Cải cách thủ tục hành chính, nâng cao năng lực cạnh trang quốc gia

Qua hơn 3 năm thực hiện tái cơ cấu, nền kinh tế đã có những kết quả tích cực với sự ổn định của kinh tế vĩ mô, lạm phát được kiềm chế,… trong đó phải kể đến những kết quả trong công tác cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Phóng viên Tạp chí Vietnam Business Forum đã có cuộc trao đổi với ông Trần Anh Tuấn, Thứ trưởng Bộ Nội vụ xung quanh những kết quả này. Thu Hà thực hiện.

Ông đánh giá thế nào về kết quả Chỉ số cải cách hành chính của các bộ, cơ quan ngang bộ, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trong những năm gần đây?

Thực hiện Nghị quyết 30c/NQ-CP ngày 08/11/2011 của Chính phủ ban hành Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011- 2020, Bộ trưởng Bộ Nội vụ đã ban hành Quyết định số 1294/QĐ-BNV ngày 03/12/2012 phê duyệt Đề án xác định Chỉ số cải cách hành chính của các bộ, cơ quan ngang bộ, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và đã triển khai thực hiện trong thời gian qua, công bố được Chỉ số CCHC năm 2012 và năm 2013 của các Bộ, cơ quan ngang bộ (gọi chung là bộ), UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (gọi chung là tỉnh).

Chỉ số CCHC (Par index) giúp đánh giá một cách chính xác, khách quan định lượng kết quả triển khai CCHC hành năm của các bộ, các tỉnh; đánh giá được mặt mạnh, mặt yếu của mình trong cải cách hành chính và giúp so sánh, xếp hạng kết quả triển khai cải cách hành chính giữa các bộ, các tỉnh hàng năm.

Đánh giá qua 2 năm, kết quả Chỉ số cải cách hành chính của các bộ, các tỉnh qua 2 năm đã phản ánh tương đối khách quan, chính xác kết quả đạt được trong cải cách hành chính hàng năm. Từ kết quả đó, bước đầu cho thấy có những chuyển biến tích cực khi áp dụng Chỉ số CCHC để đánh giá, đặc biệt là đã nâng cao hiệu quả chỉ đạo, điều hành của người đứng đầu các cơ quan hành chính đối với công tác cải cách hành chính, từ công tác xây dựng kế hoạch cải cách hành chính hàng năm, đến việc bố trí nguồn lực cho cải cách hành chính, tăng cường công tác đôn đốc, kiểm tra, theo dõi, tổng kết, đánh giá cải cách hành chính…

Từ thành công của công việc xác định Chỉ số cải cách hành chính cấp tỉnh, cấp bộ, đến nay đã có 46 tỉnh, thành phố và 01 bộ ban hành Chỉ số cải cách hành chính để đánh giá, xếp hạng kết quả cải cách hành chính hàng năm giữa các cơ quan, đơn vị trong nội bộ. Hy vọng rằng, với phương pháp tiếp cận đúng đắn, đáp ứng yêu cầu thực tiễn, Chỉ số cải cách hành chính sẽ dần trở thành công cụ có ý nghĩa thiết thực trong quản lý quá trình cải cách hành chính của các bộ, các tỉnh. Hiện tại, Bộ nội vụ đang phối hợp với các bộ, ngành, địa phương tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện nội dung, phương pháp đánh giá của Chỉ số cải cách hành chính để đảm bảo tính bền vững, lâu dài của công cụ này trong quá trình triển khai cải cách hành chính.

Nhiều ý kiến cho rằng nguyên nhân dẫn đến thủ tục hành chính ở một số ngành, lĩnh vực rườm rà, gây bức xúc cho người dân và doanh nghiệp xuất phát từ chính đội ngũ cán bộ, công chức quản lý, những người làm chính sách. Ông nghĩ sao về vấn đề này?

Chính phủ đã ưu tiên triển khai đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính (TTHC), nhằm tạo thuận lợi cho người dân, tổ chức, doanh nghiệp, góp phần cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh, thu hút đầu tư. Cùng với đẩy mạnh cải cách TTHC, cải cách công vụ, công chức trong thời gian qua được Chính phủ xác định là một nhiệm vụ trọng tâm của cải cách, với mục tiêu xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có đủ năng lực, phẩm chất đáp ứng yêu cầu phục vụ nhân dân và sự phát triển đất nước. Theo đó, hệ thống văn bản pháp luật về cải cách công vụ, công chức và nhiều giải pháp đổi mới công tác quả lý đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức đã và đang được triển khai thực hiện đạt kết quả tích cực.

Tuy nhiên, một thực tế vẫn còn tồn tại hiện nay là thủ tục hành chính ở một số ngành, lĩnh vực còn rườm rà, phức tạp, gây bức xúc cho người dân và doanh nghiệp. Hiện tượng này, ngoài nguyên nhân do đội ngũ cán bộ, công chức thực thi giải quyết TTHC làm chưa tốt vai trò của mình (đây là số ít) thì chúng ta phải thấy rằng bản thân các thủ tục hành chính quy định trong các văn bản pháp luật còn phức tạp nên vẫn còn gây khó khăn, phiền hà cho người dân, doanh nghiệp.

Được biết, ngày  02/7 vừa qua, Bộ Nội vụ đã có quyết định ban hành Quy chế Thực hiện nhiệm vụ kiểm soát thủ tục hành chính, tiếp nhận, xử lý phản ánh kiến nghị của các cá nhân, tổ chức về quy định hành chính thuộc phạm vi chức năng quản lý của Bộ Nội vụ. Xin ông cho biết kỹ hơn về quy định này?

