09:41:16 | 30/1/2024
Việt Nam đã xác định trở thành quốc gia thu nhập trung bình cao và cơ bản trở thành nước công nghiệp vào năm 2030; tức là chỉ còn hơn nửa thập niên nữa để thực hiện mục tiêu này. Đến nay, Việt Nam đã tham gia nhiều hiệp định thương mại tự do với nhiều nước, nhiều khối cũng như có những cam kết với cộng đồng quốc tế, nổi bật là từ năm 2021, Việt Nam đã đặt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Hyperloop do Tesla và SpaceX phát triển đạt vận tốc trên 1200km/giờ, đã được triển khai tại Trung Đông
Với vị trí chiến lược tại Đông Nam Á và châu Á - Thái Bình Dương, có lực lượng lao động trẻ được đào tạo rất tốt và nhiều lợi thế khác, Việt Nam có thể đặt mục tiêu lớn hơn vào năm 2030. Song để hiện thực hóa khát vọng này, trong quá trình kiến tạo quốc gia thịnh vượng, bền vững cần đặt ra mục tiêu lớn và ráo riết để thực hiện, nắm lấy thời cơ bởi nếu không nhanh chóng cơ hội sẽ không quay trở lại nữa.
Việt Nam cũng đang quyết liệt tháo gỡ điểm nghẽn phát triển về hạ tầng giao thông. Giai đoạn 2025 - 2026, các dự án hạ tầng giao thông cao tốc đường bộ và sân bay trung chuyển phía Nam (sân bay Long Thành) sẽ cơ bản hoàn thành. Tuy nhiên, hạ tầng đường sắt xuyên Việt, liên vùng và nội đô tại các đô thị lớn vẫn còn chậm. Các vấn đề về khí thải, rác thải vẫn tồn tại và gây áp lực tại các đô thị lớn. Cần tiếp tục đổi mới, ứng dụng các công nghệ tiên tiến trong phát triển hạ tầng giao thông.
Ô tô bay SkyDrive của Nhật Bản do Tập đoàn SkyDrive phát triển dự kiến sẽ có chuyến bay thương mại đưa đón khách từ sân bay Osaka đi Osaka Expo 2025 vào năm 2025
Dưới đây là đề xuất một số sáng kiến:
Hợp tác với Nhật Bản, tích hợp điện mặt trời vào vỉa hè đô thị và đường quốc lộ, đường cao tốc
Trong khuôn khổ “Dự án nghiên cứu và phát triển công nghệ nhằm thăm dò và thương mại hóa năng lượng mới và các nguồn năng lượng khác” (Dự án) của NEDO (Tổ chức Phát triển Công nghệ Công nghiệp và Năng lượng Nhật Bản), Tập đoàn MIRAI-LABO phối hợp với Công ty TNHH Oriental Land đã lắp đặt “Cơ sở hạ tầng năng lượng tự động AIR” (Đường thông minh tự động) kết hợp Solar Mobiway, các tấm phát điện mặt trời có thể đặt trên mặt đường và pin EV RePass, tái sử dụng pin phát ra từ xe điện đã qua sử dụng (EV), tại trụ sở chính của công ty ở Thành phố Urayasu, tỉnh Chiba. Dự án nhằm mục đích bắt đầu thử nghiệm xác minh bộ điều khiển pin và hệ thống điện tự động. Thử nghiệm bao gồm việc xác nhận chức năng của bộ điều khiển pin, cho phép sạc và xả đồng thời trong khi chuyển đổi pin liền mạch, cũng như khám phá các cải tiến đối với chức năng Theo dõi điểm công suất tối đa (MPPT) để nâng cao hiệu quả. Dựa trên dữ liệu được tích lũy qua thử nghiệm xác minh này, mục tiêu là thương mại hóa dự án vào năm tài chính 2025.
Chính phủ có thể giao cho một trường đại học danh tiếng hoặc một viện nghiên cứu danh tiếng của Việt Nam hợp tác với đối tác Nhật Bản nhằm triển khai thí điểm việc tích hợp điện mặt trời vào vỉa hè và nền đường. Công nghệ này khi triển khai thành công sẽ biến những con đường cao tốc của Việt Nam trở thành các nhà máy điện mặt trời và phương tiện chạy trên đó là ô tô điện có thể tự nạp điện, hệ thống chiếu sáng con đường cũng được thắp sáng bằng nguồn điện sạch này, sẽ tạo một nguồn thu lớn và chủ động cho quốc gia
Chuyển đổi năng lượng xanh
Thiết lập các quy định bắt buộc về lắp đặt điện mặt trời mái nhà tích hợp vào công trình đối với các tòa nhà mới xây tại các đô thị. Thiết lập các quy định về sử dụng xăng dầu sinh học và phương tiện cá nhân giảm phát thải (ô tô, xe máy sử dụng động cơ điện, động cơ pin nhiên liệu, động cơ chạy bằng chạy khí hóa lỏng và động cơ chạy xăng sinh học)
Chính phủ và chính quyền các đô thị cần tạo cơ chế chuyển đổi năng lượng đối với các doanh nghiệp và cá nhân kinh doanh xăng dầu: Các nhà kinh doanh xăng dầu được hưởng cơ chế ưu đãi để chuyển đổi sang kinh doanh các loại nhiên liệu thân thiện môi trường, lắp đặt trạm sạc điện cho xe điện, lắp đặt trạm nạp khí hóa lỏng,... Việc ban hành quy định này là rất cần thiết và cần khẩn trương thực hiện để Việt Nam giảm phát thải theo thời gian.
Tiến đến phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 đang là thách thức rất lớn đối với nhiều quốc gia công nghiệp phát triển và các tập đoàn công nghiệp nặng
Hợp tác với nước ngoài phát triển hệ thống vận tải Hyperloop thay cho đường sắt cao tốc
Việt Nam là quốc gia phát triển đường sắt cao tốc sau nhiều nước ở Đông Bắc Á và Đông Nam Á và đây chính là cơ hội tốt để Việt Nam hợp tác nhận chuyển giao công nghệ và hợp tác tổ chức sản xuất thế hệ tàu siêu tốc hyperloop có vận tốc trên 1200km/giờ. Trong năm 2023, Thủ tướng Chính phủ đã gặp gỡ và đàm phán hiệu quả với các tỷ phú như Bill Gates, Jensen Huang về hợp tác công nghệ thông tin và bán dẫn với Việt Nam. Trên đà thành công đó, có thể tiếp tục đàm phán về hợp tác phát triển công nghệ hyperloop tại Việt Nam mà đầu ra là Việt Nam đã có sẵn: Tuyến cao tốc Hà Nội đi TP.Hồ Chí Minh. Hợp tác phát triển thành công thì Việt Nam có cơ sở sản xuất và xuất khẩu đi các nước trên thế giới về công nghệ di chuyển siêu tốc này.
Hợp tác phát triển và khai thác ô tô bay nội đô
Nhật Bản, Đức, Hoa Kỳ, Hàn Quốc, Anh Quốc và Trung Quốc đi đầu trong việc phát triển ô tô bay và sẽ thương mại hóa từ năm 2025 và năm 2026. Việt Nam đang ở giai đoạn bùng nổ dân số đô thị như các quốc gia đi trước, tình trạng kẹt xe ngày càng trở nên nghiêm trọng tại các đô thị lớn. Việc thiết lập các cơ sở tiếp nhận ô tô bay tại các sân bay đang xây hoặc đang nâng cấp để hành khách có thể di chuyển tiện lợi vào khu vực nội đô sẽ tạo một cuộc cách mạng thật sự về di chuyển thông minh. Hợp tác khoa học công nghệ ngành ô tô bay với đối tác nước ngoài (như Nhật Bản) sẽ biến Việt Nam thành cứ điểm sản xuất ô tô bay của khu vực. Ô tô bay và drone giao hàng sẽ là xu thế tất yếu của vận tải thông minh trong tương lai gần mà Việt Nam có thể nhanh chóng khai thác cơ hội này.
Thiết lập các trung tâm lưu trữ carbon quy mô khu vực
Chống biến đổi khí hậu và tiến đến phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 đang là thách thức rất lớn đối với nhiều quốc gia công nghiệp phát triển và các tập đoàn công nghiệp nặng. Việc hấp thụ và lưu trữ carbon là xu thế tất yếu để thế giới tiến đến net-zero. Việt Nam cũng có thể tính toán sớm thiết lập chuỗi trung tâm lưu trữ carbon quốc tế để nhận đơn hàng hấp thụ và lưu trữ carbon của các tập đoàn đa quốc gia cũng như các quốc gia công nghiệp phát triển. Đón đầu xu thế này, đất nước sẽ có nguồn thu lớn và bền vững nhiều thập kỷ.
Lê Ngọc Ánh Minh
Chủ tịch CLB Hydrogen Vietnam ASEAN, Chủ tịch Điều hành Pacific Group
Nguồn: Vietnam Business Forum
03 - 08/3/2025
18-19/02/2025
Vishakhapatnam, Andhra Pradesh, Ấn Độ