Doanh nghiệp tiếp tục khó khăn

Kinh tế được đánh giá đã thoát đáy với nhiều số liệu lạc quan, nhưng cộng đồng doanh nghiệp vẫn tiếp tục khó khăn do giá cả đầu vào tăng cao và thị trường tiêu thụ chưa khởi sắc. 4 tháng đầu năm cả nước có gần 22.300 doanh nghiệp khó khăn phải đóng cửa, tăng gần 5% so với cùng kỳ.

Theo báo cáo của cơ quan thống kê, trong tháng 4/2015, cả nước tiếp tục ghi nhận hơn 4.300 doanh nghiệp rơi vào tình trạng khó khăn, trong đó có 3.670 doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động và 684 doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể. Con số này lần lượt tăng tăng 58% và 34% so với tháng 3/2015.

Lũy kế 4 tháng, số tạm ngừng hoạt động tăng gần 5% so với cùng kỳ năm trước. Đa phần trong số này là các công ty nhỏ quy mô vốn dưới 10 tỷ đồng. Số DN hoàn tất thủ tục giải thể giảm gần 1%, ở mức 3.249 đơn vị.

Tuy nhiên, tháng 4/2015 ghi nhận gần 9200 DN mới thành lập. Tính chung 4 tháng đầu năm nay, cả nước có 28.235 DN đăng ký thành lập mới với tổng vốn 162.500 tỷ đồng, tăng so với cùng kỳ năm 2014. Nhưng điều đáng nói là , quy mô của các DN mới lại giảm, DN thành lập mới tháng 4 chỉ đạt 5,6 tỷ đồng so với mức 6,4 tỷ đồng của tháng 3/2015.

Khó khăn hàng đầu của DN hiện nay vẫn là tiêu thụ sản phẩm, tiếp cận vốn và chi phí đầu vào tăng cao. Điện, xăng và tỷ giá đồng loạt tăng khiến nhiều DN lo mất hết lợi nhuận. DN vừa hứng chịu hai đợt tăng giá của điện và xăng dầu khiến chi phí đầu vào của sản phẩm tăng cao, làm mất tính cạnh tranh của hàng hóa xuất khẩu lẫn tiêu thụ nội địa. Để tồn tại, bài toán tiết giảm chi phí tối đa để hạ giá thành sản phẩm ngặt nghèo hơn bao giờ hết.

Tỷ giá được điều chỉnh tăng 1% và giá USD tự do tăng càng gây thêm khó khăn cho DN. Tỷ giá tăng làm chi phí nhập khẩu nguyên liệu tăng cao, thêm vào đó, các DN cung ứng nguyên liệu trong nước thường dựa vào đó để "té nước theo mưa" tăng giá nguyên liệu cao hơn tốc độ tăng tỷ giá. Chi phí đầu vào tăng nhưng sản phẩm đầu ra của DN chưa thể tăng trong bối cảnh nhu cầu tiêu thụ còn yếu. Chỉ các DN xuất khẩu có lợi khi tỷ giá tăng, tỷ giá tăng đồng nghĩa với lợi nhuận tính ra tiền đồng dôi lên.

Nhiều doanh nghiệp lo ngại tỷ giá thời gian tới tiếp tục tăng vì rơi vào thời điểm nhu cầu ngoại tệ tăng cao do nhập hàng sản xuất cuối năm, doanh nghiệp mua USD trả nợ vay tới hạn…

Một trong những ngành xuất khẩu vẫn gặp khó khăn trong năm nay là dệt may. Trong tổng kim ngạch xuất khẩu năm 2014, các doanh nghiệp trong nước chỉ chiếm khoảng 6 trong tổng số hơn 20 tỷ USD. Trong đó, doanh nghiệp trong nước sản xuất theo FOB (mua nguyên liệu, tự sản xuất và bán trực tiếp không thông qua trung gian), hiện nay chỉ chiếm khoảng 20%, còn lại là sản xuất hàng gia công. Như vậy lợi nhuận DNthu được không đáng kể. DN nào được vay vốn ngân hàng với mức lãi suất 0,5%/tháng thì tỷ suất lợi nhuận cũng chỉ đạt khoảng 0,3%/tháng. Tuy nhiên, chỉ những doanh nghiệp lớn có uy tín mới có thể vay ở mức lãi suất này. Hiện chỉ có 30% doanh nghiệp dệt may có lợi nhuận, còn năm 2014, theo đánh giá của nhiều doanh nghiệp, hầu hết họ chỉ hòa vốn.

Điểm đáng lo ngại nữa là 2 tháng gần đây thị trường xuất khẩu của nhiều mặt hàng đang xấu đi, không chỉ dưa hấu hay hành tím mà nhiều mặt hàng nông nghiệp khác cũng đều không tiêu thụ được sản phẩm, bị cạnh tranh gay gắt. Sức mua hiện nay vẫn còn khá yếu, nếu tỷ giá tăng tiếp thì thực sự hàng hoá của công ty sẽ rất khó bán ra, hàng tồn kho càng nhiều lên.

Báo cáo trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại buổi khai mạc phiên họp thứ 38 diễn ra sáng 11-5, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch Đầu tư Bùi Quang Vinh cho rằng, những tháng đầu năm và dự kiến cả năm nay, tăng trưởng kinh tế vẫn hết sức khó khăn.

Theo Bộ trưởng Bùi Quang Vinh, tình hình chung kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định, lạm phát được kiểm soát ở mức thấp. Tuy nhiên nền kinh tế cũng còn nhiều khó khăn ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển, như xuất khẩu giảm nhiều, nhập khẩu tăng cao. Bộ trưởng cho rằng, nếu không có giải pháp tháo gỡ mạnh mẽ các khó khăn hiện tại, thì nền kinh tế trong 6 tháng cuối năm 2015 sẽ có rất nhiều thách thức, tăng trưởng cả năm khó có thể đạt cao, mục tiêu tăng trưởng cả năm 6,5% cũng không phải đơn giản.

Bảo Châu