Trên cơ sở hướng dẫn của Bộ tư pháp tại Thông tư số 05/2014/TT-BTP ngày 07/02/2014 về việc hướng dẫn công bố, niêm yết thủ tục hành chính và báo cáo về tình hính, kết quả thực hiện kiểm soát thủ tục hành chính, Bộ Nội vụ đã ban hành Quyết định số 677/QĐ-BNV ngày 02/7/2014 của Bộ trưởng Bộ Nội vụ về Quy chế Thực hiện nhiệm vụ kiểm soát thủ tục hành chính, tiếp nhận, xử lý, phản ánh, kiến nghị của các cá nhân, tổ chức về quy định, thủ tục hành chính thuộc phạm vi chức năng quản lý của Bộ Nội vụ. Quy chế này được ban hành trên cơ sở kế thừa 02 Quy chế của Bộ Nội vụ ban hành tại Quyết định số 1644QĐ-BNV ngày 09/9/2011 của Bộ trưởng Bộ Nội vụ đó là: Quy chế Công bố, công khai thủ tục hành chính của Bộ Nội vụ và Quy chế xử lý phản ánh, kiến nghị của cá nhân, tổ chức về quy định hành chính của Bộ Nội vụ.

Nội dung của Quy chế này gồm 4 chương và 23 điều và có ý nghĩa thực tiễn trong việc tiếp tục triển khai nhiệm vụ kiểm soát thủ tục hành chính tại Bộ Nội vụ:

Bảo đảm cơ chế phối hợp giữa các đơn vị thuộc, trực thuộc Bộ trong việc thực hiện nhiệm vụ kiểm soát thủ tục hành chính;

Làm rõ yêu cầu của các đơn vị thuộc, trực thuộc khi dự thảo văn bản quy phạm pháp luật cần thực hiện các nhiệm vụ về đánh giá tác động, tính toán chi phí tuân thủ thủ tục hành chính đối với các văn bản quy phạm pháp luật có thủ tục hành chính.

Làm rõ quy trình tham gia ý kiến đối với các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật và thẩm định dự thảo văn bản quy phạm pháp luật của Vụ Pháp chế.

Làm rõ trách nhiệm công bố, công khai thủ tục hành chính của các đơn vị thuộc, trực thuộc Bộ và Vụ Pháp chế sau khi văn bản quy phạm pháp luật có thủ tục hành chính được ban hành.

Làm rõ quy trình và trách nhiệm việc tiếp nhận, xử lý, phản ánh, kiến nghị của cá nhân, tổ chức về quy định hành chính của các đơn vị thuộc, trực thuộc Bộ và Vụ Pháp chế.

Để tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa công tác cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, đặc biệt là các nhà đầu tư nước ngoài, thời gian tới, chúng ta cần có những biện pháp mạnh tay nào và Bộ sẽ có những biện pháp cụ thể gì thưa Thứ trưởng?

Để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, đặc biệt là các nhà đầu tư nước ngoài, trong thời gian tới cần phải tập trung vào một số giải pháp như:

- Tiếp tục thực hiện việc áp dụng quy định “một văn bản quy phạm pháp luật có thể được ban hành để đồng thời sửa đổi, bổ sung, thay thế, hủy bỏ, bãi bỏ nội dung trong nhiều văn bản quy phạm pháp luật do cùng một cơ quan ban hành” trong thực hiện đơn giản hóa TTHC. Xây dựng, hoàn thiện quy trình xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật của bộ, cơ quan ngang bộ, đảm bảo gắn kết giữa công tác kiểm soát thủ tục hành chính với công tác xây dựng, thẩm định, kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật.

- Tiếp tục triển khai, hoàn thành phương án đơn giản hóa TTHC tại 25 Nghị quyết của Chính phủ. Các Bộ, ngành, địa phương tiếp tục rà soát, đơn giản hóa thủ tục hành chính thuộc phạm vi, trách nhiệm của mình, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm. Tăng cường công tác kiểm tra thực hiện kiểm soát TTHC. Triển khai nghiêm túc hiệu quả Quy chế thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông, nhân rộng mô hình một cửa liên thông hiện đại cấp huyện. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, mở rộng cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4.

- Tiếp tục đẩy mạnh cải cách TTHC trên một số lĩnh vực trọng tâm như: thuế, hải quan, đầu tư, kinh doanh, đất đai, xây dựng…. với yêu cầu giảm chi phí, rút ngắn và quy định cụ thể thời gian giả quyết TTHC, chống tham nhũng, tiêu cực trong giải quyết TTHC của đội ngũ công chức, viên chức.

- Tiến hành đôn đốc, kiểm tra, triển khai có hiệu quả Đề án đẩy mạnh cải cách chế độ công vụ, công chức tại các bộ, ngành, địa phương với hai trụ cột chính là vị trí việc làm và hệ thống tiêu chuẩn chức danh. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức thông qua việc đổi mới, nâng cao chất lượng công tác thi công chức; đổi mới phương thức tuyển chọn lãnh đạo, quản lý để chọn được những người có phẩm chất đạo đức tốt, năng lực chuyên môn cao vào các cơ quan hành chính nhà nước. Xây dựng văn hóa công sở và nâng cao kỷ luật, kỷ cương trong thực thi công vụ của đội ngũ cán bộ công chức.