Những tín hiệu tích cực từ nền kinh tế

Năm 2016, mặc dù nền kinh tế được đặt nhiều kỳ vọng vào sự tăng trưởng nhưng kết thúc quý I/2016, nền kinh tế vẫn gặp khá nhiều khó khăn. Sang quý II, nền kinh tế đã có những tín hiệu tích cực hơn.

FDI tăng trưởng trở lại

Theo báo cáo Triển vọng vĩ mô mới công bố của khối Nghiên cứu kinh tế của Ngân hàng HSBC thì chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) tháng 4/2016 tăng lên 52,3 điểm, đây là mức cao nhất trong vòng 9 tháng qua. Trong đó, đơn hàng mới – thước đo hàng đầu về sản lượng – vẫn ở mức ổn định, bên cạnh đó số lượng việc làm vẫn tiếp tục tăng cao (đạt mức cao nhất trong 11 tháng qua), điều đó cho thấy hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp đang được phục hồi mạnh mẽ. Các chỉ số tăng cao trong tháng 4 cũng cho thấy dấu hiệu hồi phục trong quý II/2016, đây là cơ sở để tin rằng, sản lượng sản xuất sẽ vẫn tiếp tục tăng trong những tháng kế tiếp.

Các chuyên gia cho rằng, diễn biến của nền kinh tế là phù hợp với những gì đang diễn ra. Ông Phạm Đình Thúy, Vụ trưởng Vụ Thống kê công nghiệp, Tổng cục Thống kê cho rằng, mặc dù hoạt động sản xuất kinh doanh trong quý đầu của năm 2016 chững lại và kém hơn so với cùng kỳ năm trước, nhưng bước sang quý II tình hình đã có những chuyển biến rõ rệt, trong đó tình hình tồn kho đã về mức ổn định và tiêu thụ sản phẩm công nghiệp đã tốt hơn trước.

Tuy nhiên, HSBC lại cho rằng, sự hồi phục của nền kinh tế Việt Nam không hoàn toàn phản ánh sự tăng trưởng của nền kinh tế toàn cầu mà nó mang hàm nghĩa nhiều hơn ở góc độ xuất khẩu của khối ngoại đang tăng trưởng, cùng với đó là khả năng thu hút nguồn vốn FDI vào Việt Nam đang hết sức thuận lợi.

HSBC nhận định: “Nền kinh tế Việt Nam phục hồi đã minh chứng cho sự thành công trong việc mở rộng thị phần trong bối cảnh thương mại toàn cầu đang suy yếu. Có được thành quả này là nhờ nguồn vốn FDI không ngừng tăng lên trong năm nay”.

Từ đầu năm đến tháng 3, nguồn vốn FDI được giải ngân đã tăng 3,5 tỷ USD, đạt mức tăng trưởng 15% so với cùng kỳ năm trước. HSBC dự báo, cùng với việc đi vào hoạt động của hàng loạt nhà máy trong năm nay, chúng tôi kỳ vọng nguồn vốn FDI sẽ giúp hồi phục tăng trưởng xuất khẩu năm 2016 tăng 10,1% so với cùng kỳ năm trước. Khu vực sản xuất phát triển mạnh mẽ sẽ hỗ trợ tăng trưởng giữa bối cảnh hoạt động ở các lĩnh vực chính đang đi xuống.

Khu vực sản xuất FDI tăng trưởng mạnh bên cạnh những mặt tích cực thì cũng sẽ gây áp lực không nhỏ đến sản xuất nội địa. Theo các số liệu từ ngành thống kê, hoạt động nông nghiệp ở nhiều khu vực đang chịu ảnh hưởng nặng nền của hạn hán và xâm nhập mặn, cùng với đó là ngành khai thác, vốn là một trong những ngành chủ lực có đóng góp lớn cho tăng trưởng nhiều năm qua cũng đang giảm tăng trưởng sản lượng. Số lượng doanh nghiệp phải đóng cửa cũng vẫn tiếp tục tăng.

Lạm phát tăng 3- 4% so với cùng kỳ

Theo nghiên cứu, đánh giá của HSBC, tăng trưởng kinh tế năm nay chỉ đạt khoảng 6,3% con số này thấp hơn so với mục tiêu 6,7% mà Vịệt Nam đặt ra. Điều này hoàn toàn phù hợp với xu hướng hạ dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam do một số tổ chức quốc tế đưa ra trong thời gian gần đây. Thậm chí, trong một dự báo mới đây của ÌM thì tăng trưởng của Việt Nam trong năm nay chỉ vào khoảng 6%.

Trong báo cáo kinh tế tháng 4 và 4 tháng đầu năm 2016 của Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia Việt Nam mới công bố  thì để đạt được mức tăng trưởng 6,7% như đã đề ra thì cần phải có sự nỗ lực và quyết tâm rất lớn từ phía Chính phủ cũng như các doanh nghiệp. Bởi theo dữ liệu của Tổng cục Thống kê và tính toán của Ủy ban Giám sát, tăng trưởng GDP trong quý I/2016 giảm, ngoài nguyên nhân tổng cung gặp khó khăn thì còn do tính chu kỳ. Tính toán của Ủy ban Giám sát cho thấy, giai đoạn phục hồi của tăng trưởng ngắn hạn đã đạt đỉnh vào quý II/2015 và chuyển sang giai đoạn suy giảm từ quý III ngay sau đó.

Tăng trưởng ngắn hạn sẽ gặp khó khăn, nhưng nhiều chuyên gia cho rằng, triển vọng tăng trưởng dài hạn đang có nhiều sự cải thiện nhờ các chính sách hướng đến nâng cao hiệu quả kinh tế, thúc đẩy tăng trưởng. Những biện pháp cải cách thủ tục hành chính, cải cách Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp, ký kết các hiệp định thương mại FTA, TPP… đang phát huy tác dụng, đây sẽ là cơ sở để nền kinh tế tăng trưởng và duy trì xu hướng đi lên tích cực.

Về lạm phát, Ủy ban Giám sát cho biết, chỉ số này đang được duy trì ở mức thấp nhưng vẫn tăng so với năm 2015. Theo đó, lạm phát năm 2015 sẽ tăng khoảng 3- 4% so với năm 2015, đây là mức tăng không lớn nhờ điều kiện thuận lợi về giá hàng hóa thế giới và tổng cầu tăng chậm. Tháng 4/2016 chỉ số giá tiêu dùng đã tăng 1,89% so với cùng kỳ, như vậy, chỉ số giá tiêu dùng đã có 6 tháng tăng liên tiếp.

HSBC cho rằng, sự tăng trưởng liên tục của chỉ số giá tiêu dùng chủ yếu là do lạm phát lương thực mà trong đó, nguyên nhân chính là do hiện  tượng Elnino và đây là vấn đề chung của toàn khu vực. Do đó, chỉ số này có thể sẽ không tiếp tục tăng trong thời gian tới. Trong khi đó, lạm phát cơ bản tháng 4/2016 chỉ tăng 0,19% so với tháng trước, và tăng 1,76% so với cùng kỳ, được xem như một sự phục hồi kỹ thuật sau khi ở mức khá thấp trong tháng 3 vừa qua.

Đình Thanh