Nghệ An: Cởi mở hơn để phát triển

Sau hơn một năm thực hiện Nghị quyết 26-NQ/TW của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển tỉnh Nghệ An đến năm 2020, với sự chỉ đạo sát sao của Trung ương, Nghệ An đã không ngừng nỗ lực và vươn lên giành nhiều kết quả trong phát triển kinh tế - xã hội. Nhân dịp Nghệ An tổ chức Hội nghị gặp gỡ nhà đầu tư xuân Ất Mùi, ông Nguyễn Xuân Đường, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An có buổi trao đổi với phóng viên Tạp chí Vietnam Business Forum. Ngô Khuyến thực hiện.

Nhìn lại chặng đường năm 2014 vừa qua, Chủ tịch đánh giá thế nào về kết quả đạt được nổi bật của Nghệ An trong phát triển kinh tế?

Có thể nói, tuy phải đối mặt với không ít thách thức song năm 2014 vừa qua là năm kinh tế Nghệ có nhiều khởi sắc.

Năm 2014, tổng giá trị sản phẩm toàn địa bàn đạt 56,689 tỷ đồng, tăng 7,24% so với năm 2013, trong đó, lĩnh vực nông-lâm-ngư nghiệp đạt 14.337 tỷ đồng, tăng 3,85%; công nghiệp-xây dựng đạt 18.496 tỷ đồng, tăng 8,72%; dịch vụ 23.856 tỷ đồng, tăng 8,22%. Tốc độ tăng trưởng trên cao hơn bình quân hơn năm 2012 (6,1%), năm 2013 (6,5%) và cả nước (5,8%). Cơ cấu kinh tế chuyển cũng dịch theo hướng giảm tỷ trọng nông-lâm-ngư nghiệp, từ 27,77% năm 2013 xuống 25,42% năm 2014 và tăng tỷ trọng công nghiệp-xây dựng (từ 31,36% lên 31,85), dịch vụ (41,69% lên 42,74%). GDP bình quân đạt 25 triệu đồng/người (năm 2013 là 22,96 triệu đồng).

Dù sản xuất nông nghiệp không mấy thuận lợi nhưng sản lượng lương thực có hạt vẫn đạt 1.203.574 tấn, cao nhất từ trước đến nay. Diện tích, năng suất một số cây trồng chủ lực phát triển ổn định với 187.910 ha lúa, 55.652 ha ngô, 29.320 ha mía, 17.914 ha lạc, 2.946 ha cam, 10.912 ha cao su, 553 ha cà phê, 6.944 ha chè,... Chăn nuôi duy trì ở quy mô: đàn trâu 296.241 con, đàn bò 391.155 con, đàn lợn 971.000 con và đàn gia cầm 17.955 ngàn con với sản lượng thịt hơi 210.000 tấn. Toàn tỉnh có 380 trang trại chăn nuôi, gồm 90 trại lợn, 32 trại gia cầm, trên 210 trại trâu, bò. Các trang trại lớn chăn nuôi bò sữa theo hướng công nghiệp của Công ty Sữa TH, Vinamilk được đầu tư mở rộng, mang lại hiệu quả kinh tế cao. Năm 2014, Nghệ An cũng đã trồng mới 15.915 ha rừng, khoanh nuôi, bảo vệ và chăm sóc 21.500 ha rừng, đồng thời khai thác tốt 22.000ha nuôi trồng thủy sản, phát triển đội tàu khai thác hải sản có động cơ 4.090 chiếc (1.211 chiếc công suất trên 90CV) với sản lượng nuôi trồng-khai thác 144.545 tấn, sản xuất 550 triệu cá giống, 1.100 triệu tôm giống và 9,5 triệu giống thuỷ sản khác.

