghiệp tỉnh là sự gắn kết giữa nhà nông và doanh nghiệp chưa đạt hiệu quả cao. Công tác trồng trọt, thu hoạch và sơ chế, thu mua vẫn chưa đồng bộ. Hơn nữa, người nông dân không có khả năng dự báo giá cả và nhu cầu thị trường, đến lúc thu hoạch, giá cây con dù thấp vẫn phải bán.

Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Trần Thanh Nam, Sơn La cần tập trung phát triển đàn đại gia súc trên cơ sở phát huy lợi thế về thổ nhưỡng và khí hậu. Sữa bò tươi của Sơn La đã trở thành thương hiệu được người tiêu dùng tin tưởng. Trên cơ sở này, ngành nông nghiệp địa phương cần xác định hỗ trợ, hướng dẫn về khoa học, công nghệ sạch, quy trình sản xuất cho nông dân sớm tiếp cận để tạo đột phá giúp dân thoát nghèo từ mũi nhọn này.

Bên cạnh đó, tỉnh cần cơ cấu lại hệ thống sản xuất, thu mua, chế biến tiêu thụ sản phẩm, khuyến khích doanh nghiệp liên kết, ký kết hợp đồng sản xuất, tiêu thụ nông sản với nông dân, phát triển các nhóm nông dân hợp tác tự nguyện, liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị. Hỗ trợ tập huấn, khuyến nông và các dịch vụ tư vấn nhằm nâng cao kỹ thuật trồng, chăm sóc và thu hoạch cho nông dân. Tập trung đầu tư phát triển công nghiệp chế biến, đặc biệt là chế biến sâu và bảo quản sau thu hoạch theo hướng hiện đại, nhằm giảm tổn thất sau thu hoạch và nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm.

Kim Chi