Thương mại gạo thế giới sẽ tăng trong năm 2017
Tổ chức Nông lương của Liên Hiệp quốc (FAO) mới đây đã đưa ra dự báo trong năm 2017, thương mại gạo toàn cầu sẽ đạt 42,9 triệu tấn, tăng 2% so với năm 2016. Giá gạo rẻ khuyến khích các nhà nhập khẩu châu Á và châu Phi mua vào, trong bối cảnh nguồn cung bị sụt giảm bởi sản lượng thấp hoặc nhập khẩu ít trong năm 2016. Nhưng nhu cầu nhập khẩu gạo của 2 khu vực này vẫn bị hạn chế bởi yếu tố tỷ giá tiền tệ và chính sách kiểm soát nhập khẩu, khiến lượng nhập sẽ vẫn thấp hơn mức của năm 2014 hoặc 2015.
Triển vọng nhập khẩu gạo vào châu Âu và Bắc Mỹ sẽ tăng, vì nhu cầu trong nước mạnh và sẽ tiếp tục tăng trong năm 2017. Nhu cầu mua ở Mỹ Latinh và Caribê có thể giảm nhẹ bởi sản lượng trong nước tăng và giá gạo nội địa giảm. Trong số những nước xuất khẩu, sản lượng hồi phục sẽ cho phép Ấn Độ duy trì vị thế nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới năm thứ 6 liên tiếp. Australia, Trung Quốc lục địa, Pakistan, Mỹ và Việt Nam đều sẽ tăng xuất khẩu trong năm 2017, trái lại Argentina, Brazil, Campuchia, Guyana, Myanmar, Paraguay, Thái Lan và Uruguay sẽ giảm xuất khẩu do cạnh tranh khó hơn trên các thị trường.
Mặc dù điều chỉnh giảm 1 triệu tấn, tiêu thụ gạo toàn cầu năm 2016/2017 dự báo sẽ vượt 5,2 triệu tấn so với năm 2015/2016, lên 500,2 triệu tấn. Sử dụng gạo làm lương thực sẽ tăng 1,5% lên 402,5 triệu tấn. Mức tăng tập trung ở châu Á do dân số tăng, và nhu cầu ở châu Phi sau khi nguồn cung được cải thiện và giá rẻ. Khối lượng gạo trong ngành chăn nuôi và các mục đích khác (chủ yếu là hạt giống, thất thoát sau thu hoạch và sử dụng trong công nghiệp) sẽ lần lượt ở mức 18 triệu và 79,9 triệu tấn. Trên cơ sở đó, tiêu thụ gạo lương thực trung bình người trên toàn cầu năm 2016/2017 chắc chắn sẽ vượt mức trung bình từ 54,1 kg năm 2015/2016 lên 54,2 kg năm 2016/2017.
Do sản lượng dự báo thấp hơn chút ít so với sử dụng trong niên vụ 2016/2017, tồn trữ gạo toàn cầu vào cuối năm sẽ giảm nhẹ 0,4% so với năm trước, xuống 170,3 triệu tấn. Tỷ lệ dự trữ – sử dụng cũng giảm từ 34,2 năm 2015/2016 xuống 33,5 năm 2016/2017. Tồn trữ ở Ấn Độ và Thái Lan sẽ giảm mạnh nhất, tiếp đến là Australia. Bangladesh và Brazil. Trái lại, tồn trữ sẽ tăng ở Trung Quốc lục địa, Colombia, Ai Cập, Mỹ và Việt Nam.
Mặc dù giá gạo phụ thuộc vào xuất xứ và chất lượng, nhiều quốc gia thu hoạch lúa trong khi nhu cầu mua yếu khiến giá gạo thế giới mấy tháng qua giảm nhẹ. Chỉ số giá gạo của kể từ tháng 10 đến nay ở quanh mức 185-186. Chỉ số giá gạo Thái Lan tăng nhẹ nhờ tiêu thụ duy trì ổn định và nỗ lực của Chính phủ để đẩy giá tăng lên. Chỉ số giá gạo Indica chất lượng cao của Ấn Độ tăng 1% kể từ tháng 10 đến giữa tháng 12 lên 170 điểm. Thương mại tích cực ở khu vực Viễn Đông giúp chỉ số giá Japonica tăng 2 điểm lên 219 điểm. Tuy nhiên, chỉ số giá gạo Aromatica và gạo Indica chất lượng thấp giảm 1 điểm sau khi có nguồn cung từ vụ mới đối với loại Hom Mali và nguồn cung gạo tấm bớt khan hiếm. Ước tính giá gạo quốc tế trung bình năm 2016 thấp hơn 8% so với năm 2015, phản ánh giá gạo Japonica và Aromatic giảm.
Nguyễn Thanh