Sản xuất công nghiệp có chiều hướng phục hồi tăng trưởng; một số sản phẩm chủ lực vượt kế hoạch đề ra: 99,85 triệu lít sữa tươi, 14,39 triệu quần áo sơ mi, 741,54 triệu viên gạch xây quy chuẩn, 1,53 triệu tấn xi măng, 196,46 triệu lít bia, 2.064 triệu KWh điện sản xuất, 1.600 triệu KWh điện thương phẩm... Trong năm cũng đã khởi công nhiều dự án lớn: Trung tâm mua sắm Nguyễn Kim, Nhà máy Tôn Hoa Sen, Trung tâm công nghiệp thực phẩm Masan... Toàn tỉnh có 32 CCN với diện tích quy hoạch 467ha, trong đó 9 CCN đã lấp đầy, 5 CCN có nhà đầu tư; 8 CCN đang thực hiện đầu tư; 10 CCN đã lập và phê duyệt quy hoach. Các CCN đã thu hút 160 dự án (3 dự án FDI), tạo giá trị 2.000 tỷ đồng/năm, chiếm 12% sản xuất công nghiệp toàn tỉnh, tạo việc làm cho 8.500 lao động.

Ngành xây dựng cũng có khởi sắc, tổng vốn huy động đạt 36.000 tỷ đồng; các công trình hoàn thành đã phát huy tác dụng tích cực trong sản xuất và đời sống. Công tác giải phóng mặt bằng các công trình trọng điểm, nhất là dự án nâng cấp Quốc lộ 1A được triển khai quyết liệt; một số dự án lớn lâu nay ách tắc đã khởi động trở lại. Trong năm 2014, tỉnh đã khởi công, đẩy nhanh tiến độ nhiều công trình như: cầu Dùng, 3 cầu vượt đường sắt, cầu Khe Ang, Bệnh viện đa khoa 700 giường, di tích Truông Bồn...

Hoạt động thương mại diễn ra sôi động; nhân dân tiếp tục hưởng ứng cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, góp phần đưa mức bán lẻ hàng hóa đạt 34.653 tỷ đồng, kim ngạch xuất khẩu đạt 415,4 triệu USD. Năm 2014, Nghệ An cũng tập trung xây dựng môi trường du lịch văn minh, an toàn, thân thiện, chất lượng dịch vụ du lịch được nâng cao. Chỉ trong 10 tháng đầu năm, số khách du lịch đạt hơn 5 triệu lượt, trong đó có 53.750 khách quốc tế, đem lại doanh thu 2.185 tỷ đồng.

Trong năm 2014, tỉnh Nghệ An đã khởi công nhiều dự án lớn cho thấy hoạt động thu hút đầu tư có nhiều khởi sắc. Chủ tịch có chia sẻ thêm gì về vấn đề này?

Năm 2014, Nghệ An đã khởi công một số dự án Tôn Hoa Sen, Siêu thị Nguyễn Kim... có ý nghĩa lớn đối với sự phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời khẳng định hướng đi, cách làm đúng đắn của Nghệ An trong thu hút đầu tư.

Đến tháng 11-2014, tỉnh đã cấp mới và điều chỉnh cho 127 dự án với số vốn đăng ký 27.27.384 tỷ đồng, trong đó, cấp mới cho 105 dự án với số vốn 18.522 tỷ đồng. Một số dự án quy mô lớn như: Tổ hợp đô thị và khách sạn Hà Nội-Kim Liên 720 tỷ đồng, Quần thể du lịch sinh thái, biệt thự nghỉ dưỡng, thể thao, vui chơi giải trí Lan Châu-Song Ngư 1.969 tỷ đồng, Bến cảng Thanh Thành Đạt 560 tỷ đồng, Nhà máy sản xuất ván sợi MDF 1.558,0 tỷ đồng, Dự án thực phẩm MASAN 1.200 tỷ đồng, Tôn Hoa Sen 2.300 tỷ đồng, Siêu thị Nguyễn Kim 550 tỷ đồng, Vingroup 2.392 tỷ đồng... Trên địa bàn tỉnh hiện có 31 dự án ODA với tổng mức đầu tư 15.050 tỷ đồng (vốn ODA 12.109 tỷ đồng-đối ứng 2.941 tỷ đồng), điển hình Dự án phát triển đô thị Vinh (vốn WB), Dự án khôi phục nâng cấp hệ thống thủy lợi Bắc (vốn JICA), Dự án các xã vùng ngập lũ Năm Nam (vốn Quỹ Ả-Rập-Xê-Út)... Cùng với gia tăng nguồn lực bên ngoài, các doanh nghiệp trên địa bàn cũng đang lấy lại đà hồi phục: Trong 11 tháng đầu năm có 1.025 doanh nghiệp mới thành lập, đưa số doanh nghiệp lên 12.386, trong đó có 8.461 doanh nghiệp đang hoạt động.

Có được kết quả trên là nhờ Nghệ An đã đẩy mạnh các hoạt động đối ngoại và xúc tiến đầu tư có trọng tâm, trọng điểm. Năm 2014, tỉnh đã tổ chức nhiều sự kiện quan trọng như: Hội nghị gặp mặt nhà đầu tư đầu Xuân Giáp Ngọ 2014, XTĐT tại Nhật Bản, Anh, Hàn Quốc... kết hợp nhiều hình thức xúc tiến tại chỗ, trong và ngoài nước; đặc biệt đã gắn kết chặt chẽ với các cơ quan xúc tiến đầu tư Trung ương, các tổ chức nước ngoài (JETRO, KOTRA) và các ngành trong tỉnh. Cũng trong năm qua, Nghệ An đã tổ chức nhiều lớp bồi dưỡng quản trị doanh nghiệp theo Đề án bồi dưỡng đội ngũ doanh nhân, đồng thời tổ chức nhiều hội nghị đối thoại để nắm bắt, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và nhà đầu tư.  

Xin Chủ tịch cho biết những mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội nổi bật của Nghệ An trong năm 2015?

Năm 2015 được dự báo kinh tế thế giới cũng như Việt Nam dần phục hồi tăng trưởng, năm cuối thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm 2011-2015 cũng là năm tỉnh Nghệ An tiếp tục tập trung thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW của Bộ Chính trị; đồng thời là năm Đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2015-2020 tạo nên khí thế mới, quyết tâm mới. Các dự án trọng điểm đang và sẽ triển khai sẽ tạo thêm việc làm, tăng thu ngân sách, góp phần tạo diện mạo mới cho kinh tế - xã hội tỉnh Nghệ An.

Nắm bắt thời cơ này, Nghệ An sẽ triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ, khuyến khích phát triển sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp như: tạo việc làm, thu nhập cho người lao động; đẩy mạnh xây dựng các mô hình sản xuất theo hướng liên kết chặt chẽ giữa kinh tế hộ với doanh nghiệp, gắn với thị trường, lựa chọn các sản phẩm có giá trị gia tăng cao; đầu tư tập trung sản phẩm đột phá của nông nghiệp là bò sữa, các sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao;… với mục tiêu phấn đấu tốc độ giá trị sản xuất nông-lâm-ngư nghiệp tăng 4- 4,5%.

Phát triển công nghiệp, xây dựng vừa gắn với hội nhập vừa phát huy lợi thế so sánh, trước hết là đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu, ưu tiên phát triển sản phẩm có chất lượng, giá trị gia tăng cao, áp dụng công nghệ cao, công nghệ sạch, sử dụng tiết kiệm năng lượng và bảo vệ môi trường; đẩy nhanh tiến độ xây dựng các dự án sản xuất công nghiệp trọng điểm, các dự án, công trình hoàn thành để phát huy trong năm 2015. Giá trị sản xuất công nghiệp và xây dựng tăng 12-13% so với năm 2014.

Phát triển mạnh các lĩnh vực dịch vụ có tiềm năng và lợi thế lớn, có hàm lượng khoa học và công nghệ mang lại giá trị gia tăng cao; phát triển các dịch vụ như du lịch, tài chính, ngân hàng, bảo hiểm và các dịch vụ hỗ trợ sản xuất kinh doanh; tập trung xây dựng thương hiệu hàng hóa các sản phẩm trong tỉnh; tập trung đẩy mạnh xuất khẩu, nhất là những mặt hàng có giá trị gia tăng cao. Hoạt đông thương mại sẽ tích cực, chủ động khai thác, mở rộng thị trường, tăng cường xúc tiến thương mại; thực hiện đồng bộ các giải pháp mở rộng thị trường; đẩy mạnh hơn nữa cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam, nhất là tiêu dùng sản phẩm sản xuất trên địa bàn tỉnh; đảm bảo cung cấp hàng hóa thông suốt trên địa bàn; làm tốt công tác bình ổn giá; tăng cường công tác quản lý thị trường và xúc tiến thương mại để mở rộng thị trường; phấn đấu đưa tổng mức bán lẻ hàng hoá tăng khoảng 14-15%, kim ngạch xuất khẩu đạt 550-600 triệu USD, tăng 14-15%, kim ngạch nhập khẩu từ 300- 350 triệu USD.

Nghệ An cũng sắp xếp lại hệ thống dịch vụ du lịch, tiếp tục đầu tư xây dựng một số công trình hạ tầng, hình thành các khu dịch vụ vùng Nam Thanh-Bắc Nghệ; Nam Nghệ-Bắc Hà, KKT Đông Nam; mở thêm một số tuyến, cụm du lịch mới Cửa Lò ra Đảo Ngư (Dự án Song Ngư Sơn); Vinh-Con Cuông; Vinh-Quế Phong (Thủy điện Hủa Na)... Mục tiêu đặt ra đón 4,8 triệu lượt khách, tăng doanh thu du lịch 18- 20% so năm 2014.

Nhân dịp tỉnh tổ chức Hội nghị gặp gỡ nhà đầu tư xuân Ất Mùi, chủ tịch chia sẽ những đột phá trong công tác cải thiện môi trường đầu tư đã và đang được tỉnh triển khai?

Cải thiện môi trường đầu tư và tạo được bước đột phá trong thu hút đầu tư vào địa bàn là vấn đề có tầm quan trọng chiến lược. Để mở được cánh cửa khó khăn này, chúng tôi xác định cần tập trung vào các “chìa khóa” sau:

1. Cải cách hành chính được xác định là khâu đột phá nhằm đảm bảo phát triển sản xuất kinh doanh, tạo điều kiện thuận lợi trong việc giải quyết công việc của Nhà nước với các tổ chức và công dân.

2. Cải tiến và chuyên nghiệp hoá công tác quảng bá, xúc tiến đầu tư: chủ động xây dựng các chương trình xúc tiến đầu tư trong nước và ngoài nước, danh mục các dự án trọng điểm để kêu gọi đầu tư nhằm giới thiệu cho các nhà đầu tư hiểu biết rõ thêm về Nghệ An và những cơ hội thuận lợi khi nhà đầu tư đến sản xuất kinh doanh tại Nghệ An. Đặc biệt, đầu năm 2015, tỉnh sẽ tổ chức Hội nghị gặp gỡ nhà đầu tư xuân Ất Mùi, đây là hội nghị thường niên, nhưng lần này có quy mô lớn nhất từ trước tới nay, hi vọng sẽ đem lại một “cú hích” lớn trong công tác xúc tiến đầu tư của tỉnh.

3. Hoàn thiện Quy hoạch phát triển tổng thể kinh tế xã hội: Nghệ An đang nỗ lực tiến hành lập quy hoạch phát triển tổng thể kinh tế xã hội của tỉnh. Khi quy hoạch này được phê duyệt đây sẽ là nền tảng cho việc thu hút đầu tư vào tỉnh.

4. Nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực: Làm tốt việc đào tạo nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp. Công tác đào tạo cần phải gắn với nhu cầu của nhà đầu tư, xây dựng mô hình kết hợp giữa đơn vị đào tạo và doanh nghiệp. Tiếp tục mở các lớp bồi dưỡng kiến thức khởi sự doanh nghiệp cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa.

5. Chú trọng đầu tư cơ sở hạ tầng kinh tế xã hội. Đẩy mạnh công tác xây dựng cơ sở hạ tầng, đảm bảo thuận lợi về hệ thống giao thông, hệ thống cung cấp nước, cung cấp điện ổn định; các hệ thống thoát nước thải; các công trình phụ trợ... tạo ra hệ thống hạ tầng cơ sở đồng bộ.

6. Tiến hành rà soát, xem xét thu hồi đất đối với các dự án triển khai chậm, dự án treo,…hình thành “Quỹ đất sạch” để tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư sớm có địa điểm để đầu tư sản xuất kinh doanh. Phối kết hợp chặt chẽ trong công tác đền bù giải phóng mặt bằng, tạo quỹ đất để giao cho nhà đầu tư trong thời gian ngắn nhất.