Cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam thời hội nhập

Chỉ số năng lực cạnh tranh quốc tế của Việt Nam 2014-2015 đứng ở vị trí 68/144 nước, 96% doanh nghiệp Việt nam là nhỏ và siêu nhỏ trong đó World Bank đánh giá việc chuyển đổi và ứng dụng công nghệ vào sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp Việt Nam chậm, xếp thứ 188/ 144 nước.

Theo Tiến sĩ Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt nam, nhận xét một trong những nguyên nhân cho sự tụt hậu này là do thể chế và môi trường kinh doanh. Bên cạnh đó, vấn đề lớn nhất của nền kinh tế Việt Nam hiện nay chính là năng lực cạnh tranh của các công ty tư nhân trong nước.

Cơ hội từ các Hiệp định Thương mại tự do

Hiện nay Việt nam đã tham gia các Hiệp đinh thương mại tự do: ASEAN , ASEAN – Trung Quốc, ASEAN – Hàn quốc, ASEAN – Nhật, ASEAN – Ấn độ, ASEAN – Úc – New Zealand, Vietnam – Nhật Bản, Việt Nam – Chile, Việt Nam – Hàn Quốc, Việt Nam – Lào, Campuchia, Việt Nam – EU…

Với các Hiệp đinh thương mại tự do sẽ mang lại cơ hôi  lớn cho kinh tế Việt Nam mở rộng thương mại quốc tế nhờ việc giảm thuế quan, tự do thương mại và đầu tư, quyền sở hữu trí tuệ được bảo vệ, minh bạch và phát triển bền vững (VCCI, 2015). Tuy nhiên để có thể tận dụng tốt những cơ hội này cần có sự chuẩn bị tích cực từ phía doanh nghiệp và sự cải cách thể chế quyết liệt từ phía Chính phủ để tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.

Và giải pháp

Thực trạng tụt hậu và yêu cầu hội nhập buộc Việt Nam phải chuyển sang nền kinh tế thị trường, trong đó xác định rõ vai trò của nhà nước và doanh nghiệp. Ông Vũ Tiến Lộc đề nghị rõ nhà nước chỉ đóng vai trò trong việc đề ra thể chế chính sách, là trọng tài để đảm bảo sân chơi công bằng cho doanh nghiệp còn việc kinh doanh  phải là của doanh nghiệp, lấy doanh nghiệp làm vai trò nòng cốt trong giai đoạn này và yêu cầu nhà nước phải tôn trọng doanh nhân. Ông Vũ Tiến Lộc đề nghị “Các doanh nghiệp khi đối thoại với chính quyền thường nói Tôi XIN nhà nước, không nên thế chúng ta phải nói tôi YÊU CẦU nhà nước”

Bên cạnh đó, Chủ tịch VCCI cũng đề xuất nhà nước nên chuyển giao các dịch vụ công (như xúc tiến đầu tư, xúc tiến thương mại, nghiên cứu khoa học công nghệ…) sang cho các hiệp hội, doanh nghiệp tư nhân theo nguyên tắc nền kinh tế thị trường nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và cạnh tranh

Ngày 12 tháng 3 năm 2014 Chính phủ đưa ra Nghị quyết 19/NQ-CP về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia hai năm 2015-2016, trong đó đẩy mạnh cắt giảm thủ tục hành chính, ví dụ phấn đấu năm 2015 rút ngắn thời gian nộp thuế còn không quá 212,5 giờ,… ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý nhà nước, năm 2015 phấn đấu các chỉ tiêu về môi trường kinh doanh của nước ta đạt và vượt mức trung bình của các nước ASEAN-6.

Tuy nhiên doanh nghiệp cũng phải sãn sàng tương tác với chính quyền. Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam của VCCI diễn ra thường niên và được coi là kênh đối thoại đem lại hiệu quả giữa Chính phủ và Cộng đồng doanh nghiệp. Riêng trong cộng đồng startups nhóm Startups Warriors, với các đại diện đàn anh trong cộng đồng startups Việt Nam, đã thành lập fanpage “Startup đề xuất chính sách thuế CNTT tới CP” để cộng đồng startups có thể trực tiếp đóng góp vào chính sách thuế ưu đãi cho ngành CNTT đến chính phủ (Nam Đỗ, 2015).

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cần chuẩn bị tâm thế chơi sòng phẳng với thế giới, phải chuẩn bị và đáp ứng yêu cầu của hội nhập thông qua việc nâng cao năng lực và trình độ chuyên môn,đặc biệt là nâng cao trình độ giao tiếp tiếng Anh. Nâng cao năng lực cạnh tranh là yếu tố cốt lõi._Ông Vũ Tiến Lộc (2015) nhấn mạnh.

Các doanh nghiệp phải nắm được các Hiệp định thương mại tự do để phân tích tác động từ đó lập kế hoạch và thay đổi cách thức kinh doanh mới như tìm kiếm đối tác, tìm kiếm thị trường, rào cản kỹ thuật, trách nhiệm xã hội…

Để có thể tồn tại, phát triển và cạnh tranh với các công ty lớn trên thế giới thông qua mở cửa và hội nhập, đây là thời điểm “bơi” hoặc là “chìm” của các doanh nghiệp, startups Việt Nam (Anh Minh Đỗ, 2015). Điều này đòi hỏi sự nỗ lực vượt bậc của các doanh nghiệp, startups, phải chuyển cả cộng đồng doanh nghiệp, cộng đồng startups thành cộng đồng học tập, cộng đồng liên kết lại_phát biểu của ông Vũ Tiến Lộc.

Nhấn mạnh về vai trò của các hiệp hội, ông Lộc khẳng định, hội nhập đòi hỏi cộng đồng phải liên kết lại chứ không thể “chiến tranh du kích”. Theo ông Vũ Tiến Lộc, “chiến tranh du kích” là thua trong hội nhập. Đối với các doanh nghiêp vừa và nhỏ, hiện nay VCCI đang đại diện về chính trị, tiếng nói cho cộng đồng doanh nghiệp Việt nam.

Như Quý