Chứng khoán cuối năm bước vào cuộc đấu trí

Mặc dù không được như kỳ vọng, nhưng mức tăng trưởng của TTCK từ đầu năm đến nay vẫn mang đến những tín hiệu đáng mừng cho giới đầu tư cũng như đa phần các công ty niêm yết trên sàn chứng khoán. Bước vào giai đoạn cuối năm, sức “nóng” của thị trường đang dần hồi phục, những động thái của thị trường đang thu hút được sự quan tâm rất lớn từ phía nhà đầu tư.

Dấu ấn từ nhà đầu tư nội

Các chỉ số chứng khoán trên hai sàn HNX-Index và VN-Index đều trong xu hướng tăng, điều này càng trở nên ý nghĩa hơn trong hoàn cảnh khối ngoại tiếp tục gia tăng bán ròng. Kết thúc tháng 9, chỉ số VN-Index đóng cửa ở mức 685,73 điểm (tăng 19,87% so với thời điểm đầu năm), chỉ số HNX-Index cũng đạt 85 điểm (tăng gần 7% so với đầu năm).

Chỉ số VN-Index đã vượt qua ngưỡng cản 680 điểm trong bối cảnh khối ngoại đẩy mạnh bán ròng trong thời gian vừa qua cho thấy các nhà đầu tư trong nước đang tham gia mạnh mẽ vào TTCK, thanh khoản bình quân hàng phiên cũng tăng mạnh lên mức gần 3.000 tỷ đồng. Trong khi đó, chỉ trong tháng 9, các nhà đầu tư ngoại đã bán ròng lên đến 2.752 tỷ đồng, nâng tổng giá trị bán ròng trên sàn HOSE của khối này lên 5.140 tỷ đồng. Mặc dù vậy, trong giai đoạn này, thị trường vẫn tăng tới 19 điểm, khẳng định sức mạnh của các nhà đầu tư nội là vô cùng lớn nếu họ có niềm tin vào thị trường.

Theo nhiều chuyên gia chứng khoán, việc thị trường tăng điểm cũng là một trong những nguyên nhân để nhà đầu tư nước ngoài chốt lời, rút vốn khỏi thị trường. Nhìn vào diễn biến thị trường có thể thấy dòng tiền liên tục có sự xoay chuyển. Đầu tiên là nhóm cổ phiếu SCIC thoái vốn, sau đó đến nhóm cổ phiếu sắt thép, vật liệu xây dựng, rồi đến nhóm cổ phiếu ngành dược, dầu khí, điều này đã tạo ra xung lực cho thị trường.

Lý giải việc khối nhà đầu tư nội đẩy mạnh mua vào trong giai đoạn vừa qua, nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, nguyên nhân là do lãi suất liên ngân hàng, lãi suất tín phiếu giảm xuống và đang ở mức thấp nhất trong những năm gần đây, điều này đã kích hoạt dòng vốn từ kênh ngân hàng chảy vào TTCK để tìm kiếm lợi nhuận.

Một nguyên nhân nữa đó là cung tiền có sự tăng mạnh xuất phát từ việc mua gom USD của ngân hàng nhà nước từ đầu năm đến nay đã góp phần trợ lực cho thị trường. Theo số liệu thống kê của Tổng cục Thống kê, từ đầu năm đến nay, Ngân hàng Nhà nước đã tiến hành mua vào hơn 10 tỷ USD. Cùng với đó, tổng phương tiện thanh toán cũng tăng 11,76% so với cuối năm 2015.

Ngoài ra còn một nguyên nhân nữa cũng được nhắc đến đó là nhà đầu tư đang kỳ vọng vào chính sách thoái vốn nhà nước sẽ góp phần đẩy  thị trường tăng điểm.

Thị trường sẽ có sự phân hóa

Bước sang quý IV, đây được xem là giai đoạn “nước rút” của TTCK, nhiều chuyên gia dự báo, thị trường sẽ có đợt tăng điểm mới, vượt qua mốc 700 điểm khi có thông tin ngân hàng đang dư tiền và lãi suất đang giảm. Thực tế, chỉ số VN-Index vẫn đang ở ngưỡng 685- 688 điểm thì chỉ cần một nhịp tăng khoảng 2% nữa là đã có thể chinh phục mức 700 điểm, đây là điều hoàn toàn có thể xảy ra.

Thị trường đang có sự hưng phấn nhất định từ sự tham gia mạnh của nhà đầu tư trong nước, VN-Index đã liên tục phá ngưỡng cản. Theo đại diện các nhà tư vấn đầu tư chứng khoán, khách hàng đang có xu hướng tăng tỷ lệ tiền ký quỹ khi tham gia thị trường.

Tuy nhiên, nếu quan sát kỹ có thể thấy mức tăng trưởng của thị trường không phản ánh đầy đủ giá trị của các cổ phiếu đang giao dịch trên sàn. Mức tăng trưởng của thị trường vẫn đang tập trung vào một số nhóm cổ phiếu chính mang tính dẫn dắt, điều này khiến cho giá trị của nhóm cổ phiếu lớn liên tục tăng, trong khi nhiều mã bluechip vẫn liên tục giảm.

Theo ông Hoàng Thạch Lân, một chuyên gia chứng khoán, chỉ số thu nhập trên mỗi cổ phần (P/E) trên TTCK Việt Nam đã không còn rẻ, chỉ số bình quân đang ở khoảng 17 trong khi P/E của nhóm VN30 đã vượt 20 từ lâu, vì thế hiện tượng bong bóng đã bắt đầu xuất hiện ở một số cổ phiếu có vốn hóa lớn.

Để tăng trưởng bền vững, thị trường cần có sự hợp lực của cả dòng vốn nội lẫn ngoại, tức là từ thị trường và dòng tiền được sinh ra bên trong doanh nghiệp. Tuy nhiên, nhiều yếu tố hiện tại cho thấy thị trường vẫn còn tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Theo chuyên gia kinh tế Đinh Thế Hiến, thị trường tăng là một trong những nguyên nhân để khối ngoại đẩy mạnh bán ròng. Trong khi đó, lãi suất huy động giảm nhưng lãi suất cho vay vẫn không giảm, điều đó cho thấy nền kinh tế vẫn trong tình trạng thiếu vốn. Mặc dù Chính phủ đã tìm cách tăng nguồn cung tiền bằng cách thu mua USD nhưng việc phân phối ra bên ngoài vẫn gặp nhiều khó khăn do ngân sách đang hút mạnh.

Báo báo phân tích của VCSC cho thấy, nhiều doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khai thác dầu khí vẫn chưa thể kỳ vọng có kết quả kinh doanh tốt khi giá dầu chủ yếu giao dịch dưới 50 USD/thùng. Trong khi ngành xây dựng và BĐS vẫn chưa tạo nên sức bật.

Nếu rơi vào hoàn cảnh các nhà đầu tư chứng khoán bị giam vốn vào thị trường BĐS thì một kịch bản có thể xảy ra là các nhà đầu tư buộc phải thoái vốn khỏi TTCK để xoay tiền.

Thời điểm cuối năm, biến động về tỷ giá cũng là điều đáng quan tâm. Mặc dù tỷ giá đã vượt mong đợi của nhà đầu tư và giữ mức ổn định từ đầu năm nhưng liệu rằng tỷ giá USD/VND có giữ được biên  độ này đến hết năm hay không vẫn là một thử thách.

Những điều trên có thể sẽ có tác động rất lớn đến TTCK trong giai đoạn cuối năm. Do đó, VCSC cho rằng sẽ có sự phân hóa rõ rệt trong từng nhóm ngành theo những cách rất khác nhau, đặc biệt là những doanh nghiệp được dự báo là có kết quả kinh doanh đột phá. Dù vậy, các nhà đầu tư vẫn còn sự cẩn trọng nhất định đối với các cổ phiếu đang thiếu vốn, bởi quý 3 theo thông lệ thì báo cáo tài chính sẽ không cần phải soát xét.

Lương Tuấn