Nhiều chính sách “khoan sức” cho doanh nghiệp

Mặc dù đã và đang hội nhập sâu rộng nhưng năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp (DN) Việt Nam còn yếu. Với các chính sách mới có hiệu lực, năm 2015 được kỳ vọng là năm cộng đồng DN sẽ nhận được hỗ trợ tích cực, linh hoạt, kịp thời; là năm “khoan sức” để giúp DN hội nhập thành công.

Cuối năm 2014, Công ty Vietnam Report công bố Báo cáo nghiên cứu thường niên chủ đề: Khả năng phục hồi kinh tế Việt Nam: Góc nhìn của doanh nghiệp lớn. Theo đó, các chính sách ưu tiên cần thực hiện trong năm 2015 để hỗ trợ tốt hơn cho hoạt động sản xuất và kinh doanh của doanh nghiệp gồm: Giảm lãi suất tín dụng; điều chỉnh giảm thuế suất thuế TNDN; tăng cường các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp tìm kiếm thị trường đầu ra; cải thiện môi trường pháp lý; tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính; cải thiện cơ sở hạ tầng; hoàn thiện hệ thống pháp luật về đầu tư, tạo điều kiện phát triển cho doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp vừa và nhỏ; hỗ trợ có hiệu quả các sản phẩm chủ lực, các sản phẩm mới của ngành; tiếp tục tái cơ cấu ngân hàng yếu kém; đẩy mạnh tái cơ cấu DNNN.

PGS.TS Trần Hoàng Ngân - Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Kinh tế TPHCM, Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính Tiền tệ quốc gia nhận định: năm 2015 nền kinh tế Việt Nam đối mặt với 2 thách thức lớn, đó là: kinh tế, chính trị thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp và khó dự báo; đồng thời nền kinh tế Việt Nam dù đã và đang hội nhập sâu rộng nhưng năng lực cạnh tranh của DN còn yếu.

Còn theo TS. Vũ Tiến Lộc – Chủ tịch VCCI, năm 2015 là năm có nhiều luật liên quan đến kinh doanh, đến môi trường đầu tư được ban hành và có hiệu lực như: Luật Doanh nghiệp sửa đổi, Luật Đầu tư sửa đổi, Luật Quản lý sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp và một loạt các luật khác như Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Nhà ở… Những luật này liên quan tới thể chế kinh tế thị trường có cách tiếp cận theo hướng tích cực, hiện đại theo Hiến pháp 2013 nhằm tạo ra môi trường kinh doanh thông thoáng. Với những chính sách kinh tế sẽ được thực thi trong năm 2015, doanh nghiệp sẽ có dư địa để cải thiện lợi nhuận khả quan hơn.

Ngay trong những ngày đầu năm 2015, Chính phủ đã phát đi thông điệp sẽ chủ động mức kiểm soát lạm phát cao mức 5% để cải thiện cầu nội địa, tiếp tục giảm lãi suất, giữ ổn định thị trường vàng... Những con số đã được cam kết: Quốc hội và Chính phủ thông qua kế hoạch GDP tăng 6,2%, mức phấn đấu là 6,5%. Ngân hàng Nhà nước (NHNN) dự kiến mức tăng trưởng tín dụng mạnh hơn từ 15 - 17%, tiếp tục giảm lãi suất, cơ cấu lại nợ, tăng cường đẩy tín dụng ra thị trường, giúp doanh nghiệp tiếp cận vốn thuận lợi hơn. Theo NHNN, tổ chức này có thể sẽ xem xét bỏ trần huy động ngắn hạn...

Theo thông điệp đưa ra trong hội nghị ngành ngân hàng cuối năm 2014, Thống đốc Nguyễn Văn Bình cam kết trong năm 2015 sẽ điều chỉnh tỷ giá lên 2%. Ngay trong tuần đầu tiên của năm mới 2015, lời hứa này được thực hiện khi NHNN quyết định nâng tỷ giá USD/VND lên 1%. Động thái này nhằm mục tiêu chủ động dẫn dắt thị trường phù hợp với diễn biến thị trường tài chính trong nước và quốc tế, tạo sự ổn định vững chắc cho thị trường ngoại tệ. Cùng với việc điều chỉnh tỷ giá ngoại tệ, NHNN tuyên bố sẽ đảm bảo thực hiện đồng bộ các biện pháp và công cụ chính sách để ổn định tỷ giá và thị trường ngoại tệ trên mặt bằng giá mới.

