Tây Bắc: Mở rộng tiềm năng, kết nối cơ hội

Hướng tới Hội nghị xúc tiến đầu tư, an sinh xã hội vùng Tây Bắc, biểu dương các doanh nghiệp tiêu biểu năm 2015 và Lễ công bố Quyết định “Quy hoạch tổng thể phát triển khu du lịch quốc gia Mộc Châu”, nhân dịp này, Tạp chí VBF điểm lại một số nội dung liên quan đến vị trí, vai trò, tiềm năng trong thu hút đầu tư của vùng Tây Bắc cũng như kết quả hoạt động, khó khăn, thách thức của Ban Chỉ đạo Tây Bắc sau hơn 10 năm thành lập.

Vai trò, vị trí của vùng Tây Bắc trong chiến lược phát triển chung của cả nước

Tây Bắc trong phạm vi quản lý của BCĐ Tây Bắc, có vị trí chiến lược quan trọng về kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại của cả nước; là căn cứ cách mạng và an toàn khu của các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc, nơi biên cương phên dậu của đất nước. Không chỉ giữ vai trò to lớn đối với môi trường sinh thái vùng Bắc Bộ, Tây Bắc còn có nhiều tiềm năng, lợi thế về đất đai, tài nguyên khoáng sản, du lịch; đặc biệt là phát triển kinh tế cửa khẩu, nguồn tài nguyên nước để phát triển thuỷ điện.

Để vùng Tây Bắc có điều kiện phát triển nhanh, bền vững, ngày 01/7/2004, Bộ Chính trị (khoá IX) ban hành Nghị quyết số 37-NQ/TW về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng trung du và miền núi Bắc Bộ đến năm 2010; đồng thời, thành lập BCĐ Tây Bắc để giúp Bộ Chính trị chỉ đạo thực hiện Nghị quyết 37-NQ/TW. Ngày 02/8/2012, Bộ Chính trị có Kết luận số 26-KL/TW về việc “Tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 37-NQ/TW” nhằm đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo quốc phòng, an ninh vùng trung du và miền núi Bắc Bộ đến năm 2020”; đồng thời, ngày 06/9/2014 Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định số 1580/QĐ-TTg về việc ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Kết luận số 26-KL/TW.

Một số kết quả hoạt động nổi bật

Trong 10 năm qua, Ban đã nỗ lực phấn đấu, không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng hiệu quả công tác và đạt được những kết quả quan trọng như sau:

Thực hiện hiệu quả nhiệm vụ chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc các bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện nghị quyết, chỉ thị, quyết định của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Thủ tướng Chính phủ về phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh, quốc phòng, công tác dân tộc, tôn giáo, công tác xây dựng hệ thống chính trị; trọng tâm là triển khai thực hiện Nghị quyết số 37-NQ/TW của Bộ Chính trị. Bên cạnh đó, Ban thường xuyên bám sát địa bàn cơ sở để chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc và nắm bắt thông tin, nhằm giúp các tỉnh từng bước tháo gỡ khó khăn, vướng mắc; đặc biệt đối với các vụ việc phức tạp xảy ra đã báo cáo và đề xuất kịp thời các giải pháp xử lý góp phần ổn định tình hình trên địa bàn.

BCĐ cũng đã nghiên cứu, tham mưu, đề xuất nhiều chính sách được áp dụng, triển khai có hiệu quả trên địa bàn Tây Bắc, tạo thêm động lực cho địa phương đẩy nhanh tốc độ phát triển kinh tế - xã hội, ổn định và cải thiện đời sống nhân dân, góp phần bảo đảm vững chắc quốc phòng, an ninh, giữ vững chủ quyền biên giới, lãnh thổ quốc gia. Với nhiệm vụ sơ tổng kết, Ban đã tổ chức thành công nhiều hội nghị quan trọng, qua đó thu hút thêm các nguồn lực cho vùng, động viên tư tưởng kịp thời cán bộ, chiến sĩ và nhân dân; mở rộng mô hình tốt, góp phần xây dựng vùng Tây Bắc vững mạnh toàn diện. Nhiệm vụ tổ chức phối hợp các lực lượng, đấu tranh ngăn chặn âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, Ban đã chỉ đạo xử lý kịp thời những tình huống đột xuất về an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội, giữ vững ổn định chính trị - xã hội trên địa bàn.

Khó khăn, thách thức và một số nhiệm vụ trọng tâm

Tây Bắc hiện vẫn là vùng nghèo nhất so với các vùng miền trong cả nước; kinh tế chậm phát triển, quy mô nhỏ bé, tăng trưởng thiếu bền vững; kết cấu hạ tầng còn nhiều yếu kém bất cập, đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn; an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội tiềm ẩn nhiều nhân tố phức tạp, gây mất ổn định; hoạt động hệ thống chính trị cơ sở còn nhiều hạn chế bất cập; trình độ, năng lực cán bộ cơ sở chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ, không đủ sức giải quyết các vấn đề phức tạp nảy sinh.

Trong thời gian tới, BCĐ sẽ tiếp tục tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả Kết luận số 26-KL/TW ngày 02/8/2012 của Bộ Chính trị về việc “Tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 37-NQ/TW ngày 01/7/2014 của Bộ Chính trị (khóa IX), nhằm đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội- và đảm bảo quốc phòng, an ninh vùng trung du và miền núi Bắc Bộ đến năm 2020” và Quyết định số 1580/QĐ-TTg ngày 06/9/2014 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Kết luận số 26-KL/TW, bao gồm các nội dung:

Đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tích cực, hợp lý và bền vững trên cơ sở khai thác và phát huy tiềm năng, lợi thế vùng. Mở rộng, hoàn thiện và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các khu, cụm công nghiệp. Tập trung đầu tư kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội đồng bộ, trọng tâm  là hệ thống đường bộ, điện, trường, trạm, nước sinh hoạt. Phát triển hệ thống đô thị trong vùng, xây dựng nông thôn mới.

Tiếp tục đầu tư xây dựng hoàn thiện cơ bản các thiết chế văn hóa cơ sở. Tập trung nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, ưu tiên đầu tư phát triển giáo dục - đào tạo, phấn đấu tỷ lệ lao động qua đào tạo đến năm 2020 đạt trên 65%. Làm tốt công tác an sinh xã hội, nâng cao đời sống vật chất tinh thần của nhân dân, tiếp tục tham mưu đề xuất cơ chế, chính sách giảm nghèo trong vùng, phấn đấu tỷ lệ hộ nghèo giảm hàng năm 3-4%.

Bảo đảm vững chắc quốc phòng, an ninh; xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, chủ động trong mọi tình huống, nhất là trên tuyến biên giới và các địa bàn trọng yếu. Củng cố và nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị, nhất là hệ thống chính trị cơ sở.

Tiếp tục tham mưu với Bộ Chính trị, Ban Bí thư về xây dựng các chương trình, dự án và chính sách đặc thù cho vùng để phát triển các ngành, sản phẩm, lĩnh vực quan trọng, trọng tâm là: chính sách thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế; chính sách xây dựng và phát triển các khu, cụm công nghiệp; chính sách bảo vệ và phát triển rừng; chính sách thu hút các doanh nghiệp tham gia đầu tư phát triển vào địa bàn vùng.

Sự kiện lần này cũng nhằm cụ thể hóa các nhiệm vụ trên, tiếp tục giới thiệu, quảng bá về tiềm năng, lợi thế của vùng Tây Bắc; tạo điều kiện để nhà đầu tư, doanh nghiệp tiếp cận các dự án trọng điểm thu hút đầu tư, tìm hiểu cơ chế, chính sách ưu đãi tại các địa phương trong vùng. Tạo diễn đàn cho các tổ chức, nhà đầu tư, doanh nghiệp trong và ngoài nước gặp gỡ, đối thoại, trao đổi kinh nghiệm, thiết lập quan hệ hợp tác, liên kết phát triển kinh tế - xã hội vùng Tây Bắc. Tạo điều kiện để các nhà quản lý, nhà khoa học và nhà đầu tư gặp gỡ trao đổi về công tác quản lý nhà nước, cơ chế chính sách, môi trường đầu tư nhằm tạo thuận lợi để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội vùng Tây Bắc. Biểu dương các doanh nghiệp tiêu biểu đã và đang đầu tư trên địa bàn và tích cực tham gia công tác an sinh xã hội, hỗ trợ đồng bào nghèo vùng Tây Bắc.

Các lĩnh vực ưu tiên thu hút đầu tư

Các lĩnh vực được ưu tiên bao gồm:

Đầu tư nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ: BCĐ Tây Bắc sẵn sàng làm cầu nối để liên kết nghiên cứu giữa nhà khoa học với người dân, doanh nghiệp địa phương.

Trong lĩnh vực sản xuất nông lâm nghiệp: Thu hút các nguồn lực vào phát triển rừng, giảm thiểu nương rẫy. Phát huy mạnh mẽ lợi thế về chăn nuôi, nhất là chăn nuôi đại gia súc, gắn với công nghiệp chế biến và thị trường tiêu thụ. Khuyến khích công nghiệp chế biến nông, lâm, thủy sản, phát triển nuôi trồng thuỷ sản ở các hồ thuỷ điện trong vùng, tăng cường công tác khuyến ngư, phát triển trang trại nuôi cá hồi, cá tầm vùng nước lạnh.

Đầu tư khai thác và chế biến sâu khoáng sản để thu giá trị lớn, xây dựng các nhà máy sản xuất vật liệu xây dựng, hoá chất với quy mô phù hợp dựa trên khả năng tài nguyên trong vùng.

Phát triển du lịch: các điểm, khu, tour du lịch văn hóa, lịch sử, sinh thái như: Mộc Châu Sơn La, Điện Biên Phủ, Pắc Bó, Tân Trào, Đền Hùng, Sa Pa, hồ Thác Bà, Ba Bể, công viên địa chất Đồng Văn…

Ưu tiên hàng đầu cho việc xây dựng, nâng cấp hệ thống giao thông đường bộ, các tuyến cao tốc, đường vành đai, hành lang biên giới; nâng cấp các tuyến đường sắt hiện có; khai thác tốt các tuyến đường sông trong vùng.

Thu hút các nguồn vốn để đầu tư phát triển các khu kinh tế cửa khẩu.