Chung tay vì một Hà Nội “xanh”

Quá trình đô thị hóa quá nhanh trên địa bàn Thủ đô Hà Nội trong thời gian qua đã kéo theo những bất cập như: tài nguyên thiên nhiên giảm, tình trạng ô nhiễm môi trường tăng, nguồn lực đất đai bị xâm hại. Hội thảo "Thực trạng thực hiện tăng trưởng xanh của các doanh nghiệp công nghiệp trên địa bàn Thành phố Hà Nội", được Viện Nghiên cứu quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM) tổ chức mới đây, nhằm tìm ra các giải pháp tháo gỡ nhiều vấn đề nan giải trên.

Theo TS. Nguyễn Tuệ Anh, Phó Viện trưởng CIEM, hiện T.P Hà Nội vẫn được coi có mức tăng trưởng kinh tế nhìn chung cao hơn cả nước, trong đó dịch vụ là khu vực đóng góp nhiều nhất. Cơ cấu giá trị sản xuất nội bộ ngành công nghiệp chủ yếu dựa vào ngành sản xuất chế biến chế tạo. Năng suất lao động của ngành công nghiệp tăng dần qua các năm, tuy nhiên song hành mới mức độ phát triển nhanh về kinh tế, các tiêu chí về một “thành phố xanh” vẫn còn rất khiêm tốn.

Đề cập đến vấn đề phát triển ngành năng lượng, ông Đào Hồng Thái, Giám đốc Trung tâm tiết kiệm năng lượng, Sở Công thương Hà Nội cho biết mục tiêu của chương trình là giảm một phần mức đầu tư phát triển hệ thống cung ứng năng lượng, mang lại lợi ích về kinh tế - xã hội, góp phần bảo vệ môi trường, khai thác hợp lý các nguồn tài nguyên năng lượng, thực hiện phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Theo đó, về kết quả kiểm toán năng lượng, đã hỗ trợ kiểm toán năng lượng cho 129 cơ sở công nghiệp, với 595 giải pháp tiết kiệm năng lượng, tiết kiệm trên 3.500 TOE. Đồng thời xây dựng mô hình quản lý năng lượng cho 9 cơ sở công nghiệp và 7 tòa nhà trên địa bàn thành phố...

Ths. Hồ Công Hòa, Ban Chính sách Dịch vụ công, CIEM đã đưa ra bộ chỉ số tăng trưởng xanh ở cấp độ doanh nghiệp cho các đơn vị trên địa bàn Thủ đô tham khảo. Theo đó, bộ tiêu chí gồm 30 tiêu chí chia làm 4 nhóm. Nhóm 1: Tiêu chí đánh giá nhận thức và hành động của doanh nghiệp về tăng trưởng xanh (gồm 11 tiêu chí phụ). Nhóm 2: Tiêu chí đánh giá hoạt động đổi mới công nghệ của doanh nghiệp theo hướng xanh (gồm 9 tiêu chí phụ). Nhóm 3: Tiêu chí đánh giá doanh nghiệp về tiêu dùng năng lượng hiệu quả (gồm 7 tiêu chí phụ) và nhóm 4: Tiêu chí đánh giá doanh nghiệp về chuyển đổi cơ cấu sản phẩm theo hướng sản phẩm xanh (gồm 3 tiêu chí phụ). Theo Ths. Hồ Công Hòa, việc xây dựng bộ chỉ số trên sẽ là một công cụ điều tiết và quản lý hữu hiệu giúp nhà quản lý theo dõi, đánh giá doanh nghiệp; thông tin cho cộng đồng và người tiêu dùng một cách công bằng, công khai, minh bạch và giúp doanh nghiệp tự chuyển đổi theo hướng tăng trưởng xanh.

Nhấn mạnh về tầm quan trọng của bộ chỉ số tăng trưởng xanh, PGS. TS. Lê Thu Hoa – Trưởng khoa Môi trường và Đô thị, trường Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng, qua việc nghiên cứu và tìm hiểu bộ chỉ số sẽ giúp cho các doanh nghiệp đóng trên địa bàn Thủ đô có hướng điều chỉnh sản xuất phát triển doanh nghiệp mình theo định hướng phát triển bền vững và tăng trưởng xanh. Tuy nhiên, trong quá trình thực thi bà Hoa cũng lưu ý đến công tác đánh giá kết quả đầu ra theo cách một số chỉ tiêu nên gộp lại để dễ đánh giá và đưa ra những mục tiêu trong ngắn hạn và dài hạn.

Tại hội thảo nhiều ý kiến cũng đồng tình nêu quan điểm, Hà Nội là thành phố lớn thứ hai trong cả nước về dân số sau TP Hồ Chí Minh nên công tác quản lý đô thị, đạt được mục tiêu tăng trưởng xanh gặp nhiều khó khăn. Vì vậy, để đạt được những kết quả tốt đòi hỏi sự quyết tâm cao của Đảng bộ và chính quyền thành phố cũng như sự tham gia tích cực của doanh nghiệp và người dân. Theo đó, các biện pháp cần sớm triển khai để giải quyết triệt để vấn đề trên sẽ phải theo hướng và có cơ chế khuyến khích các tổ chức tài chính, doanh nghiệp triển khai các hoạt động sản xuất kinh doanh theo tiêu chí “tăng trưởng xanh”; rà soát các phương án công nghệ được sử dụng trong các dự án đầu tư, đặc biệt là khi cấp phép hoặc quyết định đầu tư để thực hiện mục tiêu “tăng trưởng xanh”; ưu tiên phát triển các ngành công nghiệp công nghệ cao, công nghệ sạch, công nghệ thông tin, công nghệ vật liệu mới, công nghệ chế tạo khuôn mẫu. Thành phố đã có những quy định về các biện pháp và kiểm tra chặt chẽ hơn việc phòng, chống ô nhiễm từ các công trình xây dựng, một số quy chuẩn môi trường về nước thải, khí thải và tiếng ồn trên địa bàn nghiêm ngặt hơn so với quy chuẩn môi trường quốc gia… Riêng đối với từng người dân Thủ đô cũng cần nâng cao nhận thức về vấn đề tăng trưởng xanh như cần chọn xe tiết kiệm nhiên liệu và thải ít khói ra môi trường; chọn loại đồ gia dụng giúp tiết kiệm điện, nước; không mua những sản phẩm được tạo ra từ da, lông hay thịt của động vật hoang dã…

Tổng kết các ý kiến đóng góp, TS. Nguyễn Thị Tuệ Anh cho rằng, Hà Nội phải thực sự cầu thị và lắng nghe các ý kiến đóng góp của nhiều giới, tầng lớp của Thủ đô, cũng như xác định đây là một nhiệm vụ khó khăn và lâu dài nếu muốn có kết quả. Điều quan trọng là các cấp lãnh đạo Hà Nội cần nghiên cứu làm rõ các phương án giải quyết vấn đề trên đã được đề cập trong Bộ chỉ số tăng trưởng xanh, nên có hướng tập trung vào các mục tiêu phát triển xanh cho doanh nghiệp công nghiệp và bổ sung các tiêu chí xử lý chất thải, TS. Nguyễn Thị Tuệ Anh nhấn mạnh./.

Anh Phương