Năm 2015 chưa có dấu hiệu cho thấy Nhà nước sẽ từ bỏ độc quyền nhập khẩu vàng. Trong năm 2014 thị trường vàng được giữ ổn định, giảm thiểu tình trạng nhập lậu vàng và chảy máu ngoại tệ. Tuy nhiên một hệ lụy của nó là mức chênh lệch giữa giá vàng trong nước và giá vàng thế giới luôn luôn ở mức cao. Có ý kiến cho rằng, khi bỏ độc quyền nhập khẩu vàng, chênh lệch giá cao sẽ kích thích các nhà buôn vàng nhập khẩu vàng về Việt Nam. Vấn đề này - theo TS. Lê Xuân Nghĩa,Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển kinh doanh (BDI) - điều đó chỉ diễn ra trong thời gian đầu và có thể tạo áp lực lên ngoại tệ và tỷ giá hối đoái, nhưng về lâu dài, chênh lệch giá trong và ngoài nước sẽ được kéo xuống, làm giảm sự hấp dẫn từ nhập khẩu vàng. Nhập khẩu vàng giảm sẽ không tạo áp lực lên tỷ giá và duy trì tỷ giá ổn định.

Với doanh nghiệp bất động sản, thị trường đang dần ấm trở lại mặc dù tốc độ không được như mong đợi. Với sự trợ giúp của gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng, nhu cầu thị trường đã có tăng đôi chút. Tuy nhiên tốc độ giải ngân chậm chạp, những khó khăn về thủ tục là những cản trở mục tiêu của gói hỗ trợ này.

Năm 2015 còn được dự đoán là năm khởi sắc của các DN công nghiệp phụ trợ. Được biết Bộ Công Thương đang soạn thảo dự thảo Nghị định phát triển công nghiệp phụ trợ và hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào các chuỗi thương mại toàn cầu trình Chính phủ xem xét ban hành.

Cũng ngay trong tuần đầu năm 2015 một số chính sách cụ thể ban hành được đánh giá là có tác động lâu dài, tích cực đến hoạt động của DN; đó là kế hoạch Hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp năm 2015 của Bộ Thông tin và Truyền thông với các hình thức hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp gồm: Xây dựng và khai thác các cơ sở dữ liệu pháp luật phục vụ hoạt động của doanh nghiệp; biên soạn tài liệu giới thiệu các văn bản quy phạm pháp luật theo chuyên đề; bồi dưỡng kiến thức pháp luật, giải đáp pháp luật, tiếp nhận kiến nghị của doanh nghiệp ...

Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư quy định lãi suất cho vay tín dụng đầu tư, tín dụng xuất khẩu của Nhà nước và mức chênh lệch lãi suất được tính hỗ trợ sau đầu tư. Mức lãi suất cho vay tín dụng đầu tư của Nhà nước bằng đồng Việt Nam còn 9,6%/năm, so với mức cũ 10,5%. Lãi suất cho vay tín dụng xuất khẩu của Nhà nước bằng đồng Việt Nam được giảm từ 7,8% xuống 7,2%/năm. Mức chênh lệch lãi suất được tính hỗ trợ sau đầu tư đối với dự án vay vốn bằng đồng Việt Nam được giữ nguyên ở mức 2,4%/năm.

Với các chính sách từ vĩ mô đến vi mô, cụ thể, năm 2015 được dự đoán là năm DN sẽ được hoạt động trong môi trường cởi mở và thoáng hơn để có thể phát triển bền vững và nâng cao sức cạnh tranh, hội nhập vững vàng hơn.

Nguyễn Thanh