Chuyển đổi xanh, kiến tạo tương lai thịnh vượng

Phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh Đối tác vì tăng trưởng xanh và mục tiêu toàn cầu 2030 (P4G) Việt Nam năm 2025, Tổng Bí thư Tô Lâm cho biết, trước những chuyển biến to lớn, nhanh chóng mang tính thời đại của thế giới ngày nay, Việt Nam đang nỗ lực không ngừng vươn tới một kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, thịnh vượng của dân tộc, sánh vai với các cường quốc trên thế giới; xây dựng thành công xã hội XHCN vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, hạnh phúc; đến năm 2030, Việt Nam trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước xã hội chủ nghĩa phát triển, có thu nhập cao.

Tổng Bí thư Tô Lâm

Với kinh nghiệm 40 năm Đổi mới, Việt Nam xác định chặng đường hiện thực hóa các mục tiêu nói trên cần bảo đảm nguyên tắc “bền vững, bao trùm, hài hòa”, bao gồm: (i) Phát triển nhanh phải đi đôi với bền vững, chất lượng cao, phải hài hòa giữa phát triển kinh tế với văn hóa, xã hội, bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu; (ii) Phát triển đất nước phải song hành với trách nhiệm quốc tế, đóng góp ngày càng nhiều cho hòa bình, ổn định, phát triển của khu vực và thế giới, vì hạnh phúc của nhân loại và văn minh toàn cầu; hợp tác quốc tế trên nguyên tắc “các bên cùng thắng”; (iii) Quá trình phát triển phải lấy người dân làm trung tâm, mục tiêu, động lực của mọi chính sách, chiến lược; nhân dân là người thụ hưởng các thành quả của phát triển.

Theo Tổng Bí thư, Việt Nam đang tập trung đẩy mạnh các giải pháp chiến lược cho phát triển đất nước, bao gồm:

Thứ nhất, thúc đẩy cải cách thể chế là đột phá của đột phá. Tập trung cải cách, mở cửa, khơi thông các điểm nghẽn, giải phóng mọi nguồn lực cho phát triển, nhất là phát triển kinh tế xã hội; tạo điều kiện để các thành phần kinh tế cùng phát triển, trong đó chú ý đến kinh tế tư nhân; tạo điều kiện để hội nhập quốc tế sâu rộng hơn.

Thứ hai, thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia là đột phá quan trọng hàng đầu, là động lực chính để phát triển nhanh lực lượng sản xuất hiện đại, hoàn thiện quan hệ sản xuất, đổi mới phương thức quản trị quốc gia. Trong đó, dữ liệu là nguồn tài nguyên mới, là “không khí và ánh sáng” của kỷ nguyên mới, là tư liệu sản xuất mới. Chuyển đổi số là công cụ đổi mới phương thức sản xuất, kinh doanh, đổi mới lực lượng sản xuất. Đổi mới sáng tạo là “cây gậy thần” đạt tới thịnh vượng bền vững.

Về chuyển đổi xanh, nhờ cách tiếp cận đúng đắn, kịp thời, gắn Chiến lược tăng trưởng xanh với Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 10 năm, dù là nước đang phát triển, có nền kinh tế đang chuyển đổi, nguồn lực còn hạn chế, Việt Nam đã bước đầu đạt một số kết quả quan trọng: (i) Là quốc gia đi đầu trong cung ứng năng lượng tái tạo tại ASEAN, với công suất điện gió, điện mặt trời chiếm 2/3 tổng công suất của ASEAN; (ii) Là điển hình tốt về thúc đẩy nông nghiệp xanh bền vững. Dự án 1 triệu ha lúa chuyên canh chất lượng cao và phát thải thấp là mô hình tiên phong được rất nhiều đối tác, tổ chức quốc tế quan tâm, tham khảo; (iii) Là thành viên tích cực, trách nhiệm của toàn bộ các cơ chế đa phương, sáng kiến lớn về tăng trưởng xanh, chuyển đổi năng lượng (như Thỏa thuận Paris về khí hậu, Quan hệ Đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng JETP, P4G,...).

Đặc biệt, về thể chế, Việt Nam cơ bản xây dựng các cơ chế, khuôn khổ cần thiết cho tăng trưởng xanh, bao gồm Quy hoạch quốc gia, quy hoạch tổng thể năng lượng, các chiến lược, kế hoạch phát triển ngành, lĩnh vực mũi nhọn, danh mục các dự án trọng điểm và các nghị định tháo gỡ khó khăn cho lĩnh vực năng lượng, tăng trưởng xanh. Tuy vậy, là một nước đang phát triển có nền kinh tế đang chuyển đổi, Việt Nam cũng đứng trước nhiều thách thức về nguồn lực tài chính, công nghệ, nhân lực, về khả năng chống chịu trước tác động của biến đổi khí hậu và về những biến động địa chính trị trên toàn cầu.

“Nhìn về tương lai, Việt Nam đang nhanh chóng thúc đẩy các đột phá chiến lược, nỗ lực chuẩn bị tốt nhất cho quá trình phát triển vừa nhanh, vừa xanh, bao trùm và bền vững. Chúng tôi sẽ chuyển hóa mạnh mẽ các cam kết chính trị thành hành động thực tiễn, tạo động lực cho doanh nghiệp và toàn xã hội tham gia phát triển kinh tế xanh, trong đó, thể chế xanh là nền tảng quyết định, công nghệ xanh là động lực đột phá, và nguồn nhân lực xanh có vai trò then chốt”, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh.

Chủ tịch nước Lương Cường

Phát biểu tại Hội nghị cấp cao về hành động khí hậu tại trụ sở Liên Hợp quốc vào tháng 9/2025, Chủ tịch nước Lương Cường nhấn mạnh, là một trong những nước chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của biến đổi khí hậu, Việt Nam ý thức rõ và kiên định mục tiêu phát triển bền vững, hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu. Việt Nam đã và đang không ngừng hoàn thiện thể chế, chính sách, tạo hành lang pháp lý đồng bộ, để chuyển đổi xanh, chuyển đổi công bằng, thích ứng với biến đổi khí hậu, quyết liệt thực hiện các mục tiêu đã cam kết, tăng cường năng lực và sức chống chịu cho các khu vực dễ bị tổn thương và người dân.

Để cùng vượt qua các thách thức của biến đổi khí hậu, Chủ tịch nước cho rằng các quốc gia cần thực hiện đầy đủ, kịp thời các cam kết về tài chính khí hậu, đặc biệt là nguồn lực cho chuyển đổi công bằng, gắn với bảo đảm an sinh xã hội, tạo việc làm, hỗ trợ người lao động và cộng đồng dễ bị tổn thương.

Để giúp các nước đang phát triển rút ngắn khoảng cách, Chủ tịch nước kêu gọi cộng đồng quốc tế thúc đẩy mạnh mẽ và thực chất hơn nữa việc chuyển giao công nghệ tiên tiến, sạch và hiệu quả phục vụ cho phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.

Chủ tịch nước Lương Cường và các đại biểu tham dự kỳ họp lần thứ ba năm 2025 của Hội đồng Tư vấn Kinh doanh APEC tại Hải Phòng

Chủ tịch nước nhấn mạnh Liên hợp quốc cần tiếp tục phát huy vai trò trung tâm trong việc thúc đẩy đoàn kết, hợp tác, xây dựng lòng tin, bảo đảm công bằng, công lý, hiện thực hóa các mục tiêu của Công ước khung về biến đổi khí hậu và Thỏa thuận Paris trên nguyên tắc trách nhiệm chung nhưng có phân biệt. Các quốc gia phát triển cần tiên phong cam kết mạnh mẽ về giảm phát thải, đóng góp tài chính và công nghệ, khởi xướng và lan tỏa những sáng kiến, giải pháp mới, đối thoại, kết nối các quốc gia, doanh nghiệp, tổ chức xã hội và người dân toàn cầu cùng tham gia hành động.

Thủ tướng Phạm Minh Chính

Chuyển đổi xanh đã để lại bài học kinh nghiệm quý giá, định hướng cho giai đoạn phát triển mới xanh hóa hơn, bao trùm hơn, bền vững hơn. Đó là bảo đảm cách tiếp cận toàn dân, toàn diện, toàn cầu, bao trùm, không để ai bị bỏ lại phía sau. Đó là nhận định của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh Đối tác vì tăng trưởng xanh và mục tiêu toàn cầu 2030 (P4G) Việt Nam năm 2025.

Với vai trò là nước chủ nhà của Hội nghị thượng đỉnh P4G lần thứ tư, Thủ tướng nêu ba đề xuất của Việt Nam:

Thứ nhất, thúc đẩy hoàn thiện tư duy xanh, trong đó chú trọng phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số gắn với tăng trưởng xanh; xác định nguồn lực xanh bắt nguồn từ tư duy xanh, động lực tăng trưởng xanh bắt nguồn từ chuyển đổi xanh và sức mạnh xanh bắt nguồn từ nhận thức xanh của người dân, doanh nghiệp ở các quốc gia, khu vực và trên toàn cầu.

Thứ hai, xây dựng một cộng đồng xanh trách nhiệm. Trong đó, Chính phủ đóng vai trò định hướng, khuyến khích, bảo đảm thể chế ổn định, thuận lợi cho tăng trưởng xanh; khu vực tư nhân là nòng cốt trong đầu tư công nghệ, phổ cập các tiêu chuẩn xanh; cộng đồng khoa học tiên phong trong phát triển công nghệ xanh và đào tạo nguồn nhân lực xanh; người dân không ngừng nâng cao ý thức xanh và thật sự là chủ thể thụ hưởng những kết quả của chuyển đổi xanh.

Diễn đàn quốc gia P4G Việt Nam được khởi động tại Hội nghị quốc gia về Phát triển bền vững năm 2019 do VCCI chủ trì tổ chức. Trong ảnh: Ông Nguyễn Quang Vinh (đứng giữa), Phó Chủ tịch VCCI, Chủ tịch Hội đồng Doanh nghiệp vì sự Phát triển bền vững Việt Nam

Thứ ba, đẩy mạnh hợp tác quốc tế và phát triển mạnh các mô hình hợp tác xanh nhiều bên, nhất là hợp tác đối tác công - tư, hợp tác Nam - Nam, Bắc - Nam, các khuôn khổ hợp tác đa phương nhằm xóa bỏ rào cản về thể chế, tăng cường khả năng tiếp cận và đẩy nhanh tốc độ chuyển dịch dòng vốn xanh, công nghệ xanh và quản trị xanh.

Các nước phát triển cần tiên phong thực hiện cam kết hỗ trợ tài chính, công nghệ, kinh nghiệm cải cách thể chế; trong khi các nước đang phát triển cần phát huy mạnh mẽ nội lực gắn kết với sử dụng hiệu quả các nguồn lực từ bên ngoài hỗ trợ.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn

Phát biểu tại Phiên toàn thể cấp cao Đại hội đồng Liên minh Nghị viện thế giới lần thứ 150 (IPU-150) diễn ra tại Uzbekistan vào ngày 6/4/2025, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định phát triển bền vững cần đi đôi với tiến bộ công bằng xã hội, không thể coi phát triển là thành công nếu như một bộ phận đáng kể người dân vẫn còn bị bỏ lại phía sau. Theo đó, Chủ tịch Quốc hội các nghị viện phải bảo đảm mọi chính sách đều hướng tới việc thu hẹp khoảng cách giàu nghèo, đảm bảo rằng mọi người dân, không phân biệt giới tính, tôn giáo, sắc tộc hay thành phần xã hội, đều được hưởng lợi từ các thành quả phát triển.

Chia sẻ về những nỗ lực của Việt Nam nhằm hướng theo mục tiêu này, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định, Quốc hội Việt Nam đã và đang nỗ lực tạo dựng một hệ thống pháp luật và chính sách công bằng, thúc đẩy sự tham gia của người dân vào quá trình xây dựng và thực thi chính sách.

Nhấn mạnh Việt Nam đang hướng tới kỷ nguyên phát triển mới, kỷ nguyên giàu mạnh, thịnh vượng, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định Quốc hội Việt Nam đang nỗ lực hoàn thiện khung khổ pháp lý, kịp thời tháo gỡ những bất cập về thể chế để khơi thông các nguồn lực, ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, phát triển kinh tế xanh và chuyển đổi năng lượng đưa đất nước phát triển nhanh, mạnh và bền vững, đảm bảo công bằng xã hội.

Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, Quốc hội Việt Nam cam kết sẽ tiếp tục đồng hành cùng các nghị viện trên thế giới, quyết tâm hiện thực hóa những mục tiêu cao cả vì một thế giới hòa bình, phát triển bền vững, công bằng và tốt đẹp hơn cho toàn nhân loại.

Chia sẻ nhận định về thế giới đang thay đổi với tốc độ rất nhanh chóng, những thách thức ngày hôm nay sẽ là những bài toán phức tạp hơn nhiều trong tương lai, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề xuất một số định hướng để các nghị viện tăng cường hợp tác quốc tế, chia sẻ kinh nghiệm và hỗ trợ lẫn nhau trong việc xây dựng các chính sách phát triển, ứng phó kịp thời và hiệu quả các thách thức hiện nay.

Theo Chủ tịch Quốc hội, các nghị viện trước hết cần lấy tinh thần kiến tạo phát triển làm nòng cốt trong thực hiện sứ mệnh, vai trò của Quốc hội và Nghị viện, trong đó, tập trung hoàn thiện hệ thống pháp luật, đi đôi với việc giám sát thực thi và tạo điều kiện triển khai có hiệu quả các chính sách phát triển mang tính bao trùm, toàn diện và đột phá.

Đồng thời, cần đặt người dân ở vị trí trung tâm, thực sự khẳng định bản chất của cơ quan dân cử, lấy công bằng và tiến bộ xã hội làm thước đo cao nhất của sự phát triển; cần tăng cường phối hợp hành động và hợp tác quốc tế giữa các nghị viện thành viên, nhất là trong bảo vệ hòa bình, giải quyết các tranh chấp, bất đồng trên cơ sở luật pháp quốc tế; diễn đàn IPU có thể tạo ra một mạng lưới hỗ trợ lẫn nhau mạnh mẽ hơn, hiệu quả hơn giữa các nghị viện thành viên.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định không có một quốc gia hay một xã hội nào có thể phát triển bền vững nếu không đặt người dân làm trung tâm trong mọi chính sách và kêu gọi tất cả nghị sĩ, tất cả quốc gia hành động mạnh mẽ hơn nữa, cùng nhau xây dựng một thế giới công bằng, thịnh vượng và bền vững cho tất cả.

Nguồn: Vietnam Business